Uczeni z Australian Centre for Ancient DNA Uniwersytetu w Adelajdzie pod kierownictwem prof. Alana Coopera przebadali kości i zęby żyjących 50 tys. lat temu neandertalczyków z jaskiń Spy w Belgii i El Sidron w Hiszpanii. Z ich badań opublikowanych w prestiżowym magazynie „Nature" wynika, że głównymi składnikami diety neandertalczyków były grzyby, mech, piołun, krwawnik, rumianek i inne niskokaloryczne rośliny jadalne. Wbrew pozorom ta dieta wegetariańska wcale nie wychodziła im na dobre. W przeciwieństwie do naszych przodków z gatunku Homo sapiens mieszkańcy jaskiń Spy i El Sidron cierpieli na wiele chorób wynikających z ich sposobu odżywiania.
Pewien młody mężczyzna z El Sidron miał ropień przyzębny, który musiał zadawać mu wiele cierpienia i pozostawił ślad na kości szczęki. Bakterie, które odnaleziono w jego kamieniu pochodzącym z woreczka żółciowego, wskazują, że w jego układzie pokarmowym znajdował się groźny pasożyt jelitowy (Enterocytozoon bieneusi) powodujący bolesne biegunki. Mężczyzna bardzo cierpiał, ale nie został pozostawiony bez pomocy. Prawdopodobnie podawano mu korę topoli, która zawiera przeciwbólowy kwas salicylowy, współcześnie stosowany jako aktywny składnik aspiryny.
Apteka z epoki kamienia łupanego
Nie był to jedyny medykament z apteki neandertalczyków. Naukowcy wykryli w zachowanych fragmentach układu pokarmowego naturalny antybiotyk Penicillium pochodzący z pleśni.
Inny przebadany osobnik był prawdopodobnie w starszym wieku i cierpiał na zaawansowaną paradontozę, która spowodowała wypadnięcie kilku zębów, porowatość żuchwy i zdeformowanie zębodołów. Najwyraźniej mężczyzna powstrzymywał ten proces, przyjmując pewne związki roślinne, np. azuleny, kumaryny, skrobię i węglowodany zawarte w orzechach i roślinach jadalnych.
To odkrycie dowodzi, że neandertalczycy starannie dobierali składniki odżywcze pod względem ich właściwości odżywczych i leczniczych. Wymienione rośliny i grzyby mają gorzki smak. Można więc z dużą dozą prawdopodobieństwa wykluczyć, że jedli je dla walorów smakowych. Skoro decydowali się na ich spożycie, musiały one być traktowane jako lekarstwo na ich dolegliwości. Gorzki piołun likwidował pasożyty przewodu pokarmowego, a niewiele smaczniejszy rumianek łagodził stany zapalne skóry i działał oczyszczająco na czyraki i ropnie.
