Spółka prowadząca stację paliw rozpoczęła sprzedaż promocyjną polegającą na tym, że większe zakupy paliwa premiuje bonami do wymiany w barze na posiłek. Bar nie jest własnością spółki. Za wykorzystane w barze bony właściciel wystawia podatnikowi faktury. Czy z takich faktur podatnik może odliczać VAT? Czy na podstawie tych faktur może rozpoznawać koszty uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.
W przedstawionej sytuacji nie jest prawidłowe wystawianie podatnikowi przez właściciela baru faktur za usług gastronomiczne. W istocie bowiem podatnik nie jest nabywcą usług gastronomicznych (nabywcami tych usług są klienci podatnika), lecz jedynie podmiotem opłacającym te usługi.
Tak jak w programach lojalnościowych
Jest to sytuacja podobna do mającej miejsce w przypadku wydawania nagród przez podatników organizujących na zlecenie programy lojalnościowe, którzy kosztami nagród obciążają sponsorów (którymi są najczęściej podmioty zlecające przeprowadzenie programu lojalnościowego). Jak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 7 października 2010 r. w połączonych sprawach C-53/09 oraz C-55/09, przekazywane w takich przypadkach przez sponsorów płatności za nagrody są wynagrodzeniem płaconym przez osobę trzecią za odpłatne dostawy towarów na rzecz uczestników programów lojalnościowych. Podobnie jest w omawianej sytuacji. Przekazywane przez przedsiębiorcę płatności za usługi gastronomiczne są wynagrodzeniem płaconym przez osobę trzecią (tj. przez przedsiębiorcę prowadzącego stację paliw) za odpłatne świadczenie usług gastronomicznych przez właściciela baru dla klientów, którzy otrzymali bony.
Nie faktury, tylko noty obciążeniowe
A zatem w przedstawionej sytuacji właściciel baru nie powinien obciążać podatnika fakturami, lecz notami obciążeniowymi. Faktury (lub paragony) właściciel baru powinien w przedstawionej sytuacji wystawiać nabywcom usług gastronomicznych, tj. klientom otrzymującym bony >patrz tabela.
Oznacza to, że otrzymywane przez podatnika faktury za usługi gastronomiczne nie stanowią podstawy do odliczenia podatku naliczonego. Faktury te wskazują bowiem błędnego nabywcę usług (podatnika zamiast klientów podatnika), a więc są to faktury stwierdzające czynności, które nie zostały w rzeczywistości wykonane. Takie faktury nie stanowią podstawy do odliczenia wykazanego na nich podatku (zob. art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT).
