Zasady naboru na tę aplikację w KSSiP pozostaną "niejasne"

Resort sprawiedliwości nie zamierza zmieniać obowiązujących przepisów o egzaminach na aplikację uzupełniającą prokuratorską, na które skarżą się asystenci prokuratorów. "Ustawodawca nie jest zobowiązany do unifikacji zasad naboru na wszystkie aplikacje prowadzone w KSSiP" - stwierdziło ministerstwo w odpowiedzi dla RPO.

Publikacja: 22.02.2023 13:57

Wiceminister sprawiedliwości Katarzyna Frydrych

Wiceminister sprawiedliwości Katarzyna Frydrych

Foto: PAP/Tomasz Gzell

O sprawie pisaliśmy pod koniec stycznia. Asystenci prokuratorów poskarżyli się Rzecznikowi Praw Obywatelskich, że zasady egzaminu wstępnego na aplikację prokuratorską uzupełniającą w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury nie zapewniają obiektywnych kryteriów oceny. Przepisy przewidują, że nabór na tę aplikację odbywa się w drodze konkursu, składającego się z egzaminu ustnego i oceny pracy na dotychczasowym stanowisku, przeprowadzanego przez komisję konkursową powołaną przez Prokuratora Krajowego.

Czytaj więcej

Egzamin na aplikację prokuratorską uzupełniającą pod lupą RPO

Inaczej jest w przypadku naboru na inne aplikacje. Na uzupełniającą sędziowską kandydaci piszą test sprawdzający wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa. Podobnie jest w przypadku naboru na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską. Oprócz testu, kandydaci muszą też napisać pracę sprawdzającą umiejętności dokonywania wykładni i stosowania prawa, stosowania argumentacji prawniczej oraz kwalifikowania stanów faktycznych do zakresów właściwych norm prawnych.

Asystenci prokuratorów nie rozumieją, dlaczego tylko w przypadku egzaminu na aplikację uzupełniającą prokuratorską zrezygnowano z przeprowadzenia testu, ograniczając się do egzaminu ustnego i oceny pracy na dotychczasowym stanowisku. Przy czym nieznane są zasady przydzielania punktacji za opinię o pracy asystenta prokuratora.  Osoby, które brały udział w naborze już kilkakrotnie, miały często zupełnie inną punktację  za opinię o dokładnie takiej samej treści. Nie wiadomo za co kandydat dostaje daną punktację. Na egzaminie ustnym zaś pytania różnią się zakresem i stopniem trudności, nie zapewniając równych szans, tak jak przy teście wiedzy.

RPO wystąpił do resortu sprawiedliwości o przedstawienie swojego stanowiska w tej sprawie.

Odpowiedzi udzieliła Katarzyna Frydrych, podsekretarz stanu w MS. Jej zdaniem ustawodawca zdecydował się na odmienną niż w przypadku aplikacji uzupełniającej sędziowskiej formę przeprowadzania konkursu na aplikację uzupełniającą prokuratorską z  analogicznych przyczyn, które przyświecały mu przy regulowaniu w sposób znacznie mniej restrykcyjny naboru na pierwsze stanowisko prokuratorskie oraz na stanowisko asesora prokuratury. Ustawodawca pozostawił większy wpływ na obsadę tych stanowisk Prokuratorowi Generalnemu .

- Uznał bowiem, że w przypadku przedstawicieli ww. grup zawodowych indywidualna rozmowa uczestnika naboru z komisją konkursową jest bardziej przydatna dla dokonania przez nią - spośród licznej grupy osób przystępujących do konkursu w danym roku - wyboru kandydatów rokujących nie tylko zdanie egzaminu prokuratorskiego, ale w dalszej kolejności rzetelną, wymagającą częstokroć specyficznych cech i umiejętności pracę na stanowisku asesora prokuratury. Tym samym komisja przeprowadzająca konkurs została wyposażona w większą władzę dyskrecjonalną przy dokonywaniu oceny poszczególnych kandydatów - stwierdziła Katarzyna Frydrych.

Jak twierdzi wiceminister, różnice w zasadach naboru na aplikacje prowadzone w KSSiP uwzględniają istotne różnice zachodzące pomiędzy służbą sędziowską a służbą prokuratorską i służą wyłonieniu kandydatów o najlepszych predyspozycjach i kompetencjach merytorycznych.

Katarzyna Frydrych zastrzegła, że  działalność komisji konkursowej nie jest pozbawiona kontroli i że komisja ta nie może w sposób dowolny  dokonywać oceny poszczególnych kandydatów. Rozstrzygnięcie komisji jest podstawą decyzji administracyjnej wydawanej przez Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Od niej można się odwołać do Ministra Sprawiedliwości.  Z kolei decyzja MS  podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

- W konsekwencji ewentualne naruszenia przez komisję warunków i trybu rekrutacji może skutkować koniecznością wydania decyzji o przyjęciu kandydata na aplikację - podkreśla wiceminister.

Jak wskazała, nie ma podstaw do zmiany obecnych zasad, ponieważ nabór na aplikację uzupełniającą prokuratorską, jako rodzaj „rekrutacji wewnętrznej" - ścieżki awansu zawodowego dla wykwalifikowanych kadr referendarskich i asystenckich, uwzględnia zagwarantowaną w przepisach Prawa o prokuraturze większą dyskrecjonalność Prokuratora Generalnego przy powierzaniu pierwszego stanowiska prokuratorskiego i asesorskiego w prokuraturze.

Co do równości szans kandydatów w trakcie naboru na aplikację uzupełniającą prokuratorską, to zdaniem wiceminister Frydrych jest ona zapewniona zarówno podczas oceny sposobu wykonywania obowiązków służbowych na stanowisku referendarza sądowego, asystenta sędziego lub asystenta prokuratora, jak i podczas egzaminu ustnego.

"Realizacja zasady równości wymaga, aby każdy z kandydatów był oceniany w takim samym trybie, przy uwzględnieniu tożsamych kryteriów, nie zakłada zaś konieczności otrzymania takiego samego zestawu pytań, które analogicznie jak w przypadku innych egzaminów mogą różnić się charakterem złożoności czy trudności" - wyjaśnia wiceminister. 

Na koniec Katarzyna Frydrych dodała, że ustawodawca nie jest zobowiązany do unifikacji zasad naboru na wszystkie aplikacje prowadzone w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.

O sprawie pisaliśmy pod koniec stycznia. Asystenci prokuratorów poskarżyli się Rzecznikowi Praw Obywatelskich, że zasady egzaminu wstępnego na aplikację prokuratorską uzupełniającą w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury nie zapewniają obiektywnych kryteriów oceny. Przepisy przewidują, że nabór na tę aplikację odbywa się w drodze konkursu, składającego się z egzaminu ustnego i oceny pracy na dotychczasowym stanowisku, przeprowadzanego przez komisję konkursową powołaną przez Prokuratora Krajowego.

Inaczej jest w przypadku naboru na inne aplikacje. Na uzupełniającą sędziowską kandydaci piszą test sprawdzający wiedzę z poszczególnych dziedzin prawa. Podobnie jest w przypadku naboru na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską. Oprócz testu, kandydaci muszą też napisać pracę sprawdzającą umiejętności dokonywania wykładni i stosowania prawa, stosowania argumentacji prawniczej oraz kwalifikowania stanów faktycznych do zakresów właściwych norm prawnych.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów