Za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej członkom korpusu służby cywilnej może być przyznana nagroda ze specjalnie utworzonego w tym celu funduszu nagród w służbie cywilnej. Tak wynika z art. 93 ustawy o służbie cywilnej (dalej usc). Z przytoczonego przepisu wynika, że nagroda ta powinna być wyróżnieniem dla pracowników, którzy w danym okresie wykazali się szczególnymi osiągnięciami w pracy zawodowej. A przyznanie nagrody powinno być nierozerwalnie powiązane z tworzeniem przez pracownika pewnej wartości dodanej w realizację zadań, zaangażowanie, postawę, itp. Oznacza to, że sama nawet wzorowa realizacja obowiązków członka korpusu, jeśli nie jest połączona z odpowiednimi efektami pracy, nie uzasadnia przyznania nagrody. Jak wskazał, bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 27 marca 2007 r. (II PZP 3/07, OSNAPiUS 2007 nr 17-18, poz. 243, str. 706) nagrody są świadczeniami wyjątkowymi, które mogą być przyznawane za to, co wykracza poza to, do czego pracownik zobowiązuje się, nawiązując stosunek pracy, a więc za to, co przekracza jego (zwykłe) obowiązki. Nagrody mogą być, więc przyznawane za ponadprzeciętne wykonywanie obowiązków pracowniczych (a nie za „normalnie" wykonywaną pracy) i w związku z tym niejako z istoty rzeczy nie mogą dotyczyć wszystkich pracowników zatrudnionych przez danego pracodawcę czy też większej ich grupy.
Ważne!
Nieprzyznanie nagrody nie jest karą dla pracowników, którzy w sposób prawidłowy (zgodny z oczekiwaniami) wykonywali obowiązki na zajmowanym stanowisku pracy, ale nie wykazali się szczególnymi osiągnięciami w pracy zawodowej (wyjaśnienia Departamentu Służby Cywilnej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów).
Charakter uznaniowy
Nabycie prawa do nagrody, co podkreślił NSA w wyroku z 5 stycznia 2016 r. (I OSK 2468/14) zależy od uprzedniego jej przyznania przez dyrektora generalnego urzędu, który dokonuje oceny członka korpusu służby cywilnej, kierując się bardzo ogólnym kryterium – szczególnych osiągnięć w pracy zawodowej. Za takie osiągnięcia można uznać podwyższenie kwalifikacji zawodowych (np. ukończenie studiów podyplomowych), ale także wzorowe i terminowe wykonywanie obowiązków na zajmowanym stanowisku pracy w wymiarze ilościowym przekraczającym przyjęte standardy. Uregulowana w art. 93 usc nagroda ma, więc charakter uznaniowy a jej przyznanie determinowane jest szczególnymi osiągnięciami w pracy zawodowej. Nie ma ona, zatem charakteru roszczeniowego, a więc nie można, co do zasady, skutecznie dochodzić jej przyznania >patrz „Rzeczpospolita radzi".
Dyrektor decyduje
Przyznanie nagrody oraz określenie jej wysokości jest kompetencją dyrektora generalnego urzędu (kierownika urzędu), który jest dysponentem funduszu nagród. To on decyduje czy i w jakiej wysokości przyznać zatrudnionemu nagrodę. Jednak, na co zwrócił uwagę SN w wyroku z 19 grudnia 1990 r. (I PR 170/90, Wokanda 1991 nr 7) uznanie nie tworzy wcale ani uprawnienia do dowolności, ani do nadużywania kompetencji, ani też – co jest oczywiste – do dyskryminowania dowolnie określonych osób czy ich grup.