Płace realne spadły w firmach w 2012 roku

W zeszłym roku realne średnioroczne wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw  spadły o 0,3 proc.  Tak wynika z danych GUS porównujących co działo się z  wynagrodzeniami  w całym zeszłym roku i dwa lata temu. Choć to niewiele, jest to pierwszy taki spadek od początku transformacji. Do tej pory podwyżki zawsze  przewyższały inflację.

Ekonomiści nie są zgodni co się będzie działo z wynagrodzeniami w 2013 r.  Ich zdaniem firmy  będą bardzo ostrożnie podnosiły płace. Konsensus przewidywań mówi o 3-proc. nominalnych podwyżkach przy  ok. 2-proc. inflacji.  Prognozy rządu są bardziej optymistyczne. W budżecie założono o 1,9-proc. realny wzrost płac.

- Ale podwyżki będą dostawali najprawdopodobniej tylko kluczowi dla firmy pracownicy, nie wszyscy - uważa Małgorzata Starczewska – Krzystoszek, główna ekonomistka PKPP Lewiatan.  Jej zdaniem, jesli koniunktura się poprawi, to w drugiej połowie roku firmy zaczną "podkupować sobie" specjalistów.

- To nie jest też dobry czas na „hurtowe" podwyżki dla wszystkich pracowników, choć oczywiście starania najlepszych zawsze zostaną docenione. Żaden menedżer w obecnej sytuacji, nie może pozwolić sobie na ignorowanie  kosztów, wyników, rentowności, bo takie podejście zostałoby szybko zweryfikowane przez rynek  - mówi Wojciech Morawski, prezes spólki Atlantic. - Sytuacja rynkowa na pewno nie pozwala swobodnie myśleć o zwiększeniu zatrudnienia, ale też nie zmusza nas do zwolnień. Jesteśmy przygotowani na każdy wariant, może nawet bardziej w kierunku lekkiego wzrostu, nie sądzą, byśmy cofali się bardziej niż przez ostatnich kilka lat. - dodaje przedsiębiorca.

Podobnie uważa Jadwiga Nadolska z  Agencja Pracy Hays , która przeprowadziła badanie wśród firm. Wynika z niego, że  wynagrodzenie i zatrudnienie będą rosły w wybranych branżach. - Wzrost zatrudnienia będziemy obserwowali w sektorach outsourcingowych, doradczych  oraz IT.  Firmy będą szukały specjalistów, którzy pozwolą im zoptymalizować koszty.

Zdaniem Katarzyny Gruszyńskiej z  Randstad, w firmach wzrośnie zapotrzebowanie na księgowych,  szefów zarządzających projektami, dyrektorów finansowych. – Może się również okazać, że ze względu na problemy branży  developerskiej bardzo potrzebni są skuteczni sprzedawcy biurowej powierzchni użytkowej – mówi Gruszyńska.

Ale, jak pokazują dane za zeszły rok, podwyżki w firmach przegrały z inflacją.  - W sektorze przedsiębiorstw, a więc tam gdzie pracuje od dziesięciu osób, najwięcej jest firm przemysłowych. A w przemyśle, gdy produkcja nie rośnie rocznie o 7-8 proc., wynagrodzenia zazwyczaj stopują, zaś firmy zaczynają w najlepszym razie blokadę zatrudnienia, jeśli nie zwolnienia – mówi Piotr Soroczyński, główny  ekonomista KUKE. Przypomina, że w zeszłym roku produkcja w przemyśle wzrosła o 1 proc, a wydajność o 2 proc. A to oznacza, że ruchy na rynku pracy  były znaczące.

Zwraca uwagę, że dobrze radziły sobie branże inwestycyjne: produkujące  maszyny i urządzenia oraz sprzęt elektryczny. - O ok. 5 proc wzrosła tam wydajność, a nie zmniejszyły one zatrudnienia, ani wynagrodzenia – tłumaczy ekonomista. – Za to rozczarowuje górnictwo. Zwiększyło zatrudnienie  (o 1,7 proc) i utrzymało  realne wynagrodzenia , chociaż wydajność w branży spadła o 7,2 proc., a produkcja o 5,6 proc.  – dodaje Soroczyński.

Maria Drozdowicz, autorka Wskaźnika Wyprzedzającego Koniunktury (WWK), który informuje o przyszłych tendencjach w gospodarce  (w styczniu znowu spadł) zwraca uwagę, że najsilniejszy wpływ na spadek miało pogorszenie opinii menedżerów na temat sytuacji finansowej  firm. - Ten pesymizm  oznaczać może dalsze cięcia kosztów, w tym redukcję zatrudnienia, ograniczenie  tempa wzrostu wynagrodzeń, zmniejszanie zapasów i wyzbywania się niepotrzebnych aktywów przez firmy - tłumaczy.

Wiadomo już, że nie powtórzy się dobra sytuacaja dla zatrudnionych w górnictwie.  Cięcia etatów będą niewielkie, ale spółki węglowe zapowiedziały, że w miejsce odchodzących na emeryturę będą przyjmować mniej nowych ludzi. Ale np. planująca zmniejszenie zatrudnienia o 160 osób kopalnia Kazimierz-Juliusz przeprowadzi program dobrowolnych odejść dla pracujących na powierzchni. Niewielki wzrost zatrudnienia jest możliwy tylko w Bogdance, która zwiększy wydobycie, być może też w prywatnej kopalni Silesia.

Jeśli chodzi o zarobki, to w tym roku mają  wzrosnąć o poziom prognozowanej inflacji. Jak mówi „Rz" prezes JSW, po trzech kwartałach dojdzie ewentualna premia jednorazowa, gdy inflacja okaże się większa.