Due Diligence w podatkach – kto, kiedy i po co?

Due diligence to proces badania i oceny stanu przedsiębiorstwa, jego potencjału oraz tego, na jakie ryzyka może być wystawione.

Publikacja: 30.04.2021 02:00

Materiał powstał we współpracy z firmą Sołtysiński Kawecki & Szlęzak

Zlecenia przeprowadzenia podatkowego due diligence otrzymujemy od Klientów zazwyczaj w dwóch przypadkach:

(i) w związku z transakcjami M&A oraz

(ii) na potrzeby wewnętrzne Klienta, który chce się upewnić, że jego rozliczenia i procesy z nimi związane są prawidłowe.

W pierwszym przypadku to najczęściej inwestor zgłasza się do nas jako prawników i doradców podatkowych, abyśmy sprawdzili biznes, którego zakupem jest zainteresowany. Transakcyjny due diligence jest zazwyczaj kompleksowy. Podatki są w nim jednym z kilku obszarów badania, zaraz obok audytu prawnego, regulacyjnego, procesowego, pracowniczego czy finansowego. Inwestor musi być bowiem pewny, że nie kupi przysłowiowego „kota w worku". Pełna informacja o mocnych i słabych stronach biznesu, którym jest zainteresowany, ma mu pomóc podjąć decyzję o tym, czy ma w niego wejść i na jakich warunkach opłaca się to zrobić. Dużo rzadziej zlecenie pochodzi od sprzedającego. Jego motywacja jest tu nieco inna – chce uzyskać opinię niezależnych doradców o stanie przedsiębiorstwa, by móc bronić ceny i pozycji negocjacyjnej przed potencjalnymi inwestorami.

Podatkowa część badania skupia się na weryfikacji prawidłowości rozliczeń spółki. Najczęstsze ryzyka ujawniane w trakcie due diligence to:

(i) ustalenia, że wobec spółki są prowadzone kontrole podatkowe, kontrole celno-skarbowe czy postępowania podatkowe, które mogą zakończyć się określeniem podatku do zapłaty,

(ii) stosowanie błędnych stawek VAT,

(iii) nieprawidłowości w przeprowadzaniu wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów i procedur z zakresu należytej staranności w VAT,

(iv) nieprawidłowe ceny transakcyjne z podmiotami powiązanymi, braki w dokumentacji cen transferowych,

(v) błędne rozliczenia wcześniejszych restrukturyzacji,

(vi) czynności, które mogą być uznane za optymalizację podatkową i generujące ryzyko zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,

(vii) nieprawidłowości w rozliczeniach PIT pracowników (np. z powodu przerzucenia części wynagrodzenia do szarej strefy) czy współpracowników i menedżerów.

Niejednokrotnie ocena wynikająca z due diligence jest mocnym argumentem w negocjacjach treści umowy sprzedaży biznesu. Nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych są zazwyczaj naprawialne (zbywca może bowiem skorygować błędne rozliczenia i uiścić ewentualną zaległość podatkową), a ryzyka z nich wypływające da się oszacować. Mogą więc przełożyć się na obniżenie ceny lub uzyskanie stosownych zabezpieczeń w umowie inwestycyjnej.

Rosnąca liczba zmian podatkowych w każdym roku wymaga regularnego audytu pod kątem aktualności zasad przeprowadzania rozliczeń z fiskusem. Do tego podatnicy mają obowiązek dochowywania należytej staranności w realizowanych transakcjach, który wymaga stworzenia całego procesu weryfikacji przebiegu transakcji z kontrahentem i samego kontrahenta. Jest to szczególnie istotne dla wszystkich podmiotów działających w sferach i branżach narażonych na działania tzw. karuzel podatkowych, m.in. w branży paliwowej, oponiarskiej, motoryzacyjnej czy elektroniki lub w handlu wewnątrzunijnym. Zaniedbania w tym zakresie generują duże ryzyko w VAT. Naszym zadaniem jest więc sprawdzenie, czy spółka posiada i stosuje prawidłowe procedury, które dają jej szansę uniknięcia wejścia w transakcję z oszustem podatkowym, a w razie gdy do takiej transakcji dojdzie, obrony swoich rozliczeń jako podmiotu nieświadomego nielegalnego procederu. Podobnie należyta staranność jest badana w transakcjach z zagranicznymi podmiotami w zakresie prawidłowości stosowania zwolnień z podatku u źródła czy w zakresie transakcji z kontrahentami mającymi kontakty z podmiotami z rajów podatkowych. Na koniec dnia rolą doradcy jest dostarczenie osobom zarządzającym spółką rekomendacji w zakresie obszarów działalności spółki do poprawy, które mają zagwarantować jej bezpieczeństwo rozliczeń podatkowych.

- Magdalena Polak, prawnik

- Sławomir Łuczak, Partner

- Artykuł powstał w ramach dodatku promocyjno-informacyjnego "Doradca Firmy"

Materiał powstał we współpracy z firmą Sołtysiński Kawecki & Szlęzak

Zlecenia przeprowadzenia podatkowego due diligence otrzymujemy od Klientów zazwyczaj w dwóch przypadkach:

Pozostało 96% artykułu
Ekonomia
Gaz może efektywnie wspierać zmianę miksu energetycznego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ekonomia
Fundusze Europejskie kluczowe dla innowacyjnych firm
Ekonomia
Energetyka przyszłości wymaga długoterminowych planów
Ekonomia
Technologia zmieni oblicze banków, ale będą one potrzebne klientom
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Ekonomia
Czy Polska ma szansę postawić na nogi obronę Europy