Rośnie ryzyko, że Polska straci część unijnych funduszy

Rośnie ryzyko, że Polska straci część unijnej pomocy albo ją źle wykorzysta.

Aktualizacja: 27.09.2023 05:59 Publikacja: 27.09.2023 03:00

Rośnie ryzyko, że Polska straci część unijnych funduszy

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

Regionalna machina wykorzystania funduszy UE na lata 2021–2027 ruszyła wyjątkowo ospale – wynika z raportu firmy Grant Thornton, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza. Na koniec sierpnia na poziomie 16 programów regionalnych ogłoszono 380 konkursów na kwotę 5,28 mld euro, co stanowi zaledwie 15 proc. z całej puli 34,1 mld euro do rozdysponowania.

Większość z tych konkursów nie została jeszcze rozstrzygnięta, trudno więc mówić, by w ogóle jakiekolwiek fundusze unijne z nowego rozdania zaczęły pracować dla polskiej gospodarki, choć formalnie nowa perspektywa unijna ruszyła 1 stycznia 2021 r.

– Uruchamianie każdego siedmioletniego budżetu UE odbywało się z opóźnieniem. Jednak w poprzednich okresach pierwsze konkursy były ogłaszane znacznie wcześniej niż obecnie, około roku–półtora od formalnego rozpoczęcia nowej perspektywy. Teraz to opóźnienie jest prawie 2,5-letnie – zauważa Maria Murawska, menedżer doradztwa europejskiego Grant Thornton. – Może to budzić znaczący niepokój, czy regionom faktycznie uda się zakontraktować i wydatkować wszystkie zaplanowane środki.

Czytaj więcej

Rośnie ryzyko, że nie wszystkie pieniądze z UE uda się wykorzystać

I dodaje, że obecny stan niesie też inne zagrożenia. Nagłe przyspieszenie w ogłaszaniu konkursów i ich zbyt duża liczba w krótkim okresie to ryzyko chaosu. Zarówno dla chętnych na dotacje – bo nie będą w stanie dobrze przygotować swoich wniosków, jak i dla instytucji oceniających – bo mogą mieć kłopot z realizacją swoich zadań na czas. – To znów przełoży się na opóźnienie kontraktowania i realizacji inwestycji – alarmuje Murawska.

– Dodałbym do tego jeszcze jedno ryzyko – mówi nam Łukasz Bernatowicz, wiceprezes Business Centre Club. – Możemy stracić część pieniędzy z nowego unijnego budżetu, bo wciąż obowiązuje zasada pieniądze za praworządność. Tymczasem partia rządząca jakoś nie spieszy się ze spełnieniem podstawowych wymogów, a nawet zapowiada, że „dokręci śrubę” w wymiarze sprawiedliwości po wyborach – zaznacza Bernatowicz.

Unijna komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira, potwierdziła podczas wtorkowej rozmowy z „Rzeczpospolitą”, że Bruksela nie będzie płacić faktur za realizację projektów z funduszy Unii Europejskiej na lata 2021–2027 do momentu, w którym zostanie potwierdzone, że Polska spełniła wszystkie tzw. warunki horyzontalne. Problem związany jest według KE m.in. z rozumieniem ogólnej zasady praworządności.

Regionalna machina wykorzystania funduszy UE na lata 2021–2027 ruszyła wyjątkowo ospale – wynika z raportu firmy Grant Thornton, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza. Na koniec sierpnia na poziomie 16 programów regionalnych ogłoszono 380 konkursów na kwotę 5,28 mld euro, co stanowi zaledwie 15 proc. z całej puli 34,1 mld euro do rozdysponowania.

Większość z tych konkursów nie została jeszcze rozstrzygnięta, trudno więc mówić, by w ogóle jakiekolwiek fundusze unijne z nowego rozdania zaczęły pracować dla polskiej gospodarki, choć formalnie nowa perspektywa unijna ruszyła 1 stycznia 2021 r.

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Fundusze europejskie
Fundusze Europejskie w trosce o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Fundusze europejskie
Polska przeciwna demontażowi polityki regionalnej. Ma poparcie europejskich regionów
Fundusze europejskie
Zamach Ursuli von der Leyen na unijną politykę regionalną. Trudna rola dla Serafina
Fundusze europejskie
UE na pomoc zalanym. Ile Polska może dostać z unijnego Funduszu Solidarności