Bizantyjska świątynia w centrum Izraela

Ruiny kościoła sprzed 1500 lat odkryli archeolodzy izraelscy. Na posadzce budowli są niezwykle cenne oryginalne mozaiki.

Publikacja: 25.01.2014 16:12

Najcenniejsze jak dotąd okazały się doskonale zachowane mozaiki.

Najcenniejsze jak dotąd okazały się doskonale zachowane mozaiki.

Foto: PAP/serwis codzienny

Jedna z nich przedstawia chrystogram – monogram symbolizujący Jezusa Chrystusa w otoczeniu ptaków. Ruiny zostały odkryte w miejscowości Aluma około 50 km na południe od Tel Awiwu w trakcie wykopalisk ratunkowych przed planowaną budową drogi.

— Nasz zespół wykorzystał koparkę do sporządzenia otworu sondażowego. Kiedy otwór miał głębokość trzech metrów ujrzeliśmy białe płytki starożytnej mozaiki — powiedziała archeolog Davida Eisenberg Degen.

W ciągu ostatniego miesiąca archeolodzy odkopali większość pozostałości budowli. Bazylika była częścią osiedla bizantyjskiego i prawdopodobnie służyła jako centrum kultu chrześcijańskiego dla całej okolicy. Archeolodzy sądzą, że świadczy o tym położenie głównej starożytnej drogi biegnącej od portu Aszkelon do Jerozolimy.

— Osiedle bizantyjskie zazwyczaj miało kościół, ale wielkość tej budowli i umieszczenie jej w pobliżu drogi świadczy o jej wyjątkowym charakterze — powiedziała Eisenberg Degen portalowi LiveScience. — Mieliśmy pracować przez najbliższy tydzień aby odsłonić całość znaleziska, ale natrafiliśmy na pięknie ozdobiony wizerunkiem ptaków monogram symbolizujący Jezusa Chrystusa i na razie wstrzymaliśmy dalsze prace.

W tym czasie bizantyjscy chrześcijanie nie umieszczali krzyża na mozaikowych posadzkach, aby nie deptać symbolu Chrystusa.

— Choć motyw na mozaice przypomina krzyż, ale to właściwie jest chrystogram złożonym z greckich liter chi i rho. To dwie pierwsze litery greckiego słowa Chrystus. Pisane wielkimi literami przypominają łacińskie X i P. — wyjaśnia archeolog. — Jest też alfa i omega (pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego). To inny symbol chrześcijański, Chrystus był przedstawiany jako „początek i koniec". Mozaikę zdobią cztery ptaki, dwa z nich trzymają wieniec ponad chi i rho.

— Wewnątrz bazyliki o wymiarach 22 na 12 metrów, archeolodzy znaleźli marmurowe filary, a na zewnątrz otwarty dziedziniec wyłożony białą mozaiką — powiedział Daniel Varga, kierujący wykopaliskami z ramienia Izraelskiego Biura Starożytności.

Wewnątrz narteksu — krytego przedsionka przy przedniej ścianie kościoła — archeolodzy odkryli mozaikę ozdobioną kolorowymi motywami geometrycznymi oraz inskrypcję w języku greckim zawierającą m.in. imiona Marii i Jezusa oraz imię osoby, która finansowała zdobienie posadzki.

Mozaiki w głównej nawie, są ozdobione pędami winorośli układających się w kształty 40 medalionów (w jednym z nich jest chrystogram). Inne medaliony przedstawiają wzory roślinne i zwierzęta, takie jak zebry, pawie, lamparty i dziki. Trzy zawierają inskrypcje upamiętniające lokalnych przywódców chrześcijańskich Demetriosa i Heraklesa.

Archeolodzy znaleźli też ślady losów kościoła, z czasów kiedy Bizancjum straciło panowanie nad Ziemią Świętą — resztki ścian zbudowanych w okresie panowania Islamu i doły na śmieci. Na miejscu archeolodzy znaleźli też bizantyjskie naczynia szklane i elementy warsztatów ceramicznych, gdzie produkowano amfory, garnki, miski, kratery i lampy oliwne.

Izraelskie Biuro Starożytności zadecydowało że mozaiki zostaną wydobyte i przeniesione do muzeum, a miejsce, gdzie je znaleziono zasypane — w tym miejscu powstanie szosa.

Wykopaliska ratunkowe w ostatnim czasie w Izraelu przyniosły wspaniałe odkrycia. Na przykład w Esztaol na zachód od Jerozolimy odkryte zostały pozostałości świątyni z V tysiąclecia p. n. e. i ślady domu sprzed 10 tys. lat. Przy głównej drodze łączącej Jerozolimę z Tel Awiwem archeolodzy odkryli rzeźbę fallusa z epoki kamienia, rytualny budynek z czasów pierwszej Świątyni Jerozolimskiej i zwierzęce figurki sprzed 9,5 tys. lat.

—na podst. LiveScience

Jedna z nich przedstawia chrystogram – monogram symbolizujący Jezusa Chrystusa w otoczeniu ptaków. Ruiny zostały odkryte w miejscowości Aluma około 50 km na południe od Tel Awiwu w trakcie wykopalisk ratunkowych przed planowaną budową drogi.

— Nasz zespół wykorzystał koparkę do sporządzenia otworu sondażowego. Kiedy otwór miał głębokość trzech metrów ujrzeliśmy białe płytki starożytnej mozaiki — powiedziała archeolog Davida Eisenberg Degen.

Pozostało 88% artykułu
Archeologia
Nowe odkrycie dotyczące prehistorycznej diety. Archeolodzy uzyskali przełomowy dowód
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Archeologia
Polscy archeolodzy zbadają królewski grobowiec w Egipcie. Potrzebują pieniędzy
Archeologia
Niezwykłe odkrycie archeologów. Naukowcy odnaleźli zaginione miasto Majów
Archeologia
Premierowy pokaz strojów z Faras w Luwrze
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Archeologia
Co archeolodzy znaleźli w podziemnym tunelu w Gucin Gaju?