Atak USA na Iran. Co się stanie, jeśli Iran zamknie Cieśninę Ormuz?

Po tym, jak amerykańskie bombowce B-2 zaatakowały obiekty związane z irańskim programem nuklearnym, rośnie ryzyko zamknięcia przez Iran kluczowej dla transportu ropy Cieśniny Ormuz.

Publikacja: 22.06.2025 09:00

Tankowce na wodach Cieśniny Ormuz

Tankowce na wodach Cieśniny Ormuz

Foto: REUTERS/Hamad I Mohammed

arb

Cieśnina Ormuz to cieśnina łącząca Zatokę Perską z Zatoką Omańską. Północne wybrzeże cieśniny należy do Iranu. Cieśnina oddziela od siebie Iran oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie i Oman. Największe wyspy położone w cieśninie – Gheszm i Ormuz – należą do Iranu.

Przez Cieśninę Ormuz przechodzi 40 proc. ropy transportowanej drogą morską

Cieśnina Ormuz odgrywa niezwykle ważną rolę, jeśli chodzi o transport ropy wydobywanej na Bliskim Wschodzie. Dziennie przepływa przez nią ok. 17,4 mln baryłek ropy (niektóre szacunki mówią nawet o ponad 20 mln), co stanowi ok. 20 proc. światowego zużycia tego surowca. Szacuje się, że przez Cieśninę Ormuz przechodzi 40 proc. ropy transportowanej drogą morską i 20 proc. całego światowego transportu ropy. Przez Cieśninę Ormuz przebiega jedyny szlak pozwalający transportować ropę z Zatoki Perskiej.

Czytaj więcej

Jędrzej Bielecki: Trump idzie na całość. Ameryka na wojnie z Iranem

Państwami, które korzystają z Cieśniny Ormuz do transportu ropy drogą morską, są Arabia Saudyjska, Iran, Irak, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Katar (ten ostatni transportuje przez jej wody głównie skroplony gaz – LPG). Ok. 80 proc. ropy transportowanej tym szlakiem trafia na rynki azjatyckie – do Chin, Indii, Korei Południowej czy Japonii.

Cieśnina Ormuz

Cieśnina Ormuz

Foto: PAP

Jak bardzo podrożałaby ropa, gdyby Iran zablokował transport przez Cieśninę Ormuz?

14 czerwca, tuż po rozpoczęciu przez Izrael wymierzonej w Iran operacji militarnej „Powstający Lew”, irańska agencja IRINN, powołując się na oświadczenie parlamentarzysty Esmaila Kosariego z komisji ds. bezpieczeństwa, stwierdziła, że jego kraj rozważa zamknięcie Cieśniny Ormuz. Ryzyko takiego scenariusza wzrosło po dołączeniu USA do ataku na Iran.

Geopolityczna mapa Bliskiego Wschodu

Geopolityczna mapa Bliskiego Wschodu

Foto: PAP

Zamknięcie Cieśniny Ormuz wywołałoby skokowy wzrost cen ropy naftowej na świecie. Sam atak Izraela na Iran wywołał poważny niepokój na rynkach – kilka godzin po rozpoczęciu operacji „Powstający Lew” kontrakty terminowe na ropę naftową WTI wzrosły o 14 proc. i za jedną baryłkę trzeba było płacić nawet 77,6 dol. W przypadku zamknięcia Cieśniny Ormuz cena baryłki ropy mogłaby, zdaniem ekspertów, wzrosnąć nawet do 120–130 dolarów za baryłkę, czyli do poziomu ostatni raz notowanego tuż po rozpoczęciu wojny Rosji z Ukrainą. Tak wysoka cena ropy wywołałaby nie tylko presję inflacyjną w skali globalnej, ale byłaby też dobrą wiadomością dla walczącej z Ukrainą Rosji, dla której eksport ropy do państw, które nie nałożyły na nią sankcji, jest ważnym źródłem dochodów niezbędnych do finansowania trwającej od ponad trzech lat wojny.

W 2022 roku wzrost ceny na światowych rynkach ropy doprowadził do tego, że na stacjach benzynowych w Polsce cena litra benzyny przekroczyła 7 złotych, a w pewnym momencie zbliżyła się nawet do 8 zł (na niektórych stacjach nawet przekraczała ten poziom). 

Gerrit Heinemann, profesor ekonomii, zarządzania i handlu w Wyższej Szkole Niederrhein w Mönchengladbach, w rozmowie z „Bildem” ostrzegał, że kryzys związany z zamknięciem Cieśniny Ormuz byłby gorszy niż „koronawirus i Władimir Putin razem wzięci”. – W jednej chwili powróciłyby wszystkie kryzysy, które dopiero co przezwyciężyliśmy – mówi.

Iran jak dotąd nigdy w pełni nie zablokował Cieśniny Ormuz, ale wielokrotnie groził, że to zrobi. Takie groźby były formułowane m.in. w 2012 roku (w reakcji na groźbę nałożenia na Iran nowych sankcji, dotyczących m.in. eksportu irańskiej ropy naftowej) oraz w 2019 roku (w reakcji na wycofanie się USA z porozumienia nuklearnego zawartego z Iranem). W czasie wojny z Irakiem w latach 80. Iran starał się ograniczać ruch tankowców w Cieśninie Ormuz, atakując statki i minując niektóre akweny.

Cieśnina Ormuz to cieśnina łącząca Zatokę Perską z Zatoką Omańską. Północne wybrzeże cieśniny należy do Iranu. Cieśnina oddziela od siebie Iran oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie i Oman. Największe wyspy położone w cieśninie – Gheszm i Ormuz – należą do Iranu.

Przez Cieśninę Ormuz przechodzi 40 proc. ropy transportowanej drogą morską

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konflikty zbrojne
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1215
Konflikty zbrojne
„Nielegalna agresja”, „zależy od tego przyszłość Izraela”. Świat ocenia atak USA na Iran
Konflikty zbrojne
Stany Zjednoczone zaatakowały Iran. Donald Trump mówi o „spektakularnym sukcesie”
Konflikty zbrojne
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1214
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Konflikty zbrojne
Duchowy przywódca Iranu wskazał następców. Obawia się zamachu