Debatę zorganizowano w ramach OEES Talks, a w jej trakcie Bogusław Chrabota, redaktor naczelny Grupy Gremi Media, rozmawiał z Mariuszem Rzeczkowskim, dyrektorem Departamentu Strategii, Innowacji i Współpracy Międzynarodowej Totalizatora Sportowego, a także z Beatą Guzik, mecenas i Director EU Public Affairs Lawyer w Vlaemmnick.law.

Na wstępie dyskusji przypomniano, że Totalizator Sportowy powstał zaraz po II wojnie światowej z jasno określoną misją: odbudować zniszczoną infrastrukturę sportową. Po siedmiu dekadach działalności – jak podkreślił Mariusz Rzeczkowski, dyrektor Departamentu Strategii, Innowacji i Współpracy Międzynarodowej spółki – misja ta pozostaje niezmieniona. – Z każdej złotówki przeznaczanej na gry liczbowe 19 groszy trafia na fundusze celowe wspierające sport, kulturę, zdrowie i społeczeństwo obywatelskie – przypomniał Rzeczkowski.

W 2024 r. łączna kwota danin i podatków odprowadzonych przez Totalizator do budżetu państwa wyniosła prawie 5 mld zł. To liczby, które – jak zauważył Bogusław Chrabota – wciąż zaskakują wielu obywateli, nieświadomych realnej skali tej części finansów publicznych.

Rzeczkowski zwrócił przy tym uwagę, że pomoc operatora wykracza poza ustawowe obowiązki. – Realizujemy projekty sponsoringowe w obszarze sportu i kultury nie po to, aby maksymalizować wizerunek marek, ale by podtrzymać aktywności, które bez naszego wsparcia w ogóle by nie powstały – wyjaśniał. To wsparcie dotyczy zarówno dużych instytucji kultury, jak i pojedynczych sportowców, którzy dzięki sponsoringowi mogą kontynuować kariery.

Jak przypomniała mecenas Beata Guzik, monopol państwowy w zakresie gier losowych jest w Europie rozwiązaniem powszechnym. – To model, który pozwala państwu kontrolować rynek i chronić zdrowie publiczne – zaznaczyła, przywołując przykłady Norwegii, Belgii, Francji i Portugalii. W wielu krajach loterie od stuleci finansowały cele społeczne.

Podobną rolę odgrywa Totalizator Sportowy w Polsce – także w wymiarze symbolicznym. Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie była możliwa dzięki środkom z gier liczbowych. Przedstawiciel Totalizatora Sportowego dodał, że współcześnie spółka jest m.in. partnerem Wawelu i wspiera Babiogórski Park Narodowy.

Z kolei europejskie stowarzyszenia loteryjne, do których należy polski operator, przeznaczają łącznie 23 mld euro rocznie na cele społeczne. W niektórych krajach – jak Belgia czy Szwajcaria – loterie finansują znaczną część budżetu komitetów olimpijskich.

Najpoważniejszym wyzwaniem, jak zgodnie podkreślili uczestnicy debaty, pozostaje internetowa sfera hazardu. Ta, która rozwija się poza jakąkolwiek kontrolą, często zarejestrowana w rajach regulacyjnych, nierzadko z kapitałem o niejasnej proweniencji.

Wbrew częstym opiniom Totalizator nie prowadzi operacji zwalczania nielegalnych stron, ale – jak powiedział Rzeczkowski – „daje realną alternatywę, która spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa”. Szczególnie dotyczy to kasyna online, które w polskim systemie jest w całości objęte monopolem państwowym. Totalizator nie ma prawa go reklamować, co stanowi, jak sam przyznaje, świadomą decyzję prospołeczną. – Nie chcemy zachęcać do gry ludzi, którzy nawet nie wiedzą, że takie produkty istnieją – mówił.

Rzeczkowski dodaje też, że systemy do gier hazardowych w ramach Totalizatora pozwalają ustawić limity czasu i stawek, a także monitorować anomalie, które mogą być oznaką uzależnienia. To rozwiązania niespotykane wśród podmiotów nielegalnych, których strategia – jak tłumaczył – często sprowadza się do maksymalizacji zysków przy zerowym opodatkowaniu i zerowej odpowiedzialności.

Mecenas Guzik stwierdziła, że walka z tym zjawiskiem jest trudna na poziomie europejskim. – Hazard online jest transgraniczny. Państwa mogą blokować strony, ale te mnożą się błyskawicznie. To walka z naturą internetu, nie z technologią jako taką – podkreśliła.