Wszystko wskazuje na to, że w tym roku urodzi się ponad 400 tys. dzieci. Z najnowszych danych GUS wynika, że w okresie od stycznia do października urodziło się ich 341,1 tys. To o 21,5 tys. więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. A tylko w październiku urodziło się 35 tys. – o 3 tys. więcej niż przed rokiem.

– Trzymamy mocno kciuki, by liczba dzieci cały czas rosła – mówi „Rzeczpospolitej” Bartosz Marczuk, wiceminister odpowiedzialny za sprawy rodziny. – Jest wprawdzie mało prawdopodobne, by ten rok zamknął się mniejszą niż 400 tys. liczbą urodzeń, ale nie chcę stawiać takich prognoz – zastrzega.

Jednak urzędnicy resortu pracy zdradzają, że w ministerstwie po cichu szacuje się, że rok 2017 zakończy się z liczbą narodzin ok. 406 tys. dzieci. – Wystarczy, że w listopadzie i grudniu urodzi się łącznie 65 tys. maluchów – tłumaczy urzędnik.

W 2016 r. przyszło na świat 385 tys. dzieci.

Wzrost liczby dzieci widoczny jest także w danych Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Do połowy grudnia sprzętem fundacji Jurka Owsiaka przebadano słuch u 363,5 tys. dzieci. Tymczasem w całym 2016 r. zrobiła to u 362,4 tys. – Dane spływają do nas często z miesięcznym opóźnieniem, więc z pewnością będzie to więcej – mówi Krzysztof Dobies, rzecznik Orkiestry.

WOŚP co roku sprawdza słuch u ok. 97 proc. noworodków. Dziennie bada ok. tysiąca maluchów.

Wyżu nie ma

Czy tegoroczny wzrost liczby dzieci to sukces? – Biorąc pod uwagę fakt, że jeszcze w 2014 r. GUS prognozował, że w 2017 r. urodzi się 346 tys. dzieci, to możemy mówić, że w stosunku do tych przewidywań jest to wzrost o blisko 20 proc. – mówi Marczuk. Ale zastrzega, że nie ma jeszcze zastępowalności pokoleń.

Ze wzrostu liczby dzieci cieszy się także prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego. – Na pewno nie można tego nazwać wyżem demograficznym – zwraca uwagę ekspert i dodaje, że w najbliższym czasie też nie należy się go spodziewać.

– Większość matek z tzw. wyżu przełomu lat 70. i 80. nie myśli już o dzieciach. Po 35. roku życia rodzi zaledwie co ósma kobieta – dodaje Szukalski.

– Trzeba także wziąć pod uwagę to, że ponad 2 mln młodych ludzi mieszka i pracuje za granicą. Jeśli będą mieć dzieci, to właśnie tam – zwraca uwagę prof. Ewa Budzyńska, socjolog rodziny z Uniwersytetu Śląskiego. – W demografii powstała dziura, którą niełatwo będzie zasypać – tłumaczy.

Efekt 500+?

Niewątpliwie wzrost liczby dzieci ma związek z wypłacanym od 1 kwietnia 2016 r. świadczeniem 500 zł na drugie i kolejne dziecko. Ale nieuzasadnione jest twierdzenie, że tylko te pieniądze przyczyniły się do tego, że Polki chętniej decydują się na potomstwo.

– Wzrost dzietności to proces złożony. Na pewno dla osób mniej zamożnych te pieniądze przyspieszają decyzję o dziecku. Ale już ci lepiej zarabiający biorą pod uwagę np. to, czy dzieci będą mogły skorzystać z dobrej i niedrogiej opieki w żłobkach i przedszkolach – zwraca uwagę prof. Szukalski.

Dla podejmowania decyzji o powiększeniu rodziny kluczowe jest przekonanie, że rodzice będą w stanie je utrzymać. Dlatego na tegoroczny wzrost liczby rodzących się dzieci największy wpływ ma dobra sytuacja na rynku pracy, tj. niskie bezrobocie, rynek pracownika, rosnące płace – w tym także pensja minimalna.

– Poczucie stabilności zatrudnienia, ale też tego, że pieniądze z 500+ wpływają regularnie, daje Polakom poczucie życiowej stabilności – mówi minister Marczuk.

Zdaniem prof. Budzyńskiej rządowe wsparcie finansowe poprawiło także postrzeganie rodzin w Polsce.

– Każda pomoc materialna rodzinie wpływa na jej dowartościowanie. W ten sposób zwrócono uwagę na to, że dzieci są potrzebne i ważne. Do niedawna rodziny wielodzietne traktowane były na równi z patologicznymi, a to krzywdzące. Teraz na szczęście to się zmienia – podsumowuje prof. Budzyńska.