Tymczasem dwudziestolecie międzywojenne to jedyny okres między trzecim rozbiorem w 1795 r. a upadkiem komunizmu w Polsce w 1989 r., gdy istniało nowoczesne państwo polskie, dysponujące samodzielnością w stosunku do ośrodków zewnętrznych, za którego politykę sami Polacy ponosili odpowiedzialność. To suwerenne państwo budowane było przy wielkim poparciu społecznym. Ogromna większość Polaków identyfikowała się z jego instytucjami, starała się je współtworzyć i chronić.
Państwo polskie kształtowało się w niesłychanie trudnych warunkach. Po okresie rozbiorów na obszarze międzywojennej Polski występowało kilka systemów administracyjnych, fiskalnych i prawnych. Stworzenie administracji państwowej, ujednolicenie systemu prawnego, zbudowanie skutecznych instytucji centralnych było ogromnym sukcesem.
Narastający w Europie kryzys demokracji przybrał w naszym kraju stosunkowo łagodną formę. Nie powstała w Polsce – mimo problemu antysemityzmu – formacja nazistowska, a nawet najbardziej skrajni nacjonaliści odrzucali ideologię rasistowską. W społeczeństwie polskim niski był również stopień identyfikacji z komunizmem. W II RP obecny był terroryzm polityczny uprawiany przez komunistów i ukraińskich nacjonalistów. Po przemoc na mniejszą skalę sięgnęły także bardziej umiarkowane formacje polityczne, które chętnie organizowały uzbrojone paramilitarne bojówki. Pod tym względem Polska nie odbiegała od niechlubnej europejskiej normy.
W polskim życiu politycznym nie brakowało wybitnych osobowości politycznych. Józef Piłsudski, Roman Dmowski czy Wincenty Witos zapisali się trwale w naszej historii. Polskie elity polityczne okresu dwudziestolecia pojmowały politykę jako bezinteresowną służbę publiczną. W sferze kultury intelektualnej dorobek Niedziałkowskiego, Bocheńskiego czy Dmowskiego stanowi integralną część polskiej kultury politycznej.W Polsce powstało i działało pełne spektrum organizacji politycznych, reprezentujących całą paletę opinii, od lewicy po prawicę. Stanowiły one integralną część życia społecznego. Obok polskich prężnie rozwijały się również organizacje mniejszości.
Ogromne zaangażowanie obywatelskie ujawniło się w okresie ofiarnej walki o niepodległość w latach 1918 – 1921. Jego owocem była także reforma skarbowa Grabskiego, przeprowadzona jedynie w oparciu o środki krajowe. Pod koniec lat 30., gdy trzeba było bronić Rzeczypospolitej, ponownie pokazało się przywiązanie społeczeństwa do własnego państwa i zdolność do ponoszenia ofiar.
