Czy gmina może wykluczyć w uchwale z pomocy nierzetelnych mieszkańców?

Jednostka samorządu terytorialnego może wybrać, która kategoria beneficjentów będzie uprawniona do uzyskania dotacji, ale rada gminy nie może zawężać kręgu podmiotów w ramach poszczególnych kategorii.

Publikacja: 08.05.2018 05:30

Czy gmina może wykluczyć w uchwale z pomocy nierzetelnych mieszkańców?

Foto: Fotorzepa, Piotr Guzik PG Piotr Guzik

- Burmistrz planuje złożyć projekt uchwały zmieniający warunki dotacji na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Ma się w nim znaleźć zapis, że wnioskodawca który po podpisaniu umowy nie zbuduje oczyszczalni albo zbuduje ją niezgodnie z regulaminem - nie otrzyma już dotacji z gminy. Czy będzie to zgodne z prawem?

Należy przytoczyć regulacje, które dają możliwość udzielenia wspomnianej dotacji. Wynikają one z ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Kluczowe znaczenie mają tu regulacje art. 403 ust. 4 – 5 tej ustawy. Z ust. 4 wynika, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

- podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:

– osób fizycznych,

– wspólnot mieszkaniowych,

– osób prawnych,

– przedsiębiorców;

- jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

Z kolei w ust. 5 ustawodawca postanowił, że zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.

Z treści ww. przepisów wynika więc, że katalog potencjalnych beneficjentów dotacji został jednoznacznie określony. Na kanwie ww. regulacji prawnej warto jednak przytoczyć stanowisko zajęte w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 24 października 2017 r. (Nr XXII/2555/2017). Podkreślono tam: „Z uwagi na to, że ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 403 ust. 4 określa katalog podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji, brak jest podstaw do ustanawiania przez radę gminy ograniczeń podmiotowych, w ramach danej kategorii beneficjentów dotacji".

W uchwale zaznaczono nadto, że jednostka samorządu terytorialnego może wybrać, która kategoria beneficjentów będzie uprawniona do uzyskania dotacji, z tym jednak zastrzeżeniem, że rada gminy nie może zawężać kręgu podmiotów w ramach poszczególnych kategorii. Rada gminy nie posiada więc możliwości stosowania kryterium podmiotowego w powyższym kontekście. W zbliżonym zakresie przedmiotowym rozstrzygało również Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie w uchwale z 28 kwietnia 2015 r. (Nr 68/2015), gdzie zakwestionowano zapis wykluczający prawo otrzymania dotacji przez kolejne trzy lata od dnia stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania dotacji.

Przytoczone wyżej stanowiska regionalnych izb obrachunkowych dają podstawy do przyjęcia stanowiska, że proponowane przez burmistrza zapisy projektu uchwały zmieniającej mogą okazać się sprzeczne z delegacją ustawową wynikającą z ww. art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska. Warto dodać, że w ww. uchwale Kolegium RIO w Rzeszowie podkreślono również, że wykluczone jest stosowanie przy działalności legislacyjnej samorządu wykładni celowościowej, nawet wtedy, gdy jakieś rozwiązanie prawne wydaje się być słuszne. Przypomnieć bowiem należy, że jednostki samorządu terytorialnego, a w podanym przypadku rada gminy, musi przede wszystkim przestrzegać upoważnienia ustawowego, a to nie pozwala na wprowadzanie zmian proponowanych w zapytaniu.

Wniosek

Brak jest uzasadnionych przesłanek aby wprowadzić do uchwały dotacyjnej zapisy wykluczające określonych beneficjentów z prawa ubiegania się o dotację na lata przyszłe, z przyczyn podanych przez gminę. Mechanizmy weryfikacyjne środków przekazywanych w ramach dotacji zawarte są w art. 251 i 252 ustawy o finansach publicznych i z nich gmina może skorzystać.

podstawa prawna: Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 519 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2077)

- Burmistrz planuje złożyć projekt uchwały zmieniający warunki dotacji na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Ma się w nim znaleźć zapis, że wnioskodawca który po podpisaniu umowy nie zbuduje oczyszczalni albo zbuduje ją niezgodnie z regulaminem - nie otrzyma już dotacji z gminy. Czy będzie to zgodne z prawem?

Należy przytoczyć regulacje, które dają możliwość udzielenia wspomnianej dotacji. Wynikają one z ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Kluczowe znaczenie mają tu regulacje art. 403 ust. 4 – 5 tej ustawy. Z ust. 4 wynika, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów