Pożegnanie "Syzyfowych prac". Które lektury chce wykreślić MEN?

Ruszają prekonsultacje nowej, odchudzonej podstawy programowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej upubliczniło właśnie swoje pomysły zmian w poszczególnych typach szkół. Zmiany miałyby obowiązywać od września 2024 r. i obejmą wszystkich uczniów od IV klasy szkoły podstawowej.

Najwięcej emocji wzbudza zwykle lista lektur. W poniedziałek w wywiadzie udzielonym „Super Expressowi” ministra edukacji Barbara Nowacka mówiła o nich tak: „Na liście lektur nie ma żadnej książki, która powstała w XXI wieku. Warto się zastanowić nad tym, że jak chcemy mieć młodzież z wiedzą, otwartą na świat, to muszą też czytać literaturę współczesną”.

„Zmiany proponowane w podstawach programowych w liceum i technikum od 1 września 2024 roku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej idą z języka polskiego w dobrą stronę, choć dalej nadreprezentowane są teksty staropolskie i literatura romantyczna. Dalej tekstów jest za dużo” – skomentował zmiany Dariusz Martynowicz, polonista i Nauczyciel Roku 2021. Jego zdaniem powinno się od razu usunąć „Kazania sejmowe” Piotra Skargi oraz „Potop” Henryka Sienkiewicza.

Co wypadnie z programu w szkołach podstawowych?

MEN wskazało też, co według ekspertów przygotowujących zmiany nie musi znaleźć się w programie nauczania języka polskiego w szkole podstawowej. To m.in. „Powrót taty” Adama Mickiewicza a także opisy i zwyczaje oraz polowanie z „Pana Tadeusza”. „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza dzieci będą czytać tylko we fragmentach, a „Katarynki” Bolesława Prusa w ogóle. W spisie lektur nie będzie też „W pamiętniku Zofii Bobrówny” Juliusza Słowackiego. Omawiając Biblię prawdopodobnie nie będzie się mówić o przypowieści o siewcy a także o pannach roztropnych.

Czytaj więcej

Komentarze

Zuzanna Dąbrowska: W edukacji potrzeba nam mniej kuratorów, a więcej siłaczek

Jeśli ministrze Barbarze Nowackiej nie uda się zmienić systemu szkolnego na bardziej otwarty i ludzki, to polska oświata będzie skansenem XIX-wiecznej edukacji z czasów Nowosilcowa.

W lekturach nie będzie też już „Syzyfowych prac” Stefana Żeromskiego, na które młodzież narzeka już od dawna. Omówione zostaną także dwa a nie cztery treny Jana Kochanowskiego (bez I i V). Wypadnie także „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza (będzie lekturą uzupełniającą do wyboru) i „Żona modna” Ignacego Krasickiego.

Nie będzie również poezji Cypriana Kamila Norwida, Jana Lechonia oraz Jarosława Marka Rynkiewicza. Dzieci zapewne nie będą omawiać też pieśni patriotycznych.

Z listy lektur uzupełniających wypadnie m.in. „Topsy i lupus” Zofii Kossak-Szczuckiej, pisarki krytykowanej za antysemickie poglądy i bardzo bronionej na liście lektur przez byłego szefa MEN Przemysława Czarnka (choć zostają jej „Bursztyny”). Dzieci nie będą czytały też przerażającego je często „Janka Muzykanta” Henryka Sienkiewicza.

Pojawiły się też nowe pozycje jak „Wroniec” Jacka Dukaja czy „Gorzka Czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach” Barbary Kosmowskiej i Pawła Beręsewicza.

Jakie zmiany na liście lektur w szkołach średnich?

Zmniejszona zostanie także lista lektur w szkołach średnich. W przypadku poziomu podstawowego, według MEN, powinny zniknąć m.in.:

- Pieśń nad pieśniami

- „Odyseja” Homera (będzie obowiązkowa na poziomie rozszerzonym)

- Legenda o św. Aleksym

- Kroniki Galla Anonima

- Boska Komedia Dantego (będzie obowiązkowa na poziomie rozszerzonym)

- Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska

- „Romeo i Julia” Wiliama Szekspira

- „Rozdziobią nas kruki, wrony…” Stefana Żeromskiego

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Utah: Biblia usunięta ze szkół za "wulgaryzmy i przemoc"

Okręg szkolny w amerykańskim stanie Utah usunął Biblię ze szkół podstawowych i gimnazjów, ponieważ zawierała „wulgaryzmy i przemoc”.

Podstawa programowa na poziomie rozszerzonym w szkołach średnich i technikach nie wydaje się być mocno okrojona. Choć wypadnie z niej m.in.:

- Arystofanes, „Chmury”

- Wergiliusz, „Eneida” (fragmenty);

- św. Augustyn, „Wyznania” (fragmenty);

- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);

- Juliusz Słowacki, „Lilla Weneda”;

- utwory Jarosława Marka Rymkiewicza

Dodatkowo co roku młodzież przeczyta jedną lekturę uzupełniającą. Z tej listy lektur eksperci zaproponowali usunięcie m.in.

- Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);

- Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;

- Jan Józef Szczepański, „Święty”;

- Stefan Wyszyński, „Zapiski więzienne”;

- Jan Paweł II, „Przekroczyć próg nadziei” (fragmenty), „Fides et ratio” (fragmenty);