RPO: zmiany w przepisach są sprzeczne z konstytucją

Przepisy, które wprowadziły podstawę do zawracania do linii granicy państwowej osób znajdujących się w przejściu granicznym, na którym ruch graniczny został zawieszony lub ograniczony, są sprzeczne z duchem Konwencji Genewskiej, a także polskim prawem, w tym Konstytucją RP - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich.

Aktualizacja: 30.08.2021 13:08 Publikacja: 29.08.2021 15:15

Tablica "Granica Państwa. Przekraczanie zabronione" we wsi Usnarz Górny

Tablica "Granica Państwa. Przekraczanie zabronione" we wsi Usnarz Górny

Foto: PAP/Artur Reszko

Chodzi o zmiany w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek jest nimi zaniepokojony.

Czytaj też: Drutem, nie chlebem i solą

- Regulacja ta która teoretycznie nie odnosi się wprost do osób, które deklarują zamiar ubiegania się o ochronę międzynarodową, de facto uniemożliwia im przekroczenie granicy RP, a osobom, które dokonały już tego w sposób niezgodny z przepisami prawa, odbiera szansę na skuteczne złożenie wniosku o udzielenie ochrony mimo, że mają do tego prawo na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP - uważa Rzecznik.

Jego zdaniem, obecna sytuacja na granicy polsko-białoruskiej pokazuje, że dostęp do procedury uchodźczej w wielu przypadkach jest fikcyjny.

Rzecznik Praw Obywatelskich przypomina, że w maju 2020 r.  przedstawił Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji wątpliwości co do tego, czy istnieje podstawa prawna, która upoważnia Ministra do wprowadzenia w drodze rozporządzenia ograniczeń w ruchu granicznym, polegających na określeniu kategorii osób zachowujących w warunkach pandemii COVID-19 prawo przekroczenia granicy RP i jednoczesnym pozbawieniu tego prawa tych osób, które nie należą do żadnej z wymienionych w rozporządzeniu kategorii, mimo że ich prawo do wjazdu na terytorium Polski wynika z przepisów rangi ustawowej.

Zdaniem RPO uwagi przedstawione w tamtym wystąpieniu są  nadal aktualne.

- Wątpliwości nadal wzbudza nieuwzględnienie wśród kategorii podmiotów, które zachowały prawo wjazdu do Polski, cudzoziemców poszukujących ochrony przed prześladowaniami w kraju pochodzenia, zamierzających przekroczyć lub przekraczających granicę po to, aby ubiegać się w Polsce o ochronę międzynarodową. Nawet w obecnych warunkach osoby te zachowują bowiem prawo do ubiegania się o taką ochronę. Osoby poszukujące ochrony powinny mieć gwarancje możliwie najszybszego złożenia stosownego wniosku i skutecznego dostępu do właściwych procedur - twierdzi Rzecznik. - Pominięcie tej kategorii osób w rozporządzeniu z 13 marca 2020 r., zwłaszcza po zmianach wprowadzonych rozporządzeniem z dnia 20 sierpnia 2021 r., prowadzi do naruszenia wspomnianych tych gwarancji, a tym samym pozostaje w sprzeczności z przepisami Karty Praw Podstawowych i Konstytucji RP oraz postanowieniami Konwencji Genewskiej - dodaje.

Wprowadzona 20 sierpnia zmiana w rozporządzeniu jeszcze w większym stopniu może utrudniać cudzoziemcom dostęp do procedur udzielenia ochrony międzynarodowej. Już dzień po jej wprowadzeniu do Biura RPO dotarły pierwsze sygnały o nieprzestrzeganiu przez funkcjonariuszy Straży Granicznej konstytucyjnego prawa o ubieganie się w Polsce o status uchodźcy i próbach zawracania cudzoziemców na granicę polsko-białoruską.

Rzecznik Praw Obywatelskich prosi Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o szczegółową analizę przedstawionego stanowiska i podjęcie działań w celu realnego zagwarantowania cudzoziemcom prawa do ubiegania się w Polsce o ochronę międzynarodową.

Chodzi o zmiany w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek jest nimi zaniepokojony.

Czytaj też: Drutem, nie chlebem i solą

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona