Kolejka po miliony z konkursu Senior-WIGOR

– Nie ma dnia, by jakiś starszy mieszkaniec nie wypytywał w gminie, kiedy otworzą ten nasz dom dla seniorów – przyznaje Kazimierz Kaczmar, sekretarz urzędu w Sośnicowicach. Ta śląska gmina w powiecie gliwickim liczy 8,3 tys. mieszkańców – blisko co trzeci (27 proc.) ma powyżej 60 lat, a 1203 mieszkańców powyżej 65 lat.

W domu kultury spotyka się grupa seniorów. – Większość stanowią kobiety. Często bywa, że dzieci pracują gdzieś w Polsce lub za granicą, a im doskwiera samotność – tłumaczy Kaczmar.

Dom dla seniorów mieścić się będzie obok biblioteki i siedziby ośrodka pomocy społecznej w centrum gminy. Obiekt ma być gotowy na początku października. Odbywać się tu będą m.in. zajęcia ruchowe, fizykoterapia, warsztaty gospodarskie, a dom ma prowadzić organizacja społeczna, którą gmina zamierza wybrać w konkursie. Dom pomieści do 45 osób, gmina szacuje, że chętnych będzie co najmniej 30.

Całość kosztowała 5 mln zł, co ciekawe, zaczęto budować za własne pieniądze, zanim jeszcze Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło konkurs „Senior-WIGOR" (początek czerwca) na budowę właśnie takich domów. Mają być połączeniem uniwersytetu trzeciego wieku, klubu seniora, biblioteki i gabinetu rehabilitacyjnego. Do końca roku ma powstać ok. 100 takich miejsc w Polsce. O pieniądze z programu starają się m.in. Sośnicowice.

– Złożyliśmy wniosek o doposażenie placówki kwotą 46 tys. zł, głównie na zakup wyposażenia kuchni i salonu: garnków, sztućców, talerzy, telewizora. Resztę już mamy – mówi Kazimierz Kaczmar.

30 mln zł już teraz

Do 2020 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przeznaczy 370 mln zł na utworzenie dziennych domów seniora, a w tym roku 30 mln zł. Jednostka samorządu terytorialnego – gmina lub powiat – może uzyskać jednorazowe wsparcie finansowe do 80 proc. całkowitych kosztów (wkład własny – 20 proc.), ale nie więcej niż 250 tys. zł.

Z budżetu państwa zostaną też w części sfinansowane koszty utrzymania osób starszych, ale nie więcej niż 200 zł miesięcznie na jedną osobę.

Jak przyznaje Ministerstwo Pracy, projekt cieszy się popularnością wśród samorządów. Największe szanse mają gminy o niskich dochodach na jednego mieszkańca i wysokim odsetku osób starszych, które potrzebują wsparcia. Aplikacje na utworzenie takich miejsc złożyły 134 gminy, ale chętnych jest kilka razy więcej. Projekt ma mieć kilka edycji i zakończyć się w 2020 r.

Kto otrzyma pieniądze w pierwszej edycji, jeszcze nie wiadomo. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone wkrótce.

Do projektu zgłosiło się m.in. po 14 gmin ze Śląska (m.in. Częstochowa, Wilamowice, Kalety, Mysłowice, Żory, Sławków) i Wielkopolski (w tym Śrem, Okonek, Swarzędz, Zbąszyń, Jarocin i powiat pleszewski), a także 11 z Mazowieckiego (m.in. Błonie, Bodzanów, Drobin, Mała Wieś, Pułtusk, Radom, Wołomin i powiat sierpecki) i siedem z województwa pomorskiego (w tym Czersk, Puck, Dzierzgoń i Gdańsk).

Już wiadomo, że kolejna edycja programu odbędzie się najprawdopodobniej na przełomie stycznia i lutego 2016 r.

Jak wynika z przygotowanego na zlecenie rządu raportu na temat sytuacji osób starszych w Polsce, „odsetek ludności w wieku 65 i więcej lat będzie systematycznie wzrastał". W 2035 r. seniorzy stanowić będą blisko jedną czwartą społeczeństwa, większość mieszkać będzie w miastach. „Jeszcze bardziej spektakularnie przebiegać? będą zmiany odsetka ludności w wieku 80 lat i więcej, który w latach 2010–2035 zwiększy się ponaddwukrotnie – z 3,0 do 7,2" – czytamy w raporcie.

– Nie jesteśmy wyjątkiem – przyznaje Wojciech Chojnowski, wójt gminy Babiak, która planuje utworzyć dla swoich seniorów dom dzienny w budynku po domu młynarza. Budynek ma m.in. 30-arową działkę – seniorzy mogliby wypoczywać na powietrzu. Wójt chciałby utworzyć też spółdzielnię socjalną i mininoclegownię. W gminie liczącej 8,2 tys. mieszkańców aż 21 proc. to osoby powyżej 60. roku życia, w tym 104-latka.

Pensjonariusze już są

– Są pełnoprawnymi mieszkańcami i ich potrzeby są dla nas tak samo ważne jak młodych małżeństw czy dzieci – tłumaczy wójt.

Chojnowski widzi, jakim zainteresowaniem cieszy się wśród starszych mieszkańców, głównie pań, fitness park przy stadionie, czyli urządzenia do ćwiczeń na wolnym powietrzu. Z Babiaka do Poznania czy Łodzi jest ok. 120 km, na pływalnię – 18 km. – Nie każdy senior jest mobilny – dodaje Chojnowski.

Gmina Tuchomie (powiat bytowski) również chce utworzyć dom dla seniorów w budynku, który dziś pełni funkcje biurowo-hotelowe. Wiele pomieszczeń nie jest wykorzystywanych – wystarczy je niewielkim kosztem przystosować.

Dąbrowa Górnicza z pieniędzy programu „Senior-WIGOR" chciałaby zmodernizować dom dzienny dla osób starszych na 135 miejsc.