Przekształcenie spółki nie uchyla interpretacji

Nie wiedzą, czy stosując się do wcześniejszych interpretacji fiskusa, będą objęte ochroną.

[srodtytul]Fiskus mówi nie[/srodtytul]

Organy podatkowe twierdzą, że nie. Argumentują, że od 1 lipca 2007 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacja podatkowa[/link] (op) nie przewiduje już takiej możliwości. Przed tą datą, na mocy wyraźnych postanowień art.14d, przepisy dotyczące ochrony dawanej przez interpretację (art. 14a – 14c) stosowało się odpowiednio „do następcy prawnego podatnika, a także do osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe”.

Ordynacja przewidywała więc swoistą sukcesję praw wynikających z interpretacji indywidualnych. Obecnie takiego wyraźnego zapisu już w niej nie ma.

Według Izby Skarbowej w Katowicach, zważywszy na zasadę racjonalności ustawodawcy, oznacza to, że przepisy dotyczące skutków zastosowania się przez podatnika do wydanej interpretacji nie mają zastosowania do następcy prawnego podatnika [b](interpretacja z 26 lipca 2010 r., IBPBI/2/423-637/10/CzP).[/b]

Nieco inne argumenty podnosi Izba Skarbowa w Warszawie. Twierdzi, że jeśli nawet można odwołać się tu do ogólnych zasad sukcesji podatkowej zawartych m.in. w art. 93 op, to i tak najczęściej nie pojawia się prawo, które mogłoby być przedmiotem takiej sukcesji (być przejęte przez następcę prawnego).

Samo wydanie interpretacji nie powoduje bowiem powstania praw podatkowych, a to dlatego że jest to jedynie ocena stanowiska wnioskodawcy, która nie rozstrzyga o jego prawach i obowiązkach. Dopiero zastosowanie się do niej wywiera określone skutki wobec wnioskodawcy i organów.

Od tego momentu wnioskodawca jest chroniony przed negatywnymi konsekwencjami ewentualnej zmiany interpretacji. Oznacza to, że następca prawny skorzysta z ochrony, tylko gdy poprzednik zastosował się do wskazówek fiskusa i w ten sposób ją uzyskał. Ochrona nie będzie jednak przysługiwała, jeśli to on sam postąpi w sposób wskazany w odpowiedzi udzielonej poprzednikowi.

[srodtytul]Sąd po stronie podatników[/srodtytul]

Można jednak podnieść kilka argumentów przemawiających za tym, że następcy prawni mogą powołać się na interpretację wydaną poprzednikowi i być chronieni w razie jej zmiany. Najważniejszy podsuwa [b]wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 czerwca 2010 r. (III SA/Wa 99/10). [/b]

Sąd stwierdził, że wystarczającą podstawą do uzyskania ochrony przez następcę prawnego jest art. 93 § 1 w związku z art. 93 § 2 op. Wynika z nich, że osoba prawna łącząca się przez przejęcie wstępuje

we wszelkie prawa i obowiązki przejmowanego podmiotu przewidziane w prawie podatkowym. Zdaniem WSA regulacje te mają zastosowanie również do ochrony wynikającej z interpretacji, która jest prawem niemajątkowym przechodzącym na następcę prawnego. Odrębny przepis regulujący tę kwestię jest więc zbędny. Bez niego następca prawny również uzyskuje ochronę.

[srodtytul]Odrębny przepis zbędny[/srodtytul]

Jakie szczegółowe argumenty można podnieść na obronę takiego stanowiska? Chociażby taki, że regulacja sukcesji praw wynikających z interpretacji w części ordynacji podatkowej dotyczącej ich wydawania była niejako powtórzeniem uregulowań dotyczących sukcesji praw i obowiązków podatkowych jako takich (art. 93 – 93d op). Było to więc raczej tylko potwierdzenie zastosowania sukcesji podatkowej przy interpretacjach.

Dlaczego ustawodawca się na to zdecydował? Prawdopodobnie po to, aby uniknąć wątpliwości związanych z tym, że w art. 93d op mowa jest o prawach i obowiązkach wynikających jedynie z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Tymczasem do 1 lipca 2007 r. interpretacje podatkowe były wydawane nie tylko w formie decyzji, ale też postanowień, co mogło oznaczać, że sukcesja zależy od formy interpretacji (jaki organ ją wydał). Po 1 lipca 2007 r. odstąpiono od tego, zyskały one atrybut odrębnej, specyficznej kategorii prawnej.

Zbędne stało się więc wprowadzanie regulacji będącej odpowiednikiem art. 14d, bo ten sam cel można uzyskać bezpośrednio stosując podstawową zasadę sukcesji podatkowej przewidzianą w art. 93 § 1 op.

[srodtytul]Prawo niemajątkowe[/srodtytul]

Ponadto żaden przepis ordynacji podatkowej nie wyłącza gwarancyjnej i ochronnej funkcji indywidualnych interpretacji podatkowych w odniesieniu do następców prawnych i podatkowych. Prawa gwarancyjne wynikające z interpretacji są istotnymi prawami o charakterze niemajątkowym.

Można w pewnym uproszczeniu stwierdzić, że funkcja gwarancyjna i ochronna interpretacji ma charakter hipotetyczny (nieco zbliżony do ekspektatywy prawa), realizuje się dopiero wówczas, gdy spełnią się przewidziane w ustawie przesłanki. Nie oznacza to jednak, że sama w sobie nie jest pewną wartością o charakterze niemajątkowym.

Na podstawie art. 93 op następcy prawni wstępują w miejsce poprzednika prawnego w zakresie wszelkich zdarzeń mających oparcie w przepisach prawa podatkowego, a nie tylko wąsko rozumianych praw nabytych przez poprzednika prawnego.

[srodtytul]Zmiana poszerzająca, nie zawężająca[/srodtytul]

Następny argument wypływa z uzasadnienia ustawy nowelizującej, wykreślającej art. 14d. Wynika z niego, że zmiana miała na celu rozszerzenie zasady nieszkodzenia na interpretacje wydawane dla osób planujących utworzyć spółkę, inwestorów, płatników, inkasentów oraz dotyczące szczególnych typów zaległości podatkowych (art. 52 § 1 op, m.in. zawyżonych nadpłat i zwrotów podatku, nienależnego oprocentowania).

Zatem ochrona miała być poszerzona, a nie ograniczona poprzez wyrzucenie z kręgu chronionych następców prawnych.

Można się również odwoływać do argumentów natury praktycznej i ekonomicznej. Nie ma bowiem jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia, aby zmuszać następcę prawnego do ponownego występowania z pytaniami, na które odpowiedź uzyskał poprzednik prawny. Byłoby to nakładanie na firmy niepotrzebnej pracy i kosztów. Trudno przecież spodziewać się, że na takie samo pytanie fiskus odpowie inaczej.

[ramka][b]Szerszy krąg korzystających[/b]

Od 1 lipca 2007 r.: