Materiał powstał we współpracy z Novartis Poland
Dlaczego profilaktyka jest uważana za podstawę zrównoważonego systemu ochrony zdrowia?
Z dwóch powodów. Pierwszy z nich wiąże się z kwestią efektywności systemu. Kiedy mówimy o profilaktyce, często mamy na myśli wczesną diagnostykę, wczesną interwencję i zmianę stylu życia. Oznacza to, że dzięki profilaktyce system ochrony zdrowia może stać się bardziej wydajny, a pieniądze wydane na ten cel mogą przyczynić się do oszczędności na opiece zdrowotnej w przyszłości. Podam bardzo konkretny przykład. W przypadku raka piersi koszt leczenia pacjentek z nowotworem w stadium 3 jest dwukrotnie lub trzykrotnie wyższy niż w przypadku pacjentek z rakiem piersi w stadium 1 lub 0. Oznacza to, że im wcześniejsza diagnoza, tym większe oszczędności dla systemu opieki zdrowotnej pod względem nakładów na leczenie.
Drugi powód dotyczy poprawy wyników samego leczenia. Kontynuując na przykładzie raka piersi: w przypadku pacjentów w stadium 3 lub 4 wskaźnik przeżywalności w okresie pięciu lat jest dość niski; to od 30 proc. do 40 proc. u osób z nowotworem w stadium 4. Jednak w przypadku pacjentów w stadium 0 i 1 wskaźnik przeżywalności w ciągu pięciu lat może wynosić 100 proc. Zastanawiając się nad tą różnicą, warto pomyśleć o tym, w jaki sposób wpływa ona na pacjentki z rakiem piersi i ich rodziny.
W Polsce poziom zgłaszalności na mammografię jest jednak bardzo niski. To ok. 33 proc, według danych NFZ na 1 października. Co można, żeby poprawić ten poziom?
Byłam dość zszokowana, kiedy usłyszałem, że w Polsce badania przesiewowe w kierunku raka piersi obejmują tylko 30–40 proc. kobiet. To niski wynik w porównaniu z resztą Europy, gdzie zgłaszalność kształtuje się na poziomie 60–70 proc. W niektórych krajach, takich jak Szwecja, osiąga nawet 80 proc. To wysoki odsetek. Ma to ogromny wpływ na sposób leczenia pacjentek z rakiem piersi. Zanim przejdziemy jednak do rozwiązania, zastanówmy się, dlaczego w Polsce wskaźnik udziału w badaniach przesiewowych jest tak niski. Wynika to z kilku czynników. Po pierwsze, brakuje środków na profilaktykę. W Polsce ogólne wydatki na ten cel wynoszą zaledwie 1,9 proc. wszystkich nakładów na ochronę zdrowia. To bardzo mało w porównaniu z krajami Europy Zachodniej, gdzie odsetek ten wynosi ok. 5 proc. Drugi czynnik to brak świadomości, a budowanie świadomości na temat konieczności udziału w badaniach profilaktycznych, wymaga wielu wspólnych wysiłków. Ostatnim, ale nie mniej ważnym powodem jest brak podejścia zorientowanego na pacjenta, ponieważ często, promując profilaktykę lub edukację na temat chorób, myślimy o tym, co wydaje nam się słuszne; a projektując takie działania, warto zastanowić się, czego potrzebują pacjenci i jakie informacje muszą uzyskać, żeby udać się na badania przesiewowe.
W Polsce, z powodu niskiej zgłaszalności na badania przesiewowe, wskaźnik zachorowalności na raka piersi jest dość wysoki – o 30–40 proc. wyższy niż w pozostałej części Europy.
Jaką rolę mają tutaj do odegrania firmy farmaceutyczne?
Dla nas jako dla firmy farmaceutycznej jest to strategiczny priorytet. Czasami ludzie błędnie uważają, że firmy farmaceutyczne zajmują się wyłącznie sprzedażą leków, ich opracowywaniem i wprowadzaniem na rynek. W rzeczywistości, jako międzynarodowa firma, jesteśmy też zaangażowani w bycie partnerem dla całego systemu ochrony zdrowia również w obszarze poprawy profilaktyki. Dla przykładu, jeżeli chodzi o ukierunkowane podejście do zwiększania świadomości na temat zdrowia publicznego, w szczególności w zakresie raka piersi, Novartis może pomóc w zjednoczeniu wszystkich stron – urzędników państwowych, instytucji rządowych, stowarzyszeń medycznych oraz grup wsparcia pacjentów. Jako międzynarodowa firma posiadamy doświadczenie w prowadzeniu kampanii budujących świadomość społeczną w wielu krajach. Możemy wykorzystać te doświadczenia w Polsce, wspierając krajowy system opieki zdrowotnej w podnoszeniu świadomości społecznej na temat raka piersi.
Drugą istotną kwestią jest podejście zorientowane na pacjenta, cyfryzacja i personalizacja. W tym obszarze możemy wnieść realną wartość dodaną, wprowadzając nowoczesne technologie, w tym sztuczną inteligencję, dzieląc się wiedzą specjalistyczną w zakresie rozwiązań cyfrowych oraz wykorzystując nasze doświadczenie zdobyte w innych krajach, aby przyspieszyć i usprawnić świadczenie usług.
FA-11538948 10/2025
Materiał powstał we współpracy z Novartis Poland
