Rosja psuje klimat

Według ekspertów, w 2014 roku gospodarka eurolandu urosła o 0,8 proc.. Choć oznacza to istotną poprawę wobec 2013 roku, to w stosunku do dekady poprzedzającej kryzys z 2008 roku, roczna dynamika PKB będzie niższa o ponad 0,5 pkt. proc. Najważniejszymi czynnikami wzrostu w tej części świata będą: osłabienie euro połączone z poprawą koniunktury zagranicznej, taniejąca ropa naftowa oraz wprowadzone reformy gospodarcze.

W ocenie ekspertów głównym motorem powolnego wychodzenia z kryzysu w strefie euro będzie rosnący eksport. Według prognoz, w 2015 roku powinien on się zwiększyć o 3,7 proc, a w kolejnych latach nawet o 4 proc. w skali roku. Będzie się tak działo głównie za sprawą wychodzenia z kryzysu Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych oraz wzrostu konkurencyjności cenowej europejskich towarów i usług z powodu osłabienia euro.

Tym, co negatywnie wpływa na europejski handel zagraniczny i gospodarkę, są obustronne sankcje gospodarcze na linii Rosja – Unia Europejska. Ich skutki uderzają przede wszystkim w gospodarkę Niemiec. Szacunki wskazują, że sankcje mogą oddziaływać w kierunku obniżenia PKB naszego zachodniego sąsiada o ok. 0,3 proc. rocznie. Niemieccy przedsiębiorcy są bardziej pesymistyczni - ich zdaniem efekt ten wyniesie aż 1 proc. PKB.

Nie bez znaczenia dla europejskiej gospodarki są spadające ceny ropy. Po 15 kolejnych kwartałach, kiedy za baryłkę płacono powyżej 100 dolarów, jej cena spadła do ok. 60 dolarów pod koniec 2014 roku. Oznacza to dodatkowe oszczędności w budżetach gospodarstw domowych, a co za tym idzie, szansę na zwiększenie krajowej konsumpcji. Według prognoz, dzięki taniejącej ropie, wzrost realnego dochodu rozporządzalnego konsumentów w 2015 roku będzie wyższy o co najmniej 0,3 pkt. proc. w stosunku do wrześniowej prognozy EY.

Słabe efekty reform

Reformy wprowadzone w krajach strefy euro zaczynają przynosić pewne skutki, nawet wśród peryferii strefy euro. Zdaniem EY w 2015 roku PKB Hiszpanii wzrośnie o 2 proc., Grecji o 1,7 porc., a Portugalii o 1,3 proc. Gorsze prognozy dotyczą wzrostu PKB na Cyprze (0,3 proc.) i we Włoszech (0,1 proc.).

Ciągle poważnym problemem pozostaje kwestia zadłużenia w strefie euro. Dług publiczny ośmiu jej członków przekracza 90 proc. PKB, w tym sześciu – Belgii, Grecji, Włoch, Portugalii, Cypru oraz Irlandii - nawet 100 porc. PKB.

Marek Rozkrut, Partner, Główny Ekonomista EY w komentarzu do badania napisał, że z jednej strony, wiele krajów południa Europy powinno kontynuować ograniczanie nierównowagi finansów publicznych, ale z drugiej strony redukcja wydatków czy inne reformy strukturalne w krótkim okresie zazwyczaj osłabiają wzrost gospodarczy, co z kolei ogranicza spadek długu publicznego w relacji do PKB. W tym roku polityka fiskalna będzie w tych krajach mniej restrykcyjna niż w 2014 r., jednak wciąż nie będzie ona czynnikiem wspierającym wzrost gospodarczy. Poprawie sytuacji na południu Europy niewątpliwie sprzyjałby silniejszy wzrost popytu zewnętrznego. Niemniej, na przykład w Niemczech, które odnotowują nadwyżkę fiskalną, nie widać skłonności do podejmowania bardziej aktywnych działań stymulujących krajowy czy międzynarodowy popyt.

Koniec z deflacją?

Stopa inflacji w strefie euro wciąż kształtuje się na bardzo niskim poziomie. W 2014 roku wyniesie ona zaledwie 0,5 proc., podczas gdy w Stanach Zjednoczonych będzie ona zbliżona do 2 proc.. Choć zgodnie z prognozą stopa inflacji w eurolandzie będzie powoli rosnąć, 2-procentowy cel inflacyjny zakładany przez Europejski Bank Centralny nie zostanie osiągnięty w perspektywie prognozy do 2018 roku.

Pomimo nieznacznego ożywienia gospodarczego, bezrobocie w krajach eurolandu pozostaje blisko rekordowych poziomów. W szczególności dotyczy to krajów południa Europy. W 2015 r. stopa bezrobocia w Hiszpanii wyniesie ok. 23,8 proc. a w Grecji aż 26,7 proc. W kolejnych latach nastąpi niestety tylko niewielka poprawa w tym obszarze.

Z euro w portfelu będzie bezpieczniej

Od 1 stycznia 2015 roku Litwa dołączyła do eurolandu. Zgodnie z przewidywaniami Banku Centralnego Litwy, wspólna waluta może zwiększyć wolumen handlu zagranicznego kraju o 5-10 proc.. Usunięcie ryzyka walutowego i spadek stóp procentowych mogą w średnim okresie (2015-2022) zwiększyć PKB Litwy o ok. 2 proc.

Najważniejszym partnerem handlowym Litwy jest Rosja. Około 20 proc. litewskiego eksportu trafia właśnie na ten rynek. W związku z tym, szacuje się, że sankcje w handlu z Rosją mogą obniżyć wolumen eksportu Litwy nawet o 3,6 proc.