Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy, tworzony przez polskie muzea, przekazał właśnie ponad 20 ton materiałów do konstrukcji skrzyń dla ukraińskich muzeów. Kilkaset gaśnic przekazanych zostało też dla ratowania drewnianych zabytków.

Od wybuchu wojny Polskie władze wspierają Ukrainę w ochronie dóbr kultury i zabytków. W Narodowym Instytucie Dziedzictwa zorganizowane zostało Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie. Jego głównym zadaniem jest koordynowanie pomocy, która trafia do muzeów, bibliotek, archiwów, teatrów i innych instytucji kultury. Jak podaje NID, Centrum pomaga już ponad 100 ukraińskim instytucjom kultury. Dotychczas do Ukrainy zostało wysłanych kilkadziesiąt transportów z materiałami do zabezpieczenia zabytków i muzealiów. Kolejnych 50 transportów jest w przygotowaniu.

Czytaj więcej

Ukraina chce więcej HIMARS-ów. USA odpowiada, że to skomplikowane

– Oprócz materiałowego wsparcia dla kultury w Ukrainie już dzisiaj pracować powinniśmy nad mechanizmem pomocy w zakresie odbudowy. W dużej mierze zasady i zakres tych działań zostały określone w oficjalnym dokumencie UNESCO w 2018 r. – Rekomendacji Warszawskiej w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego – uważa dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa dr hab. Katarzyna Zalasińska.

Z danych tej instytucji wynika, że potwierdzone zostały co najmniej 423 przypadki niszczenia materialnego dziedzictwa kulturowego na terenie Ukrainy. Od wybuchu wojny zniszczono kilkanaście muzeów i archiwów. Między innymi w Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w obwodzie czernihowskim spłonęło 12 000 dokumentów dotyczących represji stalinowskich wobec narodu ukraińskiego. Prowadzone statystyki nie uwzględniają jednak zniszczeń stanowisk archeologicznych i grabieży kolekcji sztuki, także prywatnych.

Niszczenie dziedzictwa kulturowego w Ukrainie przez Rosjan stało się tematem posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ. Odbyło się ono z inicjatywy stałych przedstawicielstw przy ONZ: Polski, Albanii i Ukrainy. Celem było zaprezentowanie społeczności międzynarodowej rozmiaru strat poniesionych przez Ukrainę w obszarze dziedzictwa kulturowego, opracowanie metod dokumentacji zbrodni rosyjskich na ukraińskiej kulturze oraz wypracowanie metod pomocy zagrożonym zabytkom i dziełom kultury materialnej przez ONZ i państwa członkowskie organizacji.

Uczestnicy posiedzenia zwrócili uwagę, że niszczenie dziedzictwa kulturowego Ukrainy stało się „integralnym elementem działań zbrojnych, świadomie wybieranym przez Rosję”. „Wraz z rosnącą liczbą przypadków bezprawnego, celowego i powszechnego niszczenia dziedzictwa kulturowego na Ukrainie, pojawia się konieczność i obowiązek odpowiedniego raportowania i dokumentowania tych przestępstw” – uznali.

Czytaj więcej

Rosjanie przetrzymują żołnierzy, którzy nie chcą walczyć. Zmuszają ich do powrotu na front

Według stanu na 4 lipca UNESCO potwierdziło zniszczenia 157 obiektów, m.in. 71 obiektów religijnych, 12 muzeów, 30 zabytków, 21 budynków przeznaczonych do działalności kulturalnej, 16 pomników, 7 bibliotek. Według Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy skala uszkodzeń i zniszczeń może być znacznie większa. Odnotowano bowiem przypadki grabieży ukraińskich dóbr kultury przez siły zbrojne Rosji.

Uczestnicy posiedzenia przypomnieli też, że Rosja narusza zasady zapisane w Karcie Narodów Zjednoczonych i rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2347 (z 2017) oraz wszystkie akty prawa międzynarodowego, w tym również związane z ochroną dziedzictwa kulturowego (m.in. konwencji o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego z 1972 r.).

W rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 2347 uznano, że celowe zniszczenie lub zawłaszczanie dóbr kultury może w pewnych okolicznościach stanowić zbrodnię wojenną.