Poważne i trwałe uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, uniemożliwiające kontynuowanie więzi rodzinnej, stanowi naruszenie dóbr osobistych członków rodziny poszkodowanego. Ochrona osób najbliższych przewidziana w art. 448 k.c. nie może odnosić się jedynie do sytuacji, w której doszło do śmierci osoby bliskiej. Nie ma obiektywnych powodów, by różnicować niemożność kontynuowania relacji z powodu niepełnosprawności i zerwanie więzi rodzinnych przez śmierć poszkodowanego z perspektywy dóbr osobistych członków najbliższej rodziny.
Czytaj także: Zadośćuczynienie dla bliskich osoby, która doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - uchwała SN
Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 27 marca 2018 r., III CZP 69/17.
Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego złożył do Sądu Najwyższego wniosek o rozstrzygnięcie rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych. Zapytanie dotyczyło możliwości zasądzenia pieniężnego zadośćuczynienia za krzywdę na rzecz najbliższych poszkodowanego, który w wyniku deliktu (czynu niedozwolonego) doznał trwałego rozstroju zdrowia. Przewodniczący KNF wskazał, że zróżnicowanie linii orzeczniczej sądów powszechnych w tym zakresie prowadzi do niepewności odnoszącej się do zakresu odpowiedzialności towarzystw ubezpieczeniowych. Rozbieżność orzekania uniemożliwia prawidłowe obliczenie sumy ubezpieczeniowej i wysokości składek oraz ocenę ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy stwierdził, że podjęcie uchwały w składzie siedmiu sędziów było konieczne celem usunięcia niejednolitej interpretacji art. 448 k.c. w judykaturze. Treść orzeczenia przesądza możliwość dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie za naruszenie prawa do życia rodzinnego przez bliskich poszkodowanego, który poniósł ciężki i nieodwracalny uszczerbek na zdrowiu. ?
Anastazja Niedzielska-Pitera młodszy prawnik w krakowskim biurze Rödl & Partner
W polskim systemie prawnym katalog dóbr osobistych jest otwarty, obejmuje on m.in. dobra takie jak: zdrowie, życie, więzi rodzinne i emocjonalne. Zadaniem judykatury jest identyfikowanie zawartości katalogu dóbr osobistych, ustalanie ich treści i przyznawanie ochrony za ich bezprawne naruszenie.
