Pokolenie Z już zmienia rynek pracy

Podczas gdy starsze pokolenia mogą mieć problem, by nadążyć za rozwojem nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji, to ponad połowa pracowników z pokolenia Z na co dzień wykorzystuje AI w nauce i w pracy. Wielu z nich, w tym zwłaszcza kobiety, dostrzega też u siebie tak kluczowe kompetencje jak empatia, umiejętność efektywnej komunikacji i pracy w grupie.

O tych atutach zetek mówił prof. Jacek Męcina z Uniwersytetu Warszawskiego, ekspert Konfederacji Lewiatan, przedstawiając wyniki swego badania młodych ludzi jako punkt wyjścia do debaty o pokoleniu Z na rynku pracy.

Jak zwracała uwagę Karolina Messyasz z Katedry Socjologii Polityki i Moralności Uniwersytetu Łódzkiego, młode pokolenie jest zwierciadłem nadchodzących zmian, a jego postawy i aspiracje będą kształtować przyszły rynek pracy, w tym style zarządzania w firmach. Już teraz widać zresztą wpływ zetek, które w badaniach wyrażają konkretne oczekiwania wobec pracodawców. Zależy im na otwartej komunikacji z szefami, na dobrej atmosferze, możliwościach rozwoju, a także na równowadze między życiem zawodowym a prywatnym. Jednocześnie zetki, którym często zarzuca się roszczeniowość i „gen lenistwa”, są też gotowe na dodatkowe obowiązki – lecz nie za darmo.

Dostrzec atuty zetek

Zdaniem prof. Joanny Żukowskiej ze Szkoły Głównej Handlowej niesłusznie przypisywana zetkom „roszczeniowość” wynika z faktu, że są pierwszym pokoleniem mówiącym głośno o swoich potrzebach, które nie różnią się znacząco od potrzeb starszych generacji.

– Myślę, że wszyscy chcielibyśmy być sprawiedliwie wynagradzani i jest zupełnie normalne, że zetki oczekują stabilnej pracy – zaznaczała prof. Żukowska.

Jej zdaniem, pokolenie Z ma świetny potencjał, a młodzi ludzie bardzo angażują się w pracę – o ile widzą jej sens. Natomiast muszą się jeszcze doskonalić, rozwijając np. swą kreatywność, która jest najniżej ocenianą przez pracodawców kompetencją zetek.

Karolina Olejak, dziennikarka Polsat News, która na co dzień współpracuje z przedstawicielami pokolenia Z (także jako niewiele od nich starsza szefowa), w dyskusjach o rynku pracy odczuwa często oczekiwanie, by ponarzekać na brak lojalności i lenistwo młodych ludzi. Nie ulega tej presji, bo te opinie uważa za nieprawdziwe.

Jak więc sama ocenia zetki? Według niej, młode pokolenie jest bardzo bezkompromisowe; zetkom zależy na tym, by zajmować się ważnymi dla nich tematami (niekoniecznie związanych z ekologią). Potrafią też bardzo efektywnie pracować, korzystać z różnych narzędzi i szybko przestawiać się na nowe obowiązki. Jednak we współpracy z pokoleniem Z są też wyzwania, bo młodzi ludzie często dyskutują o wyznaczanych im zadaniach (zamiast zabrać się do pracy) i mają problemy z koncentracją. Potrzebują też dużo uwagi i informacji zwrotnej od swoich przełożonych.

Zdaniem Karoliny Olejak jakość współpracy z młodym pokoleniem zależy od tego, jak spojrzymy na ich cechy. Wtedy albo będziemy denerwować się na to, jacy są, albo wykorzystywać kreatywnie ich atuty. – Ja wybieram tę drugą drogę – zaznaczała publicystka Polsat News.

Zrozumieć młodych

Uczestnicy dyskusji mogli też usłyszeć, co o pokoleniu Z na rynku pracy sądzą jego przedstawiciele, a konkretnie trójka uczestników projektu edukacyjnego GenbOOst, w ramach którego młodzi ludzie szkolą menedżerów i specjalistów w lepszym zrozumieniu generacji Z i Alfa.

Wiktoria Nowak, studentka UW i współzałożycielka projektu GenbOOst, zwracała uwagę, że zaskakująca dla starszych pokoleń gotowość młodych do stawiania granic w pracy to efekt wychowania w domu i obserwacji rodziców z pokolenia X. Pamiętając swój trudny zawodowy start w czasach dwucyfrowego bezrobocia, rodzice zetek sami zachęcają dzieci do asertywności, do szukania nowych doświadczeń, w tym do zmiany pracy, w której nie widzą sensu. Jednak ci sami rodzice jako menedżerowie oburzają się, że młodzi zmieniają pracę jak rękawiczki. Ogromny wpływ na młode pokolenia wywarła też pandemia, która wybuchła w okresie ich największej socjalizacji. I nadal wpływa na ich poczucie tymczasowości.