Najstarszy mur runął

Fragment najstarszego kamiennego muru w dziejach budownictwa na ziemiach polskich odkryli w Maszkowicach na Górze Zyndrama (woj. małopolskie) badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Aktualizacja: 05.07.2016 14:40 Publikacja: 05.07.2016 12:35

W budowie muru zastosowano długie kamienie „klamry”, które spajały fortyfikację

W budowie muru zastosowano długie kamienie „klamry”, które spajały fortyfikację

Foto: materiały prasowe

Mur osłaniał półhektarową osadę ponad 3,5 tys. lat temu. Fortyfikacja powstała w latach 1750-1690 p. n. e. Brak jest podobnych struktur z terenu Niemiec, Rumunii, Węgier z tego okresu. Najbliższe podobieństwa w rozwiązaniach architektonicznych istnieją w osadzie położonej na półwyspie Istria w północnej Chorwacji.

Konstrukcja jest bardzo dobrze przemyślana, zastosowano w niej długie kamienie „klamry", które spajały fortyfikację, łącząc lico z wnętrzem muru. Twórca tych murów musiał mieć duże doświadczenie w budowaniu tego typu konstrukcji. Przynajmniej część mieszkańców osady przybyła ze śródziemnomorskich lub nadadriatyckich terenów — tylko oni potrafili wznieść kamienne mury w takiej zaawansowanej technologicznie formie.

Wewnątrz muru wzniesiono około 20 domów, na planie kwadratu o boku około 6 metrów. Typowa konstrukcja wsparta była na czterech słupach nośnych. Pomiędzy nimi umieszczono plecionkę grubo oblepioną gliną. Dachy były przykryte słomą lub trzciną. W narożnikach domu przechowywano zboże a w centralnej części umieszczono paleniska.

Dużo informacji pozyskano w czasie badań archeobotanicznych (badania szczątków dawnych roślin). Z wnętrz reliktów domostw naukowcy pobrali wiele kilogramów ziemi, którą poddano płukaniu. Dzięki temu odkryli w próbkach szczątki ziaren i nasion. Okazało się, że najchętniej uprawiano pszenicę płaskurkę — rodzaj zboża podobny do pszenicy durum, popularnej do dziś w strefie Morza Śródziemnego. Oznacza to, że mieszkańcy osady musieli zagospodarować dolinę Dunajca, bo to jedyne miejsce, gdzie takie bardzo wymagające zboże mogło być uprawiane.

Znacznie mniejszą rolę odgrywała uprawa jęczmienia — było to zboże pastewne, wykorzystywane jako pokarm dla zwierząt. Mieszkańcy osady zbierali poziomki i owoce tarniny.

Niecałe 100 lat po wzniesieniu muru zaczął się on rozsypywać i walić. Archeolodzy odkryli ślady odbudowy, ale była to prowizorka bez ładu i składu. Po kilku pokoleniach zanikły dawne umiejętności mieszkańców osady.

Osada opustoszała po ponad 200 latach. Naukowcy nie mają danych, z których wynikałoby, że przyczyniła się do tego katastrofa naturalna lub najazd. Po 500 latach na wzgórze powrócili ludzie, ale była to grupa nie związana z jej poprzednimi mieszkańcami. Nowi osadnicy wykorzystali stary mur jako wsparcie zewnętrznych ścian nowo powstałych domostw.

—pap, Nauka w Polsce

Archeologia
Naukowcy zbadali szkielet rzymskiego gladiatora. Przełomowe wyniki analiz
Archeologia
Naukowcy odkryli kolejne tajemnice denisowian. Co wiemy o kuzynach Homo sapiens?
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. „Kwestionuje nasze rozumienie historii ludzkości"
Archeologia
Jakie tajemnice kryje stary żydowski cmentarz na Bródnie?
Archeologia
Czy wiek Stonehenge na pewno jest dobrze określony? Zaskakujące odkrycie naukowców