NSA: Przewodniczący rady rodziców w relacji z dyrekcją szkoły nie jest osobą prywatną

Rodzic, który występuje do dyrekcji szkoły jako przewodniczący rady rodziców, nie działa jako osoba prywatna i jego dane nie podlegają ochronie RODO.

Publikacja: 22.05.2025 16:19

NSA: Przewodniczący rady rodziców w relacji z dyrekcją szkoły nie jest osobą prywatną

Foto: Adobe Stock

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny wyrok dla rodziców, którzy angażują się w działalność szkół swoich dzieci. Okazuje się bowiem, że aktywność w radzie rodziców i działania podejmowane z powołaniem się na pełnione w niej funkcje mogą istotnie osłabiać ochronę przewidzianą przez RODO.

Czy rada rodziców może żądać wyjaśnień od dyrekcji szkoły?

Spór był pokłosiem konfliktu, jaki rozgorzał w jednej z podstawówek. A został zainicjowany przez rodzica, który poskarżył się do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) na dyrekcję. Mężczyzna zarzucił, że dyrektorka i część nauczycieli dopuściły się nieprawidłowości w procesie przetwarzania jego danych osobowych na zebraniach klasowych.

A konkretnie miało chodzić o to, że występował on w imieniu rady rodziców do dyrekcji szkoły o udostępnienie sprawozdań, planów pracy i analiz egzaminów próbnych, w tym gimnazjalnych. Rodzic przekonywał, że była to swobodna interpretacja jego pisma. Tymczasem doprowadziło to do zaognienia konfliktu. Część nauczycieli zaczęła bowiem informować rodziców, że czuje się mobbowana, zaszczuwana i kontrolowana przez radę rodziców, która nie ma kompetencji do tego typu działań. 

Czytaj więcej

Korzystanie przez szkołę dziennika elektronicznego a zgoda rodzica na przetwarzanie danych osobowych

Zdaniem skarżącego miało to na celu podważenie jego dobrego imienia i naruszało art. 4 pkt 12 RODO. Doprowadziło też do złożenia wniosku o odwołanie go z funkcji przewodniczącego rady. Mężczyzna przekonywał, że wniosek w trybie dostępu do informacji publicznej o udostępnienie protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej, jej uchwał, zarządzeń i analiz złożył jako osoba prywatna, pełniąca funkcję przewodniczącego rady rodziców.

W jego opinii bezprawne rozpowszechnianie jego danych osobowych, w kontekście nieprawdziwych informacji dotyczących rzekomego wystąpienia przez niego w imieniu rady rodziców o dokumenty, jest niedopuszczalne, bo radę pedagogiczną obowiązuje tajemnica. Rodzic domagał się przeprosin, a od prezesa UODO wyjaśnienia sytuacji, która podważyła dobre imię jego i jego rodziny, a także negatywnie odbiła się na dziecku.

Czy przewodniczący rady rodziców to osoba prywatna?

UODO odmówił uwzględnienia wniosku. Urzędnicy zauważyli, że skarżący pełnił funkcję przewodniczącego rady rodziców i wystąpił z wnioskiem nie jako osoba fizyczne, lecz jako pełniący tę funkcję. I owszem, dyrektorka udostępniła informację o złożonym wniosku niektórym nauczycielom, a część z nich udostępniła ją rodzicom.

W trakcie zebrań klasowych nie podano jednak bezpośrednio imienia i nazwiska wnioskodawcy. UODO zgodził się, że doszło do ujawnienia danych osobowych mężczyzny. Jednak nie można mówić o naruszeniu jego prawa do ochrony danych osobowych, bo z wnioskiem nie występował jako osoba prywatna, ale jako przewodniczący społecznego organu szkoły, jakim jest rada rodziców.

Spór trafił na wokandę i w pierwszej instancji szala zwycięstwa przechyliła się na stronę zaangażowanego rodzica. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie uznał, że UODO nie wyjaśnił należycie wszystkich aspektów sprawy. Tym samym uchylił się od jej merytorycznej oceny, wskazując, że nie może zastępować urzędników.

Czy dane przewodniczącego rady rodziców podlegają ochronie RODO?

Kompletnie inaczej do problemu podszedł jednak NSA. I nie zrobił uniku, bo nie tylko uchylił zaskarżony wyrok, ale ostatecznie też oddalił skargę rodzica. Przesądziło o tym pismo z września 2019 r. do dyrektora szkoły z wnioskiem o udostępnienie pewnych informacji. Z jego treści zaś w sposób jednoznaczny wynika, iż wnioskodawca nie występuje jako osoba prywatna, lecz jako pełniący funkcję organu administrującego, tj. przewodniczącego rady rodziców.

Tymczasem zgodnie z art. 1 ust. 2 RODO jego przepisy chronią podstawowe prawa i wolności osób fizycznych, w szczególności prawa do ochrony danych osobowych. W sprawie skarżący nie występował do dyrektora szkoły jako osoba prywatna, lecz jako przewodniczący organu administrującego o charakterze społecznym, odwołując się do kompetencji ustawowej zastrzeżonych dla tego organu jako uzasadnienie dla jego wniosku. W konsekwencji, jak tłumaczył sędzia NSA Rafał Stasikowski, działał zatem na podstawie kompetencji ustawowej jako organ. I nie korzystał tym samym z praw wolnościowych. Przepisy RODO mają zastosowanie wyłącznie do ochrony osób fizycznych działających jako osoby prywatne. 

Czytaj więcej

Szkolny konflikt nie pozbawia uczniów ochrony

Jak zauważył NSA, w pierwszym piśmie, które jest początkiem sprawy, wnioskodawca powołał się na swoją funkcję i dopiero w kolejnych pismach wskazał swój adres prywatny. Przy czym kwestią wtórną jest to, czy działał w ramach swoich kompetencji i jakie one były, o czym stanowi regulamin. To może mieć znaczenie przy ewentualnej odpowiedzialności administracyjnoprawnej. Nie wpływa zaś na ocenę, że to pismo do dyrektora należało potraktować jako pismo urzędowe organu do organu.

Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: III OSK 622/22

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał ważny wyrok dla rodziców, którzy angażują się w działalność szkół swoich dzieci. Okazuje się bowiem, że aktywność w radzie rodziców i działania podejmowane z powołaniem się na pełnione w niej funkcje mogą istotnie osłabiać ochronę przewidzianą przez RODO.

Czy rada rodziców może żądać wyjaśnień od dyrekcji szkoły?

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura: język polski - poziom rozszerzony. Odpowiedzi eksperta WSiP
W sądzie i w urzędzie
Sposób na bezpłatne parkowanie w płatnej strefie? Jest wyrok
Prawo drogowe
Jakie kary grożą za kierowanie autem bez uprawnień? Trzy scenariusze wydarzeń
Prawo karne
Resort Bodnara usuwa kontrowersyjny przepis z czasów Ziobry
Prawo w Polsce
Wybory prezydenckie 2025. Jak zmienić miejsce głosowania przed drugą turą?