W ocenie Rzecznika, uregulowania zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawie o ewidencji ludności, nie zapewniają możliwości wydawania orzeczeń dla dzieci, których rodzice nie posiadają bezterminowego prawa pobytu na terenie RP. Każdy taki wniosek złożony do (powiatowego/wojewódzkiego) zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, zgodnie z obowiązującą wykładnią przepisów, pozostaje bez rozpoznania.

- W tego rodzaju sprawach musi upłynąć długi okres, by spełnione zostały przez rodziców dziecka wymogi formalno-prawne do uzyskania bezterminowego prawa pobytu. Czas bowiem w przypadku dziecka z niepełnosprawnością, w którym mogłoby skorzystać z szeregu uprawnień posiadając orzeczenie o niepełnosprawności, bez wątpienia działa na jego niekorzyść i ma negatywny wpływ na jego stan zdrowia i rozwój. Odnośnie tej grupy dzieci nie może ujść uwadze fakt, że należą one do kręgu osób, które wymagają szczególnej opieki i troski – zwraca uwagę Marek Michalak.

Zdaniem Rzecznika niezasadne jest różnicowanie dostępu do orzeczenia o niepełnosprawności dzieci, ze względu na przesłankę uzyskania przez ich rodzica (cudzoziemca) zezwolenia na pobyt stały.

Rzecznik przedstawił szefowej MRPiPS pod rozwagę także propozycję zmiany obecnie obowiązującego sposobu określania właściwości miejscowej organów orzekających o niepełnosprawności, poprzez powiązanie jej z miejscem zamieszkania, a nie zameldowania na pobyt stały.