Prezes UOKiK chce chronić klientów banków nowym podatkiem. Czy to się sprawdzi?

Konsumenci nie powinni ponosić kary za wysokość stóp procentowych w Polsce i przepłacać na odsetkach od swoich kredytów hipotecznych – uważa Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W poniedziałkowym wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej proponuje też szereg rozwiązań, jak „naprawić” sytuację.

Foto: Paweł Krupecki

Podatek obniży raty kredytów?

Zdaniem Chróstnego, należałoby więc zastanowić się nad wprowadzeniem podatku od nadmiarowych zysków banków w przyszłości. Według niego, miałby to być mechanizm, który ulżyłby konsumentom. Przy odpowiedniej konstrukcji zachęcałby bowiem banki do samodzielnego obniżania tabel opłat i prowizji (tak, aby zmniejszać efektywną skalę opodatkowania).

Czytaj więcej

Drogowy

UOKiK chce ukarać Biedronkę i jej przewoźników

Urząd uważa, że przewoźnicy sieci handlowej zawarli porozumienia o niekonkurowaniu o pracowników,...

Szef UOKiK dodał, że alternatywnie wpływy z podatku od zysków nadzwyczajnych mogłyby finansować programy rozwoju tańszego budownictwa lub dofinansowanie kredytów dla grup wrażliwych.

Dla osób, które już mierzą się ze skutkami inflacji i konsekwencjami bardzo wysokich stóp procentowych w postaci wyższych rat kredytów hipotecznych, prezes Chróstny proponuje wakacje kredytowe.

Dywidendy nie dla zagranicznych inwestorów?

Tomasz Chróstny zauważa również, że polskie banki potrzebują odbudowy kapitałów, by wzmacniać stabilność sektora finansowego i budować fundament pod potrzeby inwestycyjne polskiej gospodarki. I podaje recepty, jak to zrobić. Jego zdaniem więc wszystkie banki (również) krajowe powinny w większym stopniu zatrzymywać swoje zyski, należałoby przy tym wprowadzić mechanizmy, które ograniczałyby wypłatę dywidendy za granicę.

Jak wyjaśniał, często dywidendy trafiają nie tylko do polskich inwestorów, ale także za granicę – do spółek matek. – Dzisiaj międzynarodowe grupy kapitałowe, które mają banki w Polsce, spijają śmietankę z rynku polskiego – mówił prezes UOKiK w rozmowie z PAP. Jak tłumaczył, oprocentowanie kredytów w bankach w Polsce jest dużo wyższe niż w strefie euro, zatem marża odsetkowa daje bankom zagranicznym najwyższe marże właśnie w naszym kraju.

Czytaj więcej

Banki

Banki już płacą ogromne daniny. „Nowy podatek to zły pomysł”

Ludzie nie korzystają na bankach – sugeruje minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. – Jest wprost o...

Koszty podatków zawsze ponoszą klienci

Tomasz Chróstny jest prezesem UOKiK od stycznia 2020 r. (na to stanowisko mianował go ówczesny premier Mateusz Morawiecki), a jego wypowiedzi wpisują się w publiczną debatę na temat kosztów kredytów. Czy jego postulaty są słuszne?

– Jeśli chodzi o ulżenie konsumentom, to sposoby podawane przez prezesa wydają się dosyć dziwne – komentuje prof. Witold Orłowski z Akademii Vistula. – Myślenie, że banki po opodatkowaniu zysków miałyby starać się obniżać swoje marże i zyski, by płacić mniejszą daninę, jest naiwną logiką. To tak nie działa, zwykle jest odwrotnie – przedsiębiorstwa po prostu przenoszą koszty podatków na klientów – wyjaśnia Orłowski.

Jego zdaniem niefortunnie też brzmi wypowiedź o „karze” dla konsumentów za wysokość stóp procentowych. – Przecież to nie jest kwestia kary czy nagrody, to kwestia kosztów pieniądza wynikających z uwarunkowań rynkowych. A jeśli mielibyśmy zastanawiać się nad relatywnie wysokimi marżami kredytowymi, to służą temu zupełnie inne instrumenty – podkreśla prof. Orłowski.

Czytaj więcej

Banki

Cezary Kocik, prezes mBanku: Czas na jednolitą umowę kredytową

Kredyty frankowe są raną na sektorze finansowym, która zaczyna się goić. Mam nadzieję, że taką no...

Jak zwiększyć dostępność kredytów

– Idea ucywilizowania rynku mieszkaniowego i kredytów hipotecznych w Polsce jest nam bardzo bliska – podkreśla Kamil Sobolewski, ekspert rynków finansowych i główny ekonomista organizacji Pracodawcy RP. Jego zdaniem potrzeba tu jednak rozwiązań systemowych, a nie doraźnych prób „łatania” problemów.

– Z wypowiedzi prezesa UOKiK-u najbardziej podobał mi się pomysł wprowadzenia jednolitego wzorca umowy kredytowej, która mogłaby w pewnym sensie stać się standardem rynkowym i podstawą do wprowadzenia kredytów ze stałą stopą procentową – podkreśla Sobolewski. W raporcie „Jak zaspokoić potrzeby mieszkaniowe Polaków”, eksperci Pracodawców RP proponują kredyty hipoteczne bez dopłat państwa, o stałej stopie 5 proc., z prawem do wcześniejszej spłaty a także z prawem do rezygnacji z kredytu w formule „zwrotu kluczy”.

– Kredyty ze stałym oprocentowaniem całkowicie zdejmują z konsumentów ryzyko stopy procentowej i inflacji, stabilizują też zyski banków – przekonuje Sobolewski. – Przede wszystkim dają pewność co do wysokości rat, eliminują więc też sytuacje, w których klienci porywają się na kredyt, gdy na rynku jest tanio – zaznacza.