W Polsce bogactwo nie jest cnotą

Nasz system podatkowy, w porównaniu z tym, który funkcjonuje w Stanach Zjednoczonych, jest nieco rygorystyczny. Dlatego część rodaków może myśleć: skoro płacę wysokie podatki, to dlaczego mam się jeszcze dzielić – zwłaszcza że nie ma żadnej zachęty ze strony państwa. Ale pamiętajmy, że na działalność charytatywną składają się nie tylko pieniądze, ale także inne czynniki, np. uwarunkowania kulturowe.

Brakuje nam tego czynnika?

Nie do końca. Kiedyś była u nas tradycja pomagania innym. XIX wiek w Polsce został okrzyknięty wiekiem filantropii. Po II wojnie światowej, kiedy nastał komunizm, odcięliśmy się jednak od niej. Ponad 40 lat życia w systemie, w którym państwo było monopolistą w kształtowaniu przywilejów socjalnych, zrobiło swoje. Prawdopodobnie dlatego w dzisiejszej Polsce bogactwo nie jest cnotą.

Czy w przyszłości sytuacja ulegnie zmianie?

Już się zmienia, ale powoli. Ważnym elementem jest tu jednak nasza mentalność. W Polsce, jeżeli ktoś działa charytatywnie, często musi obnażyć swoją zamożność przed społeczeństwem. A ludzie niekiedy mówią, że jak ktoś jest bogaty, to na pewno kombinuje na boku. Czasami po prostu nie rozumiemy, dlaczego ktoś jest bogatszy od nas. Ponadto jesteśmy społeczeństwem nieco egalitarnym i pomaganie innym może być odbierane negatywnie – chociażby jako przejaw budowania nierównych relacji w społeczeństwie. Na przykład osoba potrzebująca może poczuć się poniżona otrzymanym wsparciem. W pewnych sytuacjach, prowadząc działalność charytatywną w Polsce, trzeba być po prostu roztropnym.