NIK o budowie szkoły w Kazimierzu Dolnym

W maju 2011 r. doszło do wybuchu gazu w budynku Gminnego Zespołu Szkół w Kazimierzu Dolnym, w wyniku którego całkowitemu zniszczeniu uległo skrzydło wschodnie, a pozostała część została w znacznym stopniu uszkodzona. Zgodnie z ekspertyzami budowlanymi i decyzjami PINB, obiekt zakwalifikowany został do rozbiórki.

Koszt budowy nowej siedziby Gminnego Zespołu Szkół oszacowano na 25,4 mln zł. Planowano wybudować szkołę podstawową, gimnazjum, salę gimnastyczną i krytą pływalnię. Szkoła podstawowa oraz gimnazjum miały funkcjonować jako obiekty niezależne, a wspólnymi elementami miały być: blok żywieniowy, biblioteka, blok sportowy z salą gimnastyczną i dwiema salami pomocniczymi oraz krytą pływalnią. Na podstawie prognoz demograficznych zakładano, że w szkole podstawowej uczyć się będzie 288 uczniów, w gimnazjum - 144 (tj. łącznie 432 uczniów).

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, budowa szkoły w Kazimierzu Dolnym nie została należycie przygotowana i była realizowana niezgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym i pozwoleniem na budowę, udzielonym w 2013 r. przez Starostę Puławskiego.

NIK wytknęło, iż nie dokonano rzetelnej weryfikacji dokumentacji projektowej, w tym przede wszystkim nie zweryfikowano danych technicznych dotyczących zabezpieczenia skarpy, ujętych w projekcie budowlanym przez firmę wybraną w postępowaniu konkursowym na opracowanie koncepcji architektonicznej szkoły. W projekcie budowlanym zaprojektowano zabezpieczenie skarpy do wysokości 9,2 m, a według wyrysów map przedstawionych projektantom wysokość skarpy była o ok. sześć metrów wyższa (wynosiła ponad 15 metrów).

Co więcej, w latach 2014-2016 gmina nie wyegzekwowała od wykonawcy inwestycji realizacji zabezpieczenia skarpy zgodnie z projektem budowlanym, chociaż oddanie budynku do użytkowania uzależnione zostało właśnie od wykonania zabezpieczenia. Stanowiło ono bowiem podstawowy element zapewnienia bezpieczeństwa budynku i przebywających w nim uczniów i nauczycieli.

NIK zwróciła uwagę, że szacunkowy koszt wynagrodzenia za wykonanie tego zabezpieczenia był czynnikiem decydującym o wyborze wykonawcy na budowę szkoły w Kazimierzu Dolnym, a mimo to Gmina akceptowała działania wykonawcy inwestycji zmierzające do zmiany ustalonej formy zabezpieczenia skarpy.

W efekcie konieczne było opracowanie projektu zamiennego zabezpieczenia skarpy i zwiększenie kosztów inwestycji - wg szacunków o ponad 3,5 mln zł. Miało to też bezpośredni wpływ na przesunięcie terminu zakończenia inwestycji (wg stanu na dzień zakończenia kontroli, o co najmniej siedem miesięcy, do 31 lipca 2017 r.). To z kolei spowodowało konieczność ponoszenia (zgodnie z umową obowiązującą na dzień zakończenia kontroli) wydatków w wysokości 55 tys. zł miesięcznie na dalsze utrzymywanie szkoły kontenerowej, wynajmowanej od 2012 r. w celu prowadzenia zajęć szkolnych.

NIK zwróciła ponadto uwagę, że zgoda Gminy na przeniesienie autorskich praw majątkowych do dokumentacji projektowej dopiero z dniem oddania obiektu do użytkowania nie pozwoliła Gminie (czyli inwestorowi) na samodzielne decydowanie o realizowanej inwestycji wprowadzenie na bieżąco koniecznych zmian, np. w zakresie formy zabezpieczenia skarpy. Przeciwnie - w efekcie przyjętych postanowień zmiana zabezpieczenia skarpy została uznana przez projektanta za istotną zmianę projektu budowlanego, co wiązało się z koniecznością opracowania nowego projektu zabezpieczenia i przygotowaniem projektu zamiennego (koszty tych opracowań w kwocie 111,4 tys. zł poniosła Gmina) oraz z koniecznością uzyskania nowego pozwolenia budowlanego.

Jakby tego było mało, w wyniku nierzetelnie przeprowadzonego postępowania przetargowego Gmina nie zapewniła nadzoru inwestorskiego robót budowlano-konstrukcyjnych przez inspektora posiadającego uprawnienia, wymagane przy realizacji inwestycji o wysoce skomplikowanych rozwiązaniach technicznych. Wybrany w tym postępowaniu wykonawca usługi nie spełniał warunków określonych w SIWZ. Inspektor pełnił obowiązki do 28.02.2017 r. Wartość robót odebranych przez tego inspektora wyniosła 12,8 mln zł netto (15,8 mln zł brutto).

W okresie od 1 do 14 marca 2017 r., tj. po rezygnacji ww. inspektora, nie zabezpieczono nadzoru inwestorskiego nad realizowaną inwestycją m.in. w branży budowlano-konstrukcyjnej.

Gmina nie ustanowiła też inspektora nadzoru geologicznego prac związanych z zabezpieczeniem skarpy i fundamentami, pomimo wysokiego stopnia skomplikowania robót budowlanych i warunków gruntowych. Realizację tego obowiązku inwestora przekazano wykonawcy inwestycji, co było niezgodne z przepisami Prawa budowlanego.