25 września 2021 r odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje prawnicze: adwokacką, radcowską, notarialną czy komorniczą. Wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy przygotować się do testu. Dziś powtórka z prawa spółek.

1. Łączenie się spółek

Zasady ogólne

- spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi

- spółka osobowa nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną

- spółki osobowe mogą się łączyć między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej

- nie może się łączyć spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości

- spółka kapitałowa oraz spółka komandytowo-akcyjna mogą łączyć się ze spółką zagraniczną, o której mowa w art. 2 pkt 1 dyrektywy z 26.10.2005 r. nr 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych, utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i mającą siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie Unii Europejskiej lub państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (połączenie transgraniczne). Spółka komandytowo-akcyjna nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną

Czytaj więcej

Aplikacje i egzaminy
Egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze już 25 września. Chętnych jest więcej niż rok temu
Autopromocja
Subskrybuj nielimitowany dostęp do wiedzy

Unikalna oferta

Tylko 5,90 zł/miesiąc


WYBIERAM

Rodzaje połączenia:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);

2) przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

Spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru. Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, z uwzględnieniem art. 507 k.s.h.

Wykreślenie z rejestru:

1) spółki przejmowanej nie może nastąpić przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić, i przed dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmowanej;

2) spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki nie może nastąpić przed dniem wpisania do rejestru nowej spółki.

Ważne

Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej.

Łączenie z udziałem spółek osobowych:

1) plan połączenia spółek wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami,

2) przygotowanie planu połączenia spółek osobowych przez zawiązanie nowej spółki kapitałowej nie jest obowiązkowe, z uwzględnieniem art. 520 k.s.h.,

3) treść planu połączenia określa art. 520 k.s.h.,

4) plan połączenia powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego łączących się spółek z wnioskiem, o którym mowa w art. 520 § 2 k.s.h.,

5) gdy spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną jest spółka akcyjna lub gdy jedną z łączących się spółek jest spółka komandytowo-akcyjna, plan połączenia należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności. W innym przypadku plan połączenia należy poddać badaniu biegłego, gdy zażąda tego co najmniej jeden ze wspólników łączących się spółek, składając w tej sprawie w spółce, której jest wspólnikiem, pisemny wniosek, nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia powiadomienia go przez spółkę o zamiarze połączenia;

6) łącząca się spółka zawiadamia wspólników, którzy nie prowadzą spraw spółki, dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie, w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników, o zamiarze połączenia się z inną spółką, nie później niż na sześć tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu. Zgłoszenie wniosku, o którym mowa w art. 520 § 2 k.s.h., wymaga dodatkowego zawiadomienia, wskazującego nowy termin planowanego powzięcia uchwały,

7) łączenie się spółek wymaga uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się spółki kapitałowej i uchwały wszystkich wspólników łączącej się spółki osobowej. Uchwała zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się spółki kapitałowej wymaga większości trzech czwartych głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki;

8) zarząd łączącej się spółki kapitałowej i wspólnicy prowadzący sprawy łączącej się spółki osobowej zgłoszą do sądu rejestrowego połączenie spółek w celu wpisania do rejestru;

9) wykreślenie przejmowanej spółki osobowej z rejestru może nastąpić nie wcześniej niż z dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej lub wpisu do rejestru nowej spółki;

10) ogłoszenie o połączeniu spółek jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej;

11) wspólnicy łączącej się spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach, subsydiarnie wobec wierzycieli spółki, solidarnie ze spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną, za zobowiązania spółki osobowej powstałe przed dniem połączenia, przez okres trzech lat, licząc od tego dnia.

12) 2. Podział spółek

Zasady podziału:

1) spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości;

2) spółka osobowa nie podlega podziałowi;

3) nie może być dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Podziału można dokonać:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek); (...)

3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego

w dniu wykreślenia jej z rejestru (dzień podziału). Nie dotyczy to podziału przez wydzielenie. Wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. W przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej lub emisji przez spółkę przejmującą nowych akcji bez wartości nominalnej (dzień wydzielenia).

Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane, powstałe w związku z podziałem, wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną, powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Spółka, która w toku postępowania o prawo objęte wydzielonym majątkiem, nabyła w wyniku podziału przez wydzielenie część majątku spółki dzielonej, wstępuje do postępowania o to prawo w miejsce spółki dzielonej bez potrzeby uzyskania zgody strony przeciwnej.

Plan podziału spółki wymaga pisemnego uzgodnienia między spółką dzieloną a spółką przejmującą. W przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki plan podziału sporządza w formie pisemnej spółka dzielona. Plan podziału powinien być zgłoszony do sądu rejestrowego spółki dzielonej lub spółki przejmującej, łącznie z wnioskiem, o którym mowa w art. 537 § 2 k.s.h.. W przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki plan podziału wraz z wnioskiem, o którym mowa w art. 537 § 2, podlega zgłoszeniu do sądu rejestrowego spółki dzielonej. Plan podziału należy ogłosić nie później niż na 6 tygodni przed dniem powzięcia pierwszej uchwały w sprawie podziału, o której mowa w art. 541 k.s.h. Spółka dzielona albo spółka przejmująca nie jest obowiązana do ogłoszenia planu podziału, gdy nie później niż na 6 tygodni przed dniem rozpoczęcia zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta pierwsza uchwała w sprawie podziału, o której mowa w art. 541, nieprzerwanie do dnia zakończenia zgromadzenia podejmującego uchwałę w sprawie podziału, bezpłatnie udostępni do publicznej wiadomości plan podziału na swojej stronie internetowej. Plan podziału należy poddać badaniu biegłego w zakresie poprawności i rzetelności.

Zarządy uczestniczących w podziale spółek powinny zawiadomić wspólników dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie, w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń, o zamiarze dokonania podziału spółki dzielonej i przeniesienia jej majątku na spółki przejmujące bądź spółki nowo zawiązane, w terminie nie później niż na 6 tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o podziale. Podział spółki wymaga uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dzielonej oraz każdej spółki przejmującej, powziętej większością 3/4 głosów, przedstawiających co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut spółki przewidują surowsze warunki. Podział spółki przez zawiązanie nowej spółki wymaga uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dzielonej oraz uchwały wspólników każdej spółki nowo zawiązanej w organizacji, powziętej w sposób, o którym mowa powyżej. Podział spółki publicznej wymaga uchwały walnego zgromadzenia powziętej większością 2/3 głosów, chyba że statut spółki przewiduje surowsze warunki.

Zarząd każdej ze spółek uczestniczących w podziale powinien zgłosić do sądu rejestrowego uchwałę o podziale spółki w celu wpisania do rejestru wzmianki o takiej uchwale ze wskazaniem, czy spółka uczestnicząca w podziale jest spółką dzieloną,

spółką przejmującą, czy spółką nowo zawiązaną. Wykreślenie spółki dzielonej z rejestru następuje z urzędu, niezwłocznie po wpisie do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółek przejmujących lub po wpisie do rejestru emisji przez spółki przejmujące nowych akcji bez wartości nominalnej albo po wpisie do rejestru nowych spółek uczestniczących w podziale.. Wpisu nowej spółki do rejestru dokonuje się na podstawie aktów organizacyjnych i uchwały wspólników tej spółki oraz uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dzielonej. Wpisu do rejestru podziału spółki przez wydzielenie dokonuje się niezwłocznie po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego spółki dzielonej, chyba że wydzielenie następuje z kapitałów własnych spółki innych niż zakładowy.

Ważne

Ogłoszenie o podziale spółki jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej.

3. Przekształcanie spółek

Przekształcenie polega na zmianie ustrojowej spółki. Zarówno przed i po przekształceniu mamy do czynienia z tym samym podmiotem (przedsiębiorcą), który jedynie zmienia swą formę prawną. Spółka cywilna oraz każda spółka prawa handlowego może zostać przekształcona w inną spółkę prawa handlowego. Dodatkowo, osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą może przekształcić ją w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółkę akcyjną.

Forma prawna przed przekształceniem Forma prawna po przekształceniu

jednoosobowa działalność gospodarcza spółka z o.o.

spółka akcyjna

spółka cywilna spółka jawna

spółka osobowa inna niż jawna

spółka kapitałowa

spółka osobowa (jawna, partnerska,

komandytowa, komandytowo-akcyjna) inna spółka osobowa

spółka kapitałowa

spółka kapitałowa (z ograniczoną inna spółka kapitałowa

odpowiedzialnością, prosta, akcyjna) spółka osobowa

Zgodnie z art. 553 K.s.h. przy przekształcaniu obowiązuje zasada kontynuacji, zgodnie z którą spółka po zakończeniu procesu przekształcenia staje się kontynuatorem, który prowadzi to samo przedsiębiorstwo (tę samą spółkę), ale w zmienionej przez proces przekształcenia formie prawnej. Nie mamy tutaj zatem do czynienia z sukcesją uniwersalną (z następstwem prawnym), gdyż w przypadku kontynuacji nie ma poprzednika i następcy prawnego, tylko ten sam podmiot w innej formie prawnej.

Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną:

1) podjęcie uchwały wspólników o przekształceniu,

2) dostosowanie uchwały spółki cywilnej do przepisów normujących treść umowy spółki jawnej: zwykła forma pisemna,

3) zgłoszenie spółki jawnej do KRS (koszt 500 zł opłaty sądowej oraz 100 zł opłaty ogłoszenia w MSiG), wniosek o rejestrację spółki jawnej musi zostać podpisany przez wszystkich wspólników uczestniczących w przekształceniu

4) zakończenie przekształcenia w momencie wpisu spółki do KRS.

Skutki przekształcenia:

1) wspólnicy spółki cywilnej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem wpisania spółki jawnej do rejestru wspólnikami spółki jawnej,

2) wspólnicy spółki cywilnej są wykreślani z CEIDG,

3) spółka jawna otrzymuje numer KRS,

4) spółka jawna przejmuje NIP i REGON spółki cywilnej,

5) spółka jawna staje się sukcesorem uniwersalnym (generalnym) spółki cywilnej w zakresie stosunków cywilnoprawnych,

6) spółka jawna staje się następcą prawnym w zakresie praw i obowiązków administracyjnoprawnych,

7) spółka jawna wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki cywilnej w spółkę jawną.

PRZEKSZTAŁCANIE POZOSTAŁYCH SPÓŁEK

Do przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę kapitałową stosuje się art. 5841–58413 k.s.h.. Procedura przekształcenia jest zbliżona do tej opisanej w części dotyczącej przekształcania spółki w inną spółkę prawa handlowego, w szczególności opiera się także na tzw. trzech fazach:

1) menedżerskiej (sporządzenie planu przekształcenia w formie aktu notarialnego wraz z załącznikami, który również podlega badaniu biegłego),

2) właścicielskiej (złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy, powołanie członków organów spółki przekształconej, zawarcie umowy spółki albo podpisanie statutu spółki przekształconej),

3) rejestracyjnej (złożenie przez wszystkich członków zarządu spółki przekształconej wniosku o wpis przekształcenia do rejestru, złożenie przez zarząd spółki przekształconej wniosku o ogłoszenie o przekształceniu przedsiębiorcy w Monitorze Sądowym i Gospodarczym – a jeżeli umowa/statut spółki przekształconej przewiduje dokonywanie ogłoszeń również w inny sposób – przy uwzględnieniu tych postanowień, wykreślenie przedsiębiorcy przekształcanego z CEIDG).

Ważne

Jeśli zmiana firmy przedsiębiorcy przekształcanego w związku z przekształceniem nie polega tylko na dodaniu części identyfikującej formę prawną spółki przekształconej, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy, obok nowej firmy, z dodaniem wyrazu „dawniej'' – przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia (art. 5843 K.s.h.).

Test

1. Członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy łączących się spółek odpowiadają wobec wspólników tych spółek za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy albo statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy, odpowiadają:

a) oddzielnie,

b) solidarnie,

c) solidarnie, chyba że ustawa stanowi inaczej.

2. Objęcie przez przejmującą spółkę kapitałową udziałów albo akcji własnych za udziały lub akcje, które posiada w spółce przejmowanej, oraz za własne udziały lub akcje spółki przejmowanej, a także objęcie udziałów lub akcji własnych przez osoby działające we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki przejmującej bądź spółki przejmowanej jest:

a) dozwolone,

b) niedozwolone,

c) niedozwolone, chyba że ustawa stanowi inaczej.

3. Plan połączenia spółek należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności, gdy spółką przejmującą albo nowo zawiązaną jest spółka:

a) z ograniczoną odpowiedzialnością lub gdy jedną z łączących się spółek jest spółka akcyjna,

b) akcyjna lub gdy jedną z łączących się spółek jest spółka komandytowo-akcyjna,

c) jawna lub gdy jedną z łączących się spółek jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

4. Łączenie się spółek wymaga uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się spółki kapitałowej i uchwały wszystkich wspólników łączącej się spółki osobowej. Uchwała zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia łączącej się spółki kapitałowej wymaga większości:

a) 2/3 głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego,

b) 3/4 głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego,

c) 3/4 głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki.

5. Członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy łączącej się spółki kapitałowej odpowiadają wobec wspólników tej spółki za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy albo statutu spółki:

a) solidarnie,

b) solidarnie, chyba że nie ponoszą winy,

c) tylko subsydiarnie.

6. Plan podziału spółki wymaga pisemnego uzgodnienia między spółką dzieloną a spółką przejmującą. W przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki plan podziału sporządza:

a) zarząd spółki dzielonej. Plan ma formę aktu notarialnego,

b) zarząd spółki dzielonej w formie pisemnej,

c) w formie pisemnej spółka dzielona.

7. Wierzyciele dzielonej spółki oraz spółki przejmującej, którzy zgłosili swoje roszczenia w okresie między dniem ogłoszenia planu podziału a dniem ogłoszenia podziału:

a) mogą żądać zabezpieczenia swoich roszczeń,

b) mogą żądać zabezpieczenia swoich roszczeń, jeśli uprawdopodobnili, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez podział,

c) nie mogą żądać zabezpieczenia swoich roszczeń.

8. Powództwo o uchylenie uchwały o przekształceniu spółki osobowej bądź spółki kapitałowej albo stwierdzenie jej nieważności należy wnieść w terminie:

a) 3 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale,

b) miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia powzięcia uchwały,

c) 3 miesięcy od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy od dnia powzięcia uchwały.

Streszczenie pochodzi z publikacji pt. „Prawo handlowe w pigułce", seria: „Prawo w pigułce", Warszawa 2021