Inwestycje w zgliszczach

Sitwa swojaków

Do tej pory największym problemem zagranicznych inwestorów na Ukrainie była korupcja władzy i biznesu. Biurokracja i skorumpowane sądownictwo utrudniały obronę interesów. Przez ostatnie trzy lata rządów dworu prezydenta Janukowycza nastąpiła niespotykana wcześniej koncentracja biznesu na szczytach władzy. Do parlamentu trafili nie tylko oligarchowie, ale i mniejsi posiadacze. Biznesmeni zasiedli w ministerstwach, agencjach i władzach okręgów.

– Niemożliwością się stało dla zagranicznego biznesu konkurowanie z tymi, którzy sami ustanawiali reguły gry na rynku – wyjaśnia przyczyny ucieczki inwestorów Gleb Prostakow, wicedyrektor centrum analitycznego Ekspercka Rada w Kijowie, w rozmowie z magazynem „Korrespondent".

Ucieczka zagranicy

Największa fala odpływu zagranicznych inwestorów nastąpiła w pierwszej połowie 2013 r. Wartość przejęć sięgnęła 3,5 mld dol. (rok wcześniej 2 mld dol.). Swój biznes sprzedał m.in. Swedbank – za 175 mln dol. odkupi go biznesmen Nikołaj Ługan, który także kupił oddział od greckiego Alpha Banku. W trzy lata z rynku odeszło 15 banków, w tym takie giganty, jak niemiecki Commerzbank (jego spółkę kupił przyjaciel Janukowicza miliarder Wadim Nowinski). Brytyjski HSBC, zanim się poddał, 11 miesięcy próbował przebrnąć przez biurokratyczną machinę pozwoleń i uzgodnień. Nawet Łukoil sprzedał odeską rafinerię Siergiejowi Kurczence, znajomemu Janukowycza.

Wycofały się z Ukrainy firmy ubezpieczeniowe: włoski Assicurazioni Generali i belgijsko-holenderski Ageas. Zniknęła odzieżowa marka Seppälä fińskiego Stockmanna, a nawet zaprawiony w korupcyjnych bojach rosyjski koncern węglowo-metalurgiczny Mieczeł.

Eksperci zwracają uwagę, że za rządów Janukowycza w kraju nie pojawił się żaden duży zagraniczny inwestor. Największy wciąż jest metalurgiczny gigant ArcelorMittal, który odkupił znacjonalizowany przez Julię Tymoszenko koncern Kryworiżstal z Krzywego Rogu.

Napływ inwestycji bezpośrednich z zagranicy zmniejszył się w latach 2011–2012 z 143 dol. na obywatela do 132 dol. Dla porównania: w Czechach było to 1000 dol., w Kazachstanie 776 dol., a w Rosji 360 dol.