Prof. Artur Nowak-Far: Unię czekają zmiany w traktatach

Prof. Artur Nowak-Far z Instytutu Prawa SGH, specjalista od prawa unijnego o procedurze wystąpienia członka-państwa z UE

Publikacja: 27.06.2016 07:56

Foto: Fotorzepa, Justyna Cieślikowska

Rz: Brytyjczycy zdecydowali: żegnają się z Unią. Jaka jest procedura wystąpienia członka-państwa z UE?

Artur Nowak-Far: Brytyjczycy muszą sformułować oficjalną notyfikację swojej decyzji do Rady Europejskiej. Ta musi opracować wskazówki dotyczące tego, jak pozostałe państwa Unii będą postępować w tej sprawie – w szczególności określić ramy mandatu negocjacyjnego UE w rozmowach ze Zjednoczonym Królestwem o jego secesji. Sam traktat będzie negocjowany przez Komisję, ale na podstawie wskazówek uzyskanych od Rady UE. Będzie on zawarty przez Radę (w której reprezentowane będą wszystkie państwa Unii poza Zjednoczonym Królestwem) w imieniu UE. Ostateczny kształt traktatu będzie musiał być zatwierdzony przez Radę i uzyskać zgodę Parlamentu Europejskiego.

A jak się nie dogadają?

Zgodnie z traktatem o UE, jeżeli Brytyjczycy i UE się nie dogadają co do tego, jak będą wyglądały ramy negocjacji secesyjnych, w dwa lata po notyfikacji woli Brytyjczyków o wystąpieniu z UE „zgaśnie światło" – przepisy prawa unijnego przestaną automatycznie stosować się do Zjednoczonego Królestwa.

Procedura ma luki, w jakim trybie i jakie ciało ma te kwestie rozstrzygać. Ile czasu może to zająć?

Długość procesu negocjacji powinna być określona w najbliższym okresie. W przeciwnym razie „zgaszenie światła" może wszystkich zaskoczyć. Jeżeli ramy secesji zostaną jednak określone, to może on trwać dłużej i mieć bardziej zorganizowaną postać. Ponieważ żadne państwo nie występowało z UE, nie jesteśmy w stanie określić tej długości. Będzie to proces skomplikowany: musi się zakończyć nie tylko przebudową funkcjonowania UE w wymiarze budżetowym i instytucjonalnym, ale też określeniem relacji UE–Wielka Brytania w przyszłości. Nie obędzie się bez zmian w samych traktatach, na podstawie których UE funkcjonuje – co będzie wymagało także negocjacji między samymi państwami Unii.

Jaki status w tym przejściowym czasie będzie miało UK i jego obywatele w Unii? A Polacy na Wyspach?

Przejściowy status Brytyjczyków w UE i obywateli państw UE (w tym Polaków) w Wielkiej Brytanii będzie zależał od uzgodnień wstępnych poczynionych na samym początku opisanego procesu. Można się spodziewać, że ochrona praw tych wszystkich osób będzie kwestią numer jeden. W końcu jednak wszystkie te osoby przestaną być objęte parasolem ochronnym prawa unijnego. Ich sytuacja może się więc pogorszyć. Logika prawa unijnego jest taka, że państwo UE musi gwarantować obywatelom innych państw członkowskich analogiczne prawa, np. w zakresie zatrudnienia, jakie mają ich obywatele.

A jak to będzie wyglądać po definitywnym wyjściu UK z Unii?

Ta zasada już nie będzie stosowana. Musi zostać dopiero wynegocjowana – a o to, ze względu na motywacje Brytyjczyków głosujących przeciwko pozostawaniu ich państwa w UE – będzie trudno.

—rozmawiał Marek Domagalski

Rz: Brytyjczycy zdecydowali: żegnają się z Unią. Jaka jest procedura wystąpienia członka-państwa z UE?

Artur Nowak-Far: Brytyjczycy muszą sformułować oficjalną notyfikację swojej decyzji do Rady Europejskiej. Ta musi opracować wskazówki dotyczące tego, jak pozostałe państwa Unii będą postępować w tej sprawie – w szczególności określić ramy mandatu negocjacyjnego UE w rozmowach ze Zjednoczonym Królestwem o jego secesji. Sam traktat będzie negocjowany przez Komisję, ale na podstawie wskazówek uzyskanych od Rady UE. Będzie on zawarty przez Radę (w której reprezentowane będą wszystkie państwa Unii poza Zjednoczonym Królestwem) w imieniu UE. Ostateczny kształt traktatu będzie musiał być zatwierdzony przez Radę i uzyskać zgodę Parlamentu Europejskiego.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów