"Drogi do wolności": Zbyt wolny tok zdarzeń

TVP zapragnęła w szczególnie intensywny sposób uczcić stulecie niepodległości Polski i priorytetowo traktuje pomysły, które realizują to zapotrzebowanie. „Drogi wolności” są takim projektem o szczególnej wszakże skali.

Pomysłodawca serialu Stanisław Krzemiński tytułem chciał nawiązać do znakomitych „Polskich dróg” zrealizowanych w latach 1976–1977, (scenariusz Jerzy Janicki, reżyser Janusz Morgenstern). Wyznaczyły one niebotyczny – jak się dziś okazuje – poziom serialowej opowieści tak w formie, jak i w treści. Tyle że „Polskie drogi” składały się z 11 precyzyjnie skonstruowanych odcinków, których wielowątkowa akcja i liczni, świetnie narysowani i zagrani bohaterowie tworzyli spójną całość.

Gdyby rozpisywać tamten serial w dzisiejszy sposób, nie starczyłoby kilku sezonów, by opowiedzieć historię „Polskich dróg” dziejącą się w ciągu kilku zaledwie lat II wojny światowej. Obecne seriale nie mają policzalnej liczby odcinków, zależy ona od oglądalności. Może ich przybywać, a scenariusz jest modyfikowany w zależności od oczekiwań i możliwości finansowych.

„Drogi wolności” zapowiadają się na serial wyjątkowo długi. Pierwszy odcinek – jak chwali się TVP – obejrzało niemal 3,5 miliona widzów, więc koszt jednego odcinka w wysokości powyżej miliona złotych (ujawnił tę informację prezes TVP) boli znacznie mniej, w każdym razie na pewno twórców.

Warto przywołać okoliczności powstania „Dróg wolności”. Stanisław Krzemiński (wcześniej współtwórca takich produkcji jak „Plebania” i „Londyńczycy”) spełnia się równocześnie jako współproducent i autor książek ukazujących się równolegle z emisją serialu.

Historia zaczęła się niemal romantycznie. Jak opowiadał Krzemiński w jednym z wywiadów, w starym drewnianym kufrze odnalazł skoroszyt z napisem: Wanda Krzemińska „Archipelagi”. Był to 300-stronicowy maszynopis – wydany własnym sumptem – wspomnień jego matki. Posłużyły za kanwę scenariusza.

Kolejne tomy powieści „Dróg wolności”, których autorem jest Stanisław Krzemiński, powstają już na podstawie scenariusza, a nie – odwrotnie, co do niedawna było regułą.

– Najpierw trafiły do mnie scenariusze pani Joanny Wojdowicz do telewizyjnego serialu. Dopiero potem trafiła do mnie powieść stworzona na kanwie filmowych tekstów – wyjaśnia Anna Polony grająca nestorkę rodu we wstępie do „Iskry” – „tomu pierwszego cyklu powieści”. Tak więc „Drogi wolności” są produktem wieloelementowym.

Opowieść rozpoczyna się w roku 1914 w Krakowie, a jej bohaterkami, na początku przynajmniej, są siostry Biernackie: najstarsza Alina (Katarzyna Zawadzka) oraz młodsze – Marynia (Paulina Gałązka) i Lala (Julia Rosnowska). Wobec dramatycznych wydarzeń I wojny światowej zmuszone są szybko dorastać. Po jej zakończeniu podejmują walkę z dotychczasowymi stereotypami roli kobiet w patriarchalnym społeczeństwie, zmieniając przy okazji dotychczasowe własne życie.