Koperta i dyplom z podziękowaniem od prezesa, wyjazd na weekend, zegarek albo odtwarzacz DVD – to typowe na zachodzie Europy upominki dla pracowników, którzy przepracowali dłuższy czas w jednej firmie. Zwykle mają raczej symboliczny charakter. Za to coraz częściej są przyznawane już po przepracowaniu pięciu, a nie jak dawniej 15 czy 20 lat, wynika z informacji brytyjskiej firmy Cottrills, która zaopatruje ponad 550 firm na Wyspach Brytyjskich w systemy premiowania pracowników.
W Polsce nagrody jubileuszowe kojarzone zwykle z czasami PRL są dziś rzadkością. Przysługują nadal pracownikom sfery budżetowej. Poza nią zachowały się zwykle w dużych, państwowych kiedyś przedsiębiorstwach, gdzie zasady dotyczące nagród jubileuszowych regulują tam układy zbiorowe pracy. Pracodawcy rzadko się nimi chwalą, a doradcy personalni niezbyt je cenią.
– Nie rekomendowalibyśmy tych nagród żadnej firmie. Nie dają one specjalnych efektów motywacyjnych. Najlepsi chcą być nagradzani za efekty pracy. Te nagrody to pozostałość w spółkach, gdzie są silne związki zawodowe – mówi Barbara Giemza z firmy doradczej Hay Group, która specjalizuje się w badaniach płacowych.
Jak ocenia Krzysztof Kosy, psycholog biznesu z Uniwersytetu Warszawskiego, po 1989 r. nagrody jubileuszowe były elementem wynagrodzeń, którego polskie firmy starały się pozbyć. Nawet teraz, gdy ciężko o pracowników, trudno je uznać za dobre narzędzie na wzmocnienie lojalności pracowników. Inaczej jest w USA, gdzie są elementem amerykańskiej kultury doceniania ludzi.
– W naszej firmie obowiązuje system nagród jubileuszowych stosowany w HP na całym świecie – podkreśla Ewa Lis, rzecznik polskiej spółki globalnego koncernu informatycznego Hewlett-Packard. Pierwsza taka nagroda przypada po pięciu latach pracy w firmie, kolejna po dziesięciu i tak dalej. Na co pracownicy HP mogą wtedy liczyć? Do niedawna obok listu gratulacyjnego od prezesa korporacji dostawali symboliczne upominki – zegarki czy drobny sprzęt elektroniczny z oferty firmy. Ostatnio zamiast prezentów HP przydziela im e-awards, czyli punkty premiowe, które można wymienić na pieniądze.