* * * *
„Mistrz"
, reż. Paul
Thomas Anderson,
Aktualizacja: 11.11.2012 18:00 Publikacja: 11.11.2012 18:00
„Mistrz"
, reż. Paul
Thomas Anderson,
USA 2012, Gutek Film,
137 min
Początek „Kochanków z Księżyca" przypomina zaproszenie do zabawy, w której dzieci budują sobie model świata w miniaturze. Kamera przesuwa się po kolejnych piętrach i pokojach domu dziewczynki o imieniu Suzy niczym po domku dla lalek. Zauważamy jej braci, rodziców i coraz więcej detali. Stół, bujany fotel, lornetka: wszystkie te elementy trzeba na siebie nałożyć, jak się nakłada instrumenty (informuje w tle audycja muzyczna), by powstała symfonia. Za chwilę ekscentryczny narrator powie, że mamy rok 1965, pokaże na mapie fikcyjną wyspę, gdzie wszystko jest logiczne, przejrzyste. Zarazem prawdziwe i bajkowe.
W „Mistrzu" odwrotnie: nic przejrzyste być nie chce. Zagadkowa jest już pierwsza scena – główny bohater Freddie (niezwykle „fizyczna" rola Joaquina Phoenixa) w towarzystwie kolegów udaje seks z wyrzeźbioną w piasku figurą nagiej kobiety. Przed chwilą zszedł z jednego statku, za moment wejdzie na następny. Skończyła się wojna, zaczął się powojenny chaos. I taki jest film Paula Thomasa Andersona: porwany, przeskakujący z jednego epizodu do następnego, zmuszający widza, by z tych urywków, scen, obrazów, detali tworzył sobie fabułę niejako na własną rękę.
Tytułowego „mistrza", Lancastera Dodda, gra na przemian demoniczny i bezradny, cyniczny i pogubiony Philip Seymour Hoffman. Nawet jeśli doszukać można się w nim – jak plotkowano jeszcze przed premierą – cech L. Rona Hubbarda, założyciela scjentologii, to postać ufikcyjniona: guru, który otacza się bezwzględnymi wyznawcami i organizuje niemal mistyczne sesje pozwalające docierać do swoich poprzednich wcieleń. Przede wszystkim jednak showman, samozwańczy mędrzec, który sprzedaje bajki, bo jego główna misja to uwodzić innych.
Uwiedziony zostaje również Freddie. Esencją filmu Paula Thomasa Andersona jest właśnie perwersyjna relacja prostego, złamanego wojną i życiem, zwierzęcego w odruchach wyrzutka bez swojego miejsca w świecie i jego nauczyciela – intelektualisty, manipulatora, który w swoim uczniu – trochę synu, trochę służącym, trochę bodyguardem – zobaczy kogoś, kim sam chciałby być.
Perwersja tej relacji polega na tym, że chociaż Freddie nie wierzy w pretensjonalne, parafilozoficzne i parareligijne idee szefa sekty, zarazem całkowicie ufa mistrzowi, poddaje się mu jak niewolnik. Od Freddie'ego uzależniony jest też Dodd: ten nieokrzesany chojrak jest dla niego większym wyzwaniem niż rzesze pokornych wyznawców. Co dla Paula Thomasa Andersona staje się pretekstem, by opowiedzieć o Ameryce: pogubionej, rozpaczliwie szukającej ratunku w autorytecie, gotowej pójść za kimś, kto powie, jak żyć i co myśleć.
„Jeśli kiedyś nauczysz się żyć bez mistrza, któremu służysz, daj nam znać, bo będziesz pierwszą taką osobą na świecie" – mówi do Freddie'ego Dodd. Bo w „Mistrzu" wolność jest iluzją – wszyscy funkcjonujemy w szponach jakiejś władzy, przejmujemy cudze myśli, wierzenia, idee. Tymczasem drugi z Andersonów, Wes, w „Kochankach z Księżyca" wierzy (albo udaje, że wierzy) w sytuację odwrotną: wobec chorej rzeczywistości, wobec tych, którzy nami sterują, można się zbuntować i żyć po swojemu. A przynajmniej trzeba się starać.
„Jesteś zdrajczynią naszej rodziny!" – rzuci do Suzy jej brat, na co ta odpowie: „I dobrze. Chcę nią być!". Właśnie dlatego Suzy razem z Samem – para buntowników, jakich niby było wielu – uciekają. Mają 12 lat, ale wierzą, że będą się kochać już na zawsze. Ona zostawia infantylnego ojca (Bill Murray), matkę (Frances McDormand) zdradzającą męża z policjantem (Bruce Willis) i codzienną nudę. On porzuca kolegów skautów uważających go za dziwaka i perspektywę powrotu do rodziny zastępczej, która – jak się okaże – wcale go nie chce. Mają namiot, kilka przedmiotów niezbędnych skautowi do przetrwania, sporo przygodowych książek. I ruszają przed siebie.
Gonią ich policja i szafująca groźbą elektrowstrząsów „opieka społeczna" uosobiona przez Tildę Swinton. Zaczną ingerować w ich przygody pioruny i huragany. Ale Suzy i Sam wydają się na wszystko odporni – nic ich zniszczyć nie może. Co nie znaczy, że „Kochankowie..." są błahą komedyjką z happy endem. Przeciwnie: Suzy i Sam to nadwrażliwcy notorycznie zderzani z okrucieństwem życia, które będzie ich „terroryzować" już zawsze. Ale reżyser daje im – a raczej nam, widzom – schronienie. Czyli wizjonersko i matematycznie rozpisany mikrokosmos zwany – kinem.
„Kochankowie z Księżyca",
reż. Wes Anderson,
USA 2012, Kino Świat,
94 min
Kiedy dwa lata temu „Vanity Fair" opublikowało zestawienie najlepszych filmów dekady, pierwsze miejsce zajęło w nim „Aż poleje się krew" Paula Thomasa, a szóste – „Genialny klan" Wesa. Co nie znaczy, że ich pozycja w amerykańskim kinie nie jest kompletnie inna.
Filmy Paula Thomasa dostały 14 nominacji do Oscara, w tym dwie statuetki, a filmy Wesa – nominacji ledwie trzy. Pierwszy uważany jest za geniusza, współczesnego Stanleya Kubricka i Roberta Altmana, najlepszego żyjącego reżysera świata (według „Guardiana"). Drugi co prawda namaszczony został przez Martina Scorsese na swojego następcę, ale to wciąż twórca znacznie bardziej niszowy, artysta ekscentryk uwielbiany głównie przez swoich fanów.
W pewnym sensie są jak ogień i woda. Paul Thomas od dziecka niemal skazany był na sukces – wychowywał się w Kalifornii, a jego ojciec Ernie, aktor i lektor ABC, prowadził telewizyjny cykl prezentujący horrory, które nie tylko zapowiadał (często w ekscentrycznych przebraniach i charakteryzacjach), ale też przerywał w środku emisji swoimi komentarzami i żartami. Anderson znał wszystkich, których znać powinien, i wyrastał bez kompleksów. Przystojny mistrz arogancji (w jego wywiadach sprzed lat krytykował wszystkich oraz chętnie używał słowa „fuck") i bywalec salonów: kiedy związany był z wokalistką Fioną Apple (wyreżyserował kilka jej klipów), nazywano ich „najseksowniejszą parą celebrytów lat 90.".
Dziś mieszka w Los Angeles – przy luksusowej San Fernando Valley. Od lat jego partnerką jest aktorka Maya Rudolph, skądinąd córka producenta filmowego i piosenkarki Minnie Riperton. Mają trójkę dzieci – o każdej z kolejnych ciąż Rudolph informowała przecież w telewizyjnych wywiadach. Dojrzał, spoważniał, częściej przyznaje: „nie wiem" – mówią jego przyjaciele. Ale wciąż nietrudno wyprowadzić go z równowagi. Gdy zapytałem go, czy to prawda, że pokazał „Mistrza" na prywatnym pokazie Tomowi Cruise'owi, pierwszemu scjentologowi Hollywood, żachnął się: „A jak pan myśli? Proszę być wdzięczny, że pozwolę panu jeszcze dalej ze mną rozmawiać!".
Wes to biegun przeciwny – zwykły, chorobliwie nieśmiały chłopak z Teksasu, który całe dzieciństwo marzył o posmakowaniu wielkiego świata, czyli Nowego Jorku. Być może w ogóle nie zostałby reżyserem, gdyby na uniwersytecie w Austin nie spotkał późniejszego aktora Owena Wilsona, z którym stali się najbliższymi przyjaciółmi i napisali razem pierwszy scenariusz: Wilson studiował anglistykę, Anderson – filozofię.
Jest jak szarmancki dandys z innej epoki: długie włosy, ubrania jak z lat 40., specyficzny, łagodny ton głosu i młodzieńcza twarz (choć jest rok starszy od Paula Thomasa, wygląda na co najmniej 10 lat młodszego). Stał się mistrzem ekscentrycznych, niepodrabialnych reklamówek, do których angażowali go m.in. producenci belgijskiego piwa, japońskich telefonów i Hyundaia (w jednej z nich wystąpił sam Brad Pitt), ale budżety jego filmów są co najmniej dwa razy mniejsze niż twórcy „Magnolii" („Mistrz" kosztował 32 mln dol., „Kochankowie..." – 16).
Wes kręci zresztą zawsze w kręgu przyjaciół (najważniejsi z nich to Roman Coppola, brat Sofii i syn Francisa Forda, oraz Jason Schwartzman). Siadają razem w kafejce, godzinami dyskutują, po czym Wes znika, bo musi „pobyć sam i zebrać myśli". W ten sposób pracowali w Paryżu nad „Marią Antoniną" Sofii Coppoli, co Andersonowi tak się spodobało, że postanowił przeprowadzić się do francuskiej stolicy na stałe i zamieszkać na Montparnassie (to z tego mieszkania zdalnie sterował londyńską produkcją „Fantastycznego Pana Lisa").
O Schwartzmanie Wes powiedział kiedyś: „Nie wiem, kto w tym związku jest dziewczyną, a kto chłopakiem". Przy „Kochankach..." codziennym towarzyszem stał się Coppola: „Pracowaliśmy razem cały dzień, a wieczorem opowiadaliśmy sobie, co ugotowaliśmy dla naszych dziewczyn". Bo „Kochanków..." Anderson dedykował Juman Malouf, pisarce i autorce książek dla dzieci, swojej wieloletniej partnerce („Bywa niewiarygodnie krytyczna, ale zawsze jest moją pierwszą publicznością"). „To ona pokazała mi, jak szczęśliwy może być związek i jaka może być siła miłości" – wyznał niedawno Wes. A jeszcze dwa lata temu opowiadał z goryczą: „Poświęciłem dla kina wiele: skończyłem 40 lat i nie mam dzieci – a pewnie bym miał, gdybym nie żył ciągle swoimi filmami".
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Przekrój
„Mistrz"
, reż. Paul
W wieku 79 lat zmarł aktor Bernard Hill, znany m.in. z filmów z serii „Władca Pierścieni” oraz „Titanica” — informuje telewizja BBC.
Krakowska Nagroda Filmowa im. Andrzeja Wajdy dla „Power Alley” Lillah Halli. W konkursie filmów polskich nagrodę zdobyła Olga Chajdas za „Imago”
Słoneczna majówka to kiepski czas dla kina. Na ekrany wchodzą tylko cztery nowe filmy. Radzę zwrócić uwagę na „Kaskadera” Davida Leitcha i „Lato, kiedy go zabrakło” Gyorgi Karpatiego
14 maja zaczyna się 77 Festiwal Filmowy w Cannes. Honorowym gościem będzie Meryl Streep nagrodzona w tym roku Złotą Palmą za całokształt twórczości
Władze Iranu żądają, by wybitny reżyser wycofał swój film z canneńskiego konkursu.
Dwadzieścia lat temu nasz kraj dołączył do Unii Europejskiej, co otworzyło nowe możliwości nie tylko dla poszczególnych miejscowości, ale i dla całych regionów. Jak od tego czasu zmieniła się Polska Wschodnia?
Od dziś przez 11 dni w Filharmonii Narodowej w Warszawie trwać będzie XII Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im. Witolda Lutosławskiego, reaktywowany po pandemicznej przerwie.
Damian Kocur, Tomasz Kamiński i Tomasz Sikora – zostali laureatami głównych nagród w tegorocznej edycji konkursu scenariuszowego SCRIPT PRO. Wręczenie nagród odbyło się w środę 1 maja podczas uroczystej gali w ramach Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF CAMERA w Krakowie.
Jedna z najbardziej ekscytujących artystek młodego pokolenia na polskiej scenie muzycznej, wystąpi na Gali Zamknięcia Festiwalu Mastercard OFF CAMERA 2024 już 4 maja 2024 roku w Sali Audytoryjnej im. Krzysztofa Pendereckiego w Centrum Kongresowym ICE Kraków.
W wieku 79 lat zmarł aktor Bernard Hill, znany m.in. z filmów z serii „Władca Pierścieni” oraz „Titanica” — informuje telewizja BBC.
Krakowska Nagroda Filmowa im. Andrzeja Wajdy dla „Power Alley” Lillah Halli. W konkursie filmów polskich nagrodę zdobyła Olga Chajdas za „Imago”
Słoneczna majówka to kiepski czas dla kina. Na ekrany wchodzą tylko cztery nowe filmy. Radzę zwrócić uwagę na „Kaskadera” Davida Leitcha i „Lato, kiedy go zabrakło” Gyorgi Karpatiego
14 maja zaczyna się 77 Festiwal Filmowy w Cannes. Honorowym gościem będzie Meryl Streep nagrodzona w tym roku Złotą Palmą za całokształt twórczości
Władze Iranu żądają, by wybitny reżyser wycofał swój film z canneńskiego konkursu.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Samuel Pereira, Stanisław Tyszka, Jacek Protasiewicz i prawdopodobnie Jacek Ozdoba to część osób, które chce pozwać kandydujący w wyborach europejskich szef MSWiA. Lista osób, które dostaną pozwy prywatne od Kierwińskiego może się wydłużyć.
• Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców • Takiego kasowego PIT może się firmom odechcieć • Przedsiębiorcze matki znów w Sądzie Najwyższym. Jaki wyrok tym razem? • Czy można odliczyć wydatki na wyjazd integracyjno-szkoleniowy za granicą? • 20 lat w UE - jakie oceny wystawili polscy przedsiębiorcy? • Ważne terminy na ten tydzień i wskaźniki kadrowe na maj
Klientka jednego z warszawskich sklepów wzięła 30 sztuk awokado i ponad 3 kilogramy bananów. Przy kasie samoobsługowej wszystkie produkty zważyła jako jabłka. Policja podaje, że kobieta odpowie za oszustwo. Ekspert od prawa karnego nie zgadza się z taką interpretacją.
Jak wynika z sondażu przeprowadzonego dla Wirtualnej Polski przez United Surveys, ponad połowa Polaków uważa, że narastające spory nie doprowadzą do rozpadu kolacji rządowej.
Prezydent Andrzej Duda włączył się w czasie majówki w kampanię wyborczą Prawa i Sprawiedliwości. Premier Donald Tusk zaś poinformował, że badanie nie wykazało obecności alkoholu we krwi szefa MSW. Czy można to wszystko traktować poważnie?
Itas Trentino pokazał moc w finale Ligi Mistrzów i pokonał Jastrzębski Węgiel 3:0 (25:20, 25:22, 25:21).
W czasie I i II wojny światowej stanęliśmy po stronie Niemców i wszystko przepadło. Teraz więc staramy się choć trochę być niezależni – mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” lider węgierskiej opozycji Péter Magyar.
Jest reakcja Ministerstwa Klimatu i Środowiska na opublikowane w mediach społecznościowych nagranie z drogi do Morskiego Oka. Widać na nim, jak jeden z koni zaprzęgniętych do wozu wiozącego turystów przewrócił się, a woźnica uderzył zwierzę w pysk.
Ponad 150 czołowych prelegentów z całego świata weźmie udział w największej w Europie Środkowo-Wschodniej konferencji łączącej technologię, biznes i start-upy.
W wieku 79 lat zmarł aktor Bernard Hill, znany m.in. z filmów z serii „Władca Pierścieni” oraz „Titanica” — informuje telewizja BBC.
— Pod wpływem szoku, jakim niewątpliwie była utrata władzy, mimo wygranych wyborów i bardzo dobrego rezultatu, działania PiS poszły w odwrotnym kierunku niż ten, który przyniósł sukces w 2015 roku — ocenił Zdzisław Krasnodębski, europoseł Prawa i Sprawiedliwości.
W przedłużony weekend na polskich drogach miało miejsce aż 346 wypadków drogowych - wynika z dziennych danych policji za okres od 30 kwietnia do 4 maja.
Pierwsza dama Francji niebawem pojawi się w kolejnej serii popularnego serialu „Emily w Paryżu”. Powstaje też sześcioodcinkowy dokument pokazujący jej drogę z Amiens - gdzie poznała męża, będąc jego nauczycielką - do Pałacu Elizejskiego.
Arne Slot ma 45 lat i nigdy nie pracował poza Holandią. Skacze na głęboką wodę, bo przejmuje Liverpool z rąk człowieka, który przywrócił blask klubowi z Anfield.
Naukowcy z Chin opracowali bezpieczną i wydajną baterię na bazie wody. To urządzenie o dużej gęstości energii i zaskakująco trwałe.
GPS, Globalny System Pozycjonowania to sieć satelitów i urządzeń odbiorczych, używany do ustalania pozycji, nawigacji i pomiarów czasu dla statków, samolotów i samochodów. Zastąpił system drogich urządzeń naziemnych, które nadawały sygnały radiowe samolotom podczas lądowania.
Izraelskie władze zatwierdziły ustawę pozwalającą zamykać zagraniczne kanały telewizyjne. Zaraz po przyjęciu ustawy gabinet Benjamina Netanjahu głosował za zamknięciem kanału Al-Dżazira. Z oświadczenia rządu wynika, że w niedzielę gabinet jednomyślnie zatwierdził zakaz. Minister komunikacji Shlomo Karhi podpisał następnie rozporządzenie wykonawcze wprowadzające zakaz ze skutkiem natychmiastowym.
Przez wszystkich pieszczotliwie zwany Bogusiem wymyślił i wykreował siebie w PRL od podstaw niczym prawdziwa „Primadonna”. Taki więc tytuł nosi teraz jego biografia
Rząd Indii zniósł zakaz eksportu cebuli, ale wprowadził cło eksportowe 40 proc. i ustalił cenę minimalną w eksporcie: 550 dolarów/tona.
Na rowerze, hulajnodze, rolkach, wrotkach czy deskorolce – dzieci i młodzież znów będą masowo dojeżdżać jednośladami do szkół i przedszkoli. W zamian za aktywność wszyscy otrzymają naklejki do rowerowego dzienniczka, a na najlepszych czekają atrakcyjne nagrody.
Na aukcji numizmatycznej w Monako wystawiono trzy złote polskie monety. Jedna z nich, 80-dukatówki z wizerunkiem Zygmunta III Wazy, króla Polski w latach 1587-1632, została sprzedana za 1,3 mln euro (około 5,6 mln złotych).
Udało mi się w tych wyborach pokonać kandydata PiS, mężczyznę. Mam nadzieję, że to jest dowód na to, iż przynajmniej w Kielcach płeć nie dyskryminuje nikogo w osiąganiu sukcesów – mówi Agata Wojda, nowo wybrana prezydentka Kielc.
Po raz pierwszy od początku rosyjskiej inwazji NATO określiło "czerwone linie", których przekroczenie przez Rosję spowoduje reakcję Sojuszu. Włoski dziennik "La Repubblica" podkreśla mocno, że chodzi o reakcję ostateczną. Jedna z "czerwonych linii" może mieć związek z Polską.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas