Szansa ta zmaterializowała się w momencie powołania w 2006 r. Rady Praw Człowieka, która zastąpiła dotychczasową Komisję Praw Człowieka. W rezolucji 60/251 Zgromadzenie Ogólne ONZ zobowiązało Radę m.in. do ustanowienia mechanizmu powszechnego przeglądu okresowego (Universal Periodic Review – UPR). Celem tej nowej instytucji jest z jednej strony krytyczna ocena stanu przestrzegania praw człowieka w danym kraju, z drugiej zaś stworzenie forum dialogu z państwem poddanym przeglądowi. Wszystkie państwa oceniane mają być według tych samych obiektywnych kryteriów.
W rezolucji podkreślono również niezwykle istotne założenie: nowy mechanizm powinien mieć charakter uzupełniający, nie zaś konkurencyjny bądź dublujący w stosunku do dotychczasowych działań organów traktatowych ONZ (m. in. Komitetu Praw Człowieka). Idea funkcjonowania przeglądu zakłada tym samym wprowadzenie instrumentu, który umożliwi uzyskanie jak najpełniejszego obrazu sytuacji w danym państwie oraz praktyczne wykorzystanie tej wiedzy na rzecz podnoszenia standardów ochrony praw człowieka.
Procedura UPR opiera się na przeprowadzaniu przez Radę Praw Człowieka kompleksowej analizy stanu przestrzegania praw człowieka w poszczególnych państwach. Analiza ta dokonywana jest m.in. na podstawie informacji przedstawianych przez władze państwa poddanego procedurze oraz dodatkowych dokumentów, przede wszystkim informacji przygotowanych przez Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka ONZ oraz raportów organizacji pozarządowych. Regularnej, dokonywanej w czteroletnim cyklu ocenie podlegać będą wszystkie państwa ONZ. Polska, zgodnie z deklaracjami złożonymi w marcu 2007 r., należy do grupy 16 państw, które jako pierwsze przechodzą tę procedurę.
Pierwsza sesja Grupy Roboczej Rady Praw Człowieka ds. UPR odbyła się 7 – 18 kwietnia 2008 r. w Genewie. Rząd polski przedstawił 20-stronicowe sprawozdanie o stanie przestrzegania praw człowieka, przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Ministerstwo Spraw Zagranicznych we współpracy z pozostałymi resortami. Teoretycznie treść raportu była konsultowana z organizacjami pozarządowymi, jednak w praktyce otrzymały one zbyt mało czasu, by przedłożyć jakiekolwiek opinie, co zresztą potwierdziła polska delegacja na spotkaniu z Grupą Roboczą Rady, deklarując wolę wzmocnienia współpracy.
Sprawozdanie Polski zawiera skrótowe informacje o takich kwestiach, jak walka z dyskryminacją na rynku pracy, przeludnienie więzień czy przemoc domowa. Jako jedno z największych osiągnięć przedstawiono utworzenie stanowisk policyjnych pełnomocników ds. praw człowieka.