Ekonomiści z Credit Agricole Bank Polska szacują, że obniżka VAT na żywność, która będzie elementem tzw. tarczy antyinflacyjnej 2.0, w tym roku obniży inflację o symboliczne 0,1 pkt proc., ale w 2023 r. podwyższy ją o 0,6 pkt proc. (relatywnie do scenariusza bez tego rozwiązania).
Jak tłumaczą, za tymi przewidywaniami stoi przegląd literatury naukowej dotyczącej efektów przejściowych obniżek stawek VAT. Wynika z niej, że takie zmiany wyraźnie przekładają się na ceny wtedy, gdy służyć mają pobudzeniu popytu. „Badania wskazują, że w sytuacji, w której firmy zmagają się z niedostatecznym popytem, są one w stanie w większym stopniu obniżyć ceny swoich produktów ze względu na zmniejszenie stawki podatku VAT, a następnie nie są skłonne do silnych podwyżek cen, gdy stawki VAT powrócą do pierwotnego poziomu” – napisali ekonomiści w poniedziałkowym raporcie. W Polsce jednak czasowa obniżka podatków pośrednich ma inny cel (ograniczenie tempa wzrostu cen) i jest wprowadzana w warunkach silnego popytu konsumpcyjnego oraz rosnących kosztów w firmach.