Przemysław Kuna, prezes UKE: Jestem i będę niezależnym regulatorem

Pana pierwsza decyzja po objęciu stanowiska prezesa UKE?

Było ich już kilka, a teraz muszę na bazie dokumentów, ale również rozmów z pracownikami przeanalizować zastaną sytuację, aby móc podejmować kolejne. Na pewno skoncentruję się na stanie finansów, tak aby zapewnić wystarczające środki na funkcjonowanie urzędu w 2026 r. Skupię się też na analizie procedur i inwentaryzacji projektów. Bardzo zależy mi na poznaniu oczekiwań pracowników oraz określeniu obszarów wymagających usprawnienia. 

Anna Streżyńska przychodziła do UKE, aby zwiększyć konkurencję na rynku telekomunikacyjnym. Magdalena Gaj, by zadbać o inwestycje. Marcin Cichy chciał zbudować innowacyjny hub i odwrócić spadkowy trend w sektorze. Jacek Oko mówił o budowie nowoczesnych sieci przewodowych i 5G dla każdego. Jaka jest pana agenda?

Podczas naboru na prezesa UKE odpowiadałem na pytania o pomysł na rozwój Urzędu. Teraz porównuję te pomysły z tym, co zastałem w Urzędzie, tak aby możliwie sprawnie przygotować go do nowych wyzwań, jakie przed nim stoją. Mam na myśli głównie budowę kompetencji w obszarze DSA (Digital Services Act). Analizuję również sposób funkcjonowania Urzędu w obszarze telekomunikacji i poczty, czyli rynków natywnych dla UKE. Chciałbym ułatwić podmiotom działającym na tych rynkach współpracę z UKE. To ważne szczególnie dla mniejszych graczy.

Czytaj więcej

Biznes

Sejm powołał Przemysława Kunę na prezesa UKE

Posłowie powołali na prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Przemysława Kunę. Nie byli jednomy...

Docelowo UKE będzie eksperckim ośrodkiem wiedzy i informacji o rynkach, na których operujemy – dla wszystkich, którzy takich informacji potrzebują. Mam tu na myśli obywateli, podmioty gospodarcze, ale także agencje rządowe czy ministerstwa.

Budować kompetencje w obszarze rynku DSA, czyli?

Chciałbym dokonać przeglądu kadr pod kątem kompetencji niezbędnych do sprawnego operowania na nowym rynku, przygotować strukturę i procesy, ocenić ich praco- i czasochłonność, przypisać zadania do realizacji i odpowiedzialność za nie, a następnie zapewnić środki niezbędne do ich realizacji. To duże wyzwanie, ale im szybciej je podejmiemy, tym lepiej przygotujemy się do realizacji powierzonych zadań. Tutaj nie wolno zapominać także o komunikacji z rynkiem. Zarówno na etapie budowy rozwiązań, jak i później, już podczas wykonywania zadań. Bardzo liczę na konstruktywny dialog z graczami rynkowymi i organizacjami społecznymi.

DSA to zbiór przepisów w założeniu chroniących użytkowników internetu. Pan jako prezes UKE dostał nowe kompetencje, zgodnie z którymi może nakazać zdjęcie wpisu w mediach społecznościowych w imię walki z tzw. dezinformacją. Przeszedł pan z NASK, gdzie się nią zajmują. Był pan blisko projektów tego rodzaju?

W NASK PIB zajmowałem się głównie projektami edukacyjno-infrastrukturalnymi, takimi jak Ogólnopolska Sieć Edukacyjna. Poszczególne jednostki organizacyjne NASK współpracują jednak przy różnego typu zagadnieniach, uczestniczyłem też regularnie w spotkaniach dyrektorów, na których tematy dezinformacji były poruszane. Dzięki temu, ale przede wszystkim twardym liczbom i faktom obrazującym skalę dezinformacji i innych bardzo niepożądanych treści, jak np. nakłanianie do czynów zabronionych, wiem, że dedykowane akty prawne są tutaj niezbędne.

Już istnieją zalążki takich regulacji w różnych ustawach, ale ich ujednolicenie i wskazanie zamkniętego katalogu czynów i treści zabronionych jest niezbędne z punktu widzenia szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli. Tu również mam na myśli np. aspekty psychologiczne, jak depresja czy myśli samobójcze wywołane tzw. mową nienawiści czy brakiem akceptacji. Taki katalog już powstał i jest opisany w propozycji rządowej. Co dla mnie także ważne, zapewnia on transparentność działań i środek odwoławczy w postaci sądów powszechnych.

NASK będzie kuźnią kadr, z której będzie pan czerpał, budując odpowiedni zespół w UKE?

Słyszałem opinię, że przyjdę tutaj z tabunem ludzi z NASK, ale tak nie będzie. NASK doskonale funkcjonuje i ja nie będę uszczuplał jego kadr. Bardziej chodzi o takie ułożenie naszej współpracy, aby wzajemnie korzystać ze swoich kompetencji. Ich powielanie nie ma sensu.

Czytaj więcej

Biznes

Ministerstwo Cyfryzacji o UKE: prezesa nie ma, upoważnienia zostały

Urząd zawiadujący telekomunikacją, pocztą, a za chwilę również internetem, nie ma od dziś prezesa...

Jak ma wyglądać podział kompetencji? W NASK analitycy, tu prawnicy?

W tym momencie widzę rolę UKE jako podmiotu rozwijającego współpracę międzynarodową w zakresie zwalczania dezinformacji. Regulacje i współpraca z Komisją Europejską to kompetencje UKE. Wyszukiwanie nieodpowiednich treści, prezentowanie ich – to moim zdaniem zadanie NASK. Oni są w tym naprawdę dobrzy.

Bardzo mi też zależy na transparentności działania UKE oraz współpracy ze stroną społeczną i odpowiednimi resortami.

Opozycja już pana ochrzciła narodowym cenzorem.

Trudno mi to komentować – ja będę stał na straży wolności słowa i wartości demokratycznych, o które przecież jeszcze nie tak dawno walczyliśmy. Zależy mi na transparentności urzędu i takich regulacjach, które będą służyły naszemu państwu i obywatelom.

Janusz Cieszyński, były minister cyfryzacji, napisał o panu „aparatczyk”.

Opozycja zachowywałaby się zapewne inaczej, gdyby ona sama w tej chwili musiała wybierać prezesa UKE. Natomiast nie moją rolą jest uczestniczenie w grze politycznej, niezależnie od tego, po której stronie miałbym się opowiadać. Bardzo wysoko cenię sobie apolityczność urzędu.

My zaś pisaliśmy, że jest pan kandydatem Koalicji Obywatelskiej i czarnym koniem tego wyścigu. Zdaje się, że okazało się to prawdą.

Nie utożsamiam się z żadną partią polityczną. Zgłosiłem swoją kandydaturę do konkursu, wygrałem go, czego następstwem była rekomendacja premiera skierowana do Sejmu, który w sposób demokratyczny wybrał mnie  na prezesa UKE. Zarówno podczas obrad Komisji Sejmowej jak również obrad plenarnych wielokrotnie wskazywano moje doświadczenie i kompetencje.

Czyli będzie pan niezależnym regulatorem?

Jestem i będę.

Gdy premier wskazał pana na kandydata na prezesa UKE, pytałam, jak pan sobie tę niezależność wyobraża. Powiedział pan tylko, że będzie robić swoje.

Odpowiedź jest dalej ta sama. Chcę robić to, co należy do regulatora. Muszę jednak współpracować też z Ministerstwem Cyfryzacji i agendami rządowymi, bo mamy ten sam cel: dobro państwa. Dlatego to nie jeden polityk powołuje prezesa UKE, ale robi to Sejm.

Właściwie to Sejm zatwierdza kandydaturę przedstawioną przez premiera. Konkurentów nie poznaliśmy.

Ale Sejm mógł ją odrzucić i na tym by się skończyło.

Kto będzie wiceprezesem UKE ds. DSA? Zasygnalizował pan takie rozwiązanie w Sejmie.

Chcę powołać nowego zastępcę prezesa UKE. Uważam, że ta decyzja bardzo pomoże w docelowym funkcjonowaniu urzędu. Nie musi to nastąpić w najbliższym czasie, ale już pracuję nad kompetencjami, jakie powinni posiadać kandydaci na to stanowisko.

Dyrektor ds. DSA nie wystarczy?

Na początek wystarczy. Natomiast docelowo chciałbym mieć w zarządzie „trzy filary”. Sfera szeroko rozumianego internetu będzie wymagać „swojego przedstawiciela” w zarządzie UKE.

Zaproponował pan już komuś to stanowisko w UKE?

Nie. Tak jak wspomniałem, określam niezbędne kompetencje i dopiero po tym będę szukał kandydatów.

Jest pan za całkowitą wolnością słowa?

Tak. Dla mnie siłą internetu było zawsze to, że ludzie mogli się w nim wypowiadać w swobodny sposób. Inna sprawa, że doszliśmy do takiego etapu, gdy niektóre treści bywają również niebezpieczne, szczególnie dla dzieci i młodzieży, a jednocześnie to one spędzają najwięcej czasu w sieci.

Powiedział pan w Sejmie, że są potrzebne mechanizmy, które zabezpieczałyby dzieci i inne osoby w internecie, i że zmienił pan zdanie dwa lata temu. Czyli wtedy, gdy były wybory parlamentarne?

Już to tłumaczyłem. To nie miało nic wspólnego z wyborami, tylko z twardymi danymi wskazującymi na zwiększanie się liczby dzieci i młodzieży, która styka się z treściami zabronionymi, ostracyzmem i innymi działaniami w sieci, które powodują, że coraz więcej młodych osób wymaga pomocy psychologicznej. Takie dane zbiera i analizuje NASK i tam je poznałem, a w NASK-u pracowałem właśnie niecałe dwa lata.

Jak definiuje pan dezinformację?

Dezinformacja powstaje wtedy, gdy ktoś działa świadomie i celowo, aby komuś zaszkodzić: osobie, sektorowi, państwu. Silne państwo powinno mieć narzędzia, aby takie działania mitygować, a jednocześnie obnażać i pokazywać, jaka jest prawda. To teraz najskuteczniejsza broń w wojnie hybrydowej.

W debacie publicznej opinie zastępują fakty. Jak pan to odróżni jako regulator?

Zadaniem prezesa UKE nie będzie dokonywanie interpretacji takich stwierdzeń. Będziemy działać wyłącznie na podstawie prawa, twardych danych i jasnych wytycznych. To oznacza, że potrzebne są narzędzia. I ich tworzeniem się zajmiemy. A swoją drogą może przydałaby się też instytucja, która zajmowałaby się udostępnianiem sprawdzonych informacji?

Ministerstwo Prawdy?

Bez przesady, ale prostowanie fałszywych informacji w przestrzeni publicznej jest potrzebne.

Ministerstwo Prawdy to m.in. kanał na YouTube. Obśmiewa na razie polityków koalicji rządzącej. Wyobraża pan sobie, że ściga polityka jakiejkolwiek partii za to, co mówi publicznie?

Jeżeli by się okazało, że wypowiedź tej osoby jest sprzeczna z prawem. Proponowana przez rząd ustawa posiada jasne zapisy dotyczące tego, co może podlegać sankcjom. W tym rozumieniu, każda treść niezgodna z prawem będzie zgodnie z tym prawem eliminowana, bez względu na to, kto takie treści będzie propagował.

UKE będzie sięgał po opinie autorytetów w danej dziedzinie?

Na pewno będziemy zasięgać opinii ekspertów na etapie tworzenia ram prawnych i narzędzi niezbędnych do działania. Tak jak już wcześniej wspomniałem, chciałbym, aby działania UKE były transparentne. Cieszę się również, że ustawodawca przewidział mechanizm komunikacji ze stroną społeczną w postaci Rady przy prezesie UKE.

Mówił mi pan, że jako konsument ma pan szereg uwag do działania Poczty Polskiej. Prezes Przemysław Kuna zamierza w jej działanie ingerować?

Gdy w 2013-2014 r. zastanawiałem się nad pracą doktorską na ten temat, rynek pocztowy wyglądał zupełnie inaczej. Poczta Polska z jednej strony traci udziały w rynku, a z drugiej otrzymuje bardzo duże dofinansowanie w związku z tym, że jest tzw. operatorem wyznaczonym. W najbliższym czasie spotkam się z prezesem Poczty Polskiej i będę starał się wypracować optymalny model zapewniający jakość świadczonych przez nią usług.

Byłby pan zwolennikiem prywatyzacji Poczty Polskiej?

Nie jestem zwolennikiem takiego rozwiązania.

Uważa się pan za państwowca?

Zdecydowanie dobro państwa jest tym, co zawsze było mi najbliższe.

Czym jest dla pana państwo?

To interes nas wszystkich, w ten sposób zdefiniowany, że nasze dzieci będą miały lepiej od nas.

Państwowe podmioty powinny być dochodowe?

Przede wszystkim muszą dobrze wykonywać powierzone im działania. Są też np. centra informatyczne resortów, zajmujące się z natury rzeczy sprawami, którymi nie powinien zajmować się rynek. Ich dochodowość nie dotyczy. Mam na myśli chociażby OSE, która zgodnie z zasadami ustalonymi przez Komisję Europejską nie może zarabiać.