RPP podwyższy stopę procentową. Definitywny koniec darmowego kredytu

RPP podwyższy w środę główną stopę procentową NBP co najmniej do 1 proc. – oczekują ekonomiści. W dalszej perspektywie powinna ją podnieść do niemal 3 proc., czyli poziomu z 2013 r.

Publikacja: 02.11.2021 21:00

RPP podwyższy stopę procentową. Definitywny koniec darmowego kredytu

Foto: Bloomberg

Teraz będziemy się spokojnie przez dłuższy czas przyglądać, jak gospodarka reaguje – mówił miesiąc temu prezes NBP Adam Glapiński po tym, jak Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopę referencyjną z 0,1 do 0,5 proc. Ta i inne jego wypowiedzi sugerowały, że był to ruch jednorazowy, a nie początek cyklu zaostrzania polityki pieniężnej. Inwestorzy w to jednak nie uwierzyli. W kontraktach terminowych na WIBOR konsekwentnie wyceniali kolejne podwyżki stopy referencyjnej NBP.

Czytaj więcej

Stopy procentowe w górę, raty kredytów też. Lokaty już niekoniecznie

Ekonomiści początkowo byli podzieleni w prognozach. Część uważała, że RPP z kolejnymi podwyżkami wstrzyma się do początku 2022 r. ze względu na pogarszającą się sytuację epidemiczną. Inni spodziewali się ponownego wzrostu stóp już w listopadzie, ale raczej o 0,25 pkt proc.

Polityka dużych kroków

Piątkowe dane rozwiały wszelkie wątpliwości obserwatorów polityki pieniężnej. Jak oszacował wstępnie GUS, wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, wzrósł o 6,8 proc. rok do roku, po zwyżce o 5,9 proc. we wrześniu. Ekonomiści zdawali sobie wprawdzie sprawę z tego, że inflacja ponownie przyspieszyła, ale prawie żaden nie zakładał, że aż tak mocno. W rezultacie spośród 23 zespołów analitycznych, które uczestniczą w comiesięcznej ankiecie „Parkietu", tylko jeden – który nadesłał odpowiedzi jeszcze przed szacunkiem inflacji – założył stabilizację stóp procentowych w listopadzie. Pozostałe zespoły spodziewają się, że na środowym posiedzeniu RPP podwyższy stopę referencyjną, najprawdopodobniej o 0,50 pkt proc.

Część ekonomistów podkreśla, że nawet większa zmiana nie byłaby dużym zaskoczeniem. Zdaniem analityków z Deutsche Banku stopa referencyjna NBP zostanie podniesiona do 1,5 proc., czyli poziomu sprzed pandemii.

Bezpośrednią przesłanką do dalszego zaostrzania polityki pieniężnej będą nowe prognozy Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych, które poznają członkowie RPP. Poprzednie, z lipca, sugerowały, że inflacja (przy założeniu braku zmian w polityce pieniężnej) w 2022 r. będzie średnio rzecz biorąc poniżej 3,5 proc., czyli górnej granicy pasma dopuszczalnych odchyleń od celu NBP (2,5 proc.). Obecnie ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie oczekują, że inflacja w przyszłym roku wyniesie średnio 5,5 proc., czyli nawet więcej niż w br. (4,9 proc.). I nie będzie to jedynie konsekwencja wzrostu cen surowców oraz podwyżek cen prądu, na które krajowa polityka pieniężna nie ma wpływu. Poza pasmem dopuszczalnych odchyleń od celu NBP będzie prawdopodobnie także inflacja bazowa, nieobejmująca cen energii i żywności.

– Nasze szacunki sugerują, że średnioroczna inflacja bazowa może w 2022 r. sięgnąć 4,7 proc., wobec 3,2 proc. przyjętych w projekcji inflacyjnej NBP w lipcu. Nawet przyjmując, że obecne prognozy są zbyt pesymistyczne, trudno poważnie wierzyć w szybki i samodzielny powrót wskaźników bazowych w pobliże celu inflacyjnego – zauważyli ekonomiści z Citi Handlowego.

Szukanie równowagi

Nawet po podwyżce stopy referencyjnej NBP w listopadzie o 0,5 pkt proc. realna stopa procentowa będzie wyraźnie niższa niż przed październikową decyzją RPP – zwracają uwagę ekonomiści z Banku Millennium. W tej sytuacji dalsze zaostrzanie polityki pieniężnej również wydaje się przesądzone. Jego tempo trudno jednak przewidzieć. Z jednej strony komunikacja obecnej Rady z uczestnikami życia gospodarczego pozostawia wiele do życzenia. Z drugiej w pierwszych miesiącach 2022 r. skład RPP niemal w całości się zmieni, a w połowie roku może dojść także do zmiany prezesa NBP. To może tłumaczyć, dlaczego rynkowe oczekiwania dotyczące stóp procentowych od dłuższego czasu są sprzeczne z tym, co sygnalizuje RPP.

Jak tłumaczył niedawno w Parkiet TV Mikołaj Raczyński, dyrektor ds. zarządzania funduszami w Noble Funds TFI, ze względu na dużą niepewność uczestnicy rynku zakładają, że stopy procentowe w Polsce prędzej czy później dojdą do poziomu, który uzasadniała będzie koniunktura. Notowania kontraktów terminowych na WIBOR sugerują, że ta docelowa stopa procentowa to około 2,75 proc. i że zostanie ona osiągnięta do końca 2022 r.

O to, do jakiego poziomu w obecnym cyklu zaostrzania polityki pieniężnej powinna dojść stopa referencyjna NBP, zapytaliśmy też szerokie grono ekonomistów. W ankiecie udział wzięło 29 ekspertów z instytucji finansowych, organizacji pracodawców, think-tanków oraz uczelni. Przeciętnie ocenili, że główna stopa procentowa w Polsce powinna sięgnąć 2,8 proc. Część uczestników ankiety wskazuje jednak, że to jest tzw. stopa równowagi, właściwa dla polskiej gospodarki w dłuższym terminie. W praktyce przejściowo polityka pieniężna być może będzie musiała być bardziej restrykcyjna.

– Wydaje się bardzo mało prawdopodobne, aby inflacja spadła poniżej 4 proc. bez mocnej korekty polityki pieniężnej. Tym bardziej że jednocześnie po stronie polityki fiskalnej nie będzie raczej konsolidacji – ocenia Piotr Bielski, kierownik zespołu ekonomistów Santander Bank Polska. Według niego RPP będzie musiała podnieść stopę referencyjną do 4 proc., a dopiero w dalszej przyszłości można myśleć o powrocie do stopy równowagi, która wynosi około 2 proc.

Ekonomiści mają jednak nieco inne niż inwestorzy oczekiwania co do tego, w jakim tempie RPP będzie politykę pieniężną zaostrzała. Tylko 28 proc. uczestników ankiety uważa, że stopa referencyjna NBP dojdzie do właściwego w ich ocenie docelowego poziomu przed końcem 2022 r. Niektórzy sądzą, że nie dojdzie do tego poziomu nigdy. Jak tłumaczą, znacznie niższe stopy procentowe w strefie euro będą pozwalały NBP utrzymywać stopy procentowe poniżej poziomu równowagi.

Teraz będziemy się spokojnie przez dłuższy czas przyglądać, jak gospodarka reaguje – mówił miesiąc temu prezes NBP Adam Glapiński po tym, jak Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopę referencyjną z 0,1 do 0,5 proc. Ta i inne jego wypowiedzi sugerowały, że był to ruch jednorazowy, a nie początek cyklu zaostrzania polityki pieniężnej. Inwestorzy w to jednak nie uwierzyli. W kontraktach terminowych na WIBOR konsekwentnie wyceniali kolejne podwyżki stopy referencyjnej NBP.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Banki
Zysk Pekao wyraźnie powyżej oczekiwań. Mocny początek roku
Banki
Lista hańby. Największe banki UE wciąż wspierają rosyjską wojnę
Banki
Lepszy początek roku Deutsche Banku, gorszy BNP Paribas
Banki
Saga frankowa drenuje banki. Czy uchwała Sądu Najwyższego coś zmieni?
Banki
Zmiany w zarządzie największego polskiego banku. Nowy wiceprezes PKO
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił