Jak przywrócić życie dworcom

PKP ma do przekazania ponad 800 dworców. Ale to skomplikowany proces. Samorządy muszą się wykazać determinacją.

Publikacja: 21.10.2013 04:50

O dworcach rozmawiali: Bartosz Chabior z PKP; Robert Krupowicz, burmistrz Goleniowa; Stanisław Wilcz

O dworcach rozmawiali: Bartosz Chabior z PKP; Robert Krupowicz, burmistrz Goleniowa; Stanisław Wilczyński, burmistrz Wągrowca; Robert Perkowski, burmistrz Ząbek; Wojciech Murdzek, prezydent Świdnicy i Anna Cieślak-Wróblewska z „Rz”

Foto: Fotorzepa, Bartosz Jankowski Bartosz Jankowski

PKP ma pod swoim zarządem ponad 2400 dworców, z czego 220 obsługuje połączenia międzynarodowe i międzyregionalne. I tych PKP nie chce się pozbywać. Ale spośród 410 obiektów obsługujących przewozy regionalne i 1800 niepełniących już funkcji dworcowych, ponad 800 ma trafić do samorządów (pozostałe zyskają inne funkcje lub zostaną zlikwidowane).

– Samorządy są dla nas ważnym partnerem – przekonywał podczas panelu „Dworce dla samorządów" Bartosz Chabior, dyrektor Departamentu Geodezji i Współpracy z Samorządami w PKP SA.

Różne pomysły

Zbycie nieruchomości na rzecz samorządów może odbywać się w formach: sprzedaży (w trybie bezprzetargowym), oddania w zamian za zaległości podatkowe, nieodpłatnego przekazania na cele transportowe lub w trybach mieszanych. PKP chce także zainteresować samorządy nieczynnymi liniami kolejowymi, a właściwie odzyskiwanymi w ten sposób gruntami. Można je zagospodarować np. na drogi czy ścieżki rowerowe.

Dotychczas PKP przekazała lokalnym władzom 162 dworce i 200 km linii kolejowych, z czego większość w ciągu ostatnich dwóch lat.

– Dworce pełniące funkcję węzłów przesiadkowych i mające dobre lokalizacje przejmują funkcje centrów handlowo-usługowo-komunikacyjnych. Ale sposoby ich wykorzystania są bardzo różne. Podam kilka przykładów. Dworzec w Ustroniu został przekształcony w centrum edukacji i kultury. Ten w Namysłowie obsługuje PKS, są tam także pomieszczenia dla komendy policji i straży miejskiej. W Sokołowie Podlaskim powstała biblioteka, w Karpaczu biblioteka i bardzo ciekawe muzeum zabawek. Tuchola ma się stać wzorcowym dworcem regionalnym – wyliczał dyrektor Bartosz Chabior.

Władze Świdnicy przejęły dworzec w 2008 r. Obecnie kończy się tam remont. Trwają też prace nad modernizacją peronów i linii. Nowy dworzec będzie obsługiwał połączenia kolejowe, ale będzie też stanowił centrum przesiadkowe.

– Obserwowałem z bólem serca degradację mniejszych obiektów PKP. Nie chciałem, by taki los spotkał także nasz dworzec, który jest perełką architektoniczną. Jeszcze w 2004 r. podjęliśmy decyzję, by go przejąć. Ale musieliśmy wykazać się dużą determinacją – podkreślał prezydent Świdnicy Wojciech Murdzek.

Jak opisywał, od decyzji samorządu do podpisania aktu notarialnego minęły cztery lata. Najdłużej trwały uzgodnienia z kilkoma spółkami z grupy PKP, bo każda część infrastruktury kolejowej należy do inne spółki.

– Rzeczywiście każda transakcja musi być poprzedzona wieloma czynnościami: uregulowaniem stanu prawnego nieruchomości, podziałem geodezyjnym, uzgodnieniami ze spółkami grupy PKP, zgromadzeniem dokumentacji. To trwa dosyć długo, ale dziś wszystko idzie znacznie sprawniej, bo 80 proc. nieruchomości ma już uregulowany stan prawny – przekonywał dyrektor Bartosz Chabior.

Potwierdził to Stanisław Wilczyński, burmistrz Wągrowca: – W naszym przypadku procedura trwała osiem-dziewięć miesięcy.

Wągrowiec przejmuje w sumie 17 działek i 130-letni dworzec, gdzie mieszkało kilka rodzin. Miastu zależy na tych terenach, bo mieszkańcy bardzo chętnie korzystają z kolei. Kilka lat temu liczbę pasażerów szacowano na 2 tys. dziennie, obecnie jest to 4 tys. Wokół wyremontowanego dworca powstanie nowoczesne centrum przesiadkowe z parkingiem typu park&ride.

Wyzwanie finansowe

Z kolei Goleniów dopiero przygotowuje się do przejęcia dworca oraz terenów przyległych, które dziś są mocno zdekapitalizowane. Tu także planowane jest nowoczesne centrum komunikacyjne.

– Dworzec nie ma wartości architektonicznej czy historycznej, ale wokół są prawdziwe cacuszka: poniemiecka wieża ciśnień, rampy kolejowe, gdzie już ulokował się np. Klub Muzyczny Rampa. Powstanie więc też strefa kultury – mówił Robert Krupowicz, burmistrz Goleniowa. Razem ze spółkami PKP miasto planuje remont części kolejowej, budowę bezpiecznych przejść między peronami i nad peronami.

W Ząbkach nie ma dworca, jest przystanek kolejowy z wiatą, i samorząd nie może przejąć tych obiektów. – Poradziliśmy sobie w inny sposób. Bezpośrednio przy krawędzi peronu powstał tunel z szeroką jezdnią i ścieżkami pieszo-rowerowymi, z dostępem do wiaty i kas. Zyskaliśmy zmianę wizerunku tego miejsca, kawał nowej infrastruktury i wygodne połączenie między rozdzielonymi częściami miasta. Największym problemem jest rozdrobnienie grupy PKP – opisywał Robert Perkowski, burmistrz Ząbek.

Modernizacja dworców to dla samorządów duże wyzwanie finansowe.

– Koszty szacujemy na 10 mln zł. W Wielkopolsce nie ma unijnych dotacji na rewitalizację dworców, korzystamy więc z programu Jessica. To środki zwrotne, ale bardzo korzystnie oprocentowane (0,52 proc.), a spłata pożyczki jest rozłożona na 20 lat – podkreślał burmistrz Stanisław Wilczyński.

– Rzeczywiście w unijnych granach nie ma takiej ścieżki jak rewitalizacja dworców, ale jest ścieżka: rewitalizacja terenów zdegradowanych. Poza tym w nowym okresie programowania dla małych gmin będą też dostępne środki w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Szczeciński obszar metropolitalny planuje przeznaczyć 100 mln euro na zintegrowany transport publiczny. Chcemy z tego skorzystać – radził burmistrz Robert Krupowicz.

PKP ma pod swoim zarządem ponad 2400 dworców, z czego 220 obsługuje połączenia międzynarodowe i międzyregionalne. I tych PKP nie chce się pozbywać. Ale spośród 410 obiektów obsługujących przewozy regionalne i 1800 niepełniących już funkcji dworcowych, ponad 800 ma trafić do samorządów (pozostałe zyskają inne funkcje lub zostaną zlikwidowane).

– Samorządy są dla nas ważnym partnerem – przekonywał podczas panelu „Dworce dla samorządów" Bartosz Chabior, dyrektor Departamentu Geodezji i Współpracy z Samorządami w PKP SA.

Pozostało 89% artykułu
Fundusze europejskie
Wkrótce miliardy z KPO trafią do Polski. Wiceminister finansów podał datę
Fundusze europejskie
Horizon4Poland ’24 - fundusze europejskie na polskie projekty B+R!
Fundusze europejskie
Pieniądze na amunicję i infrastrukturę obronną zamiast na regiony
Fundusze europejskie
Piotr Serafin bronił roli regionów w polityce spójności
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Fundusze europejskie
Fundusze Europejskie w trosce o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska