Wybór następcy prof. Małgorzaty Gersdorf w Sądzie Najwyższym przesądzony

Po prawie trzech latach wojny o zmiany w Sądzie Najwyższym czwartek 30 kwietnia jest ostatnim dniem urzędowania obecnej pierwszej prezes.

Aktualizacja: 29.04.2020 06:29 Publikacja: 28.04.2020 20:35

Małgorzata Gersdorf

Małgorzata Gersdorf

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

W czwartek odejdzie w stan spoczynku również trzech sędziów SN ze starego rozdania.

Prezes Gersdorf przypisywano część winy w sporze na szczytach Temidy. Dość powiedzieć, że prokurator krajowy w ostatnich dniach zażądał od niej wyjaśnień, dlaczego przekierowała sprawy z nowej Izby Dyscyplinarnej do Izby Karnej, a w jej ocenie nakazał to Luksemburg.

Ta decyzja pokazuje, że władza pierwszego prezesa SN jest znaczna. Wielu więc przypuszcza, że po zmianie na tym stanowisku spór w sądach osłabnie. A skupia się on na kwestionowaniu statusu sędziów zarekomendowanych przez nową Krajową Radę Sądownictwa, którzy w SN są w mniejszości.

Czytaj także:

Prof. Gersdorf żegna się z Sądem Najwyższym. Napisała list

Rzecznik SN rezygnuje: Nie chcę być twarzą nowego sądu

Ruch prezydenta

Piłka jest teraz w rękach prezydenta i właściwie nie może już czekać. Pytanie, jaką drogą zainstaluje następcę prof. Gersdorf. Prezes SN nie przeprowadziła przed końcem swej kadencji, choć ustawa tego wymagała, wyboru przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN pięciu kandydatów, spośród których prezydent mianuje nowego prezesa. Jako uzasadnienie podała epidemię. A zgodnie z ustawą o SN w razie niewybrania kandydatów na pierwszego prezesa, co powinno nastąpić w drugiej połowie marca (zresztą prof. Gersdorf zwołała zgromadzenie, by potem z powodu epidemii je przesuwać), prezydent „niezwłocznie powierza" obowiązki pierwszego prezesa SN wskazanemu przez siebie sędziemu SN, który w ciągu tygodnia zwołuje Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN w celu wyboru kandydatów na pierwszego prezesa. Co ważne, wystarczy obecność na tym posiedzeniu 32 sędziów, więc ewentualny opór starych sędziów nie będzie miał znaczenia.

Przyznała to zresztą sama prezes Gersdorf, odpowiadając na ponaglenia prawników wspierających opozycję, że w zgromadzeniu uczestniczyliby nowi sędziowie SN, więc jest praktycznie pewne, że przedstawiliby kandydata „odpowiadającego oczekiwaniom prezydenta".

Internetowo lub tradycyjnie

Wybory kandydatów polegają na tym, że każdy z głosujących ma jeden głos, więc wśród wybranych zapewne będzie też kandydat nowych sędziów, chyba że bardzo by się podzielili. A prezydent wybrać może nawet tego z najmniejszą liczbą wskazań. Pojawiały się w SN głosy, że ta procedura narusza prawa SN, ale biegu wyborów raczej one nie zmienią.

Drugą drogę wskazuje art. 111 § 4, który stanowi, że jeżeli stanowisko pierwszego prezesa SN zostanie zwolnione, prezydent powierza kierowanie SN wskazanemu sędziemu do czasu powołania prezesa. W ocenie sędziego SN Kamila Zaradkiewicza ta ścieżka mogłaby być wykorzystana, gdyby zupełnie nie dało się przeprowadzić wyborów w SN. Ale nowi sędziowie i pewnie część starych nie widzą przeszkód, by je przeprowadzić i w ostatnim czasie pojawiły się dwie propozycje: głosowania internetowego albo tradycyjnego, z tym że sędziowie zebraliby się w kilku salach SN.

Gdyby prezydent nie skorzystał z tych uprawnień, kierowanie SN przypadłoby najstarszemu stażem prezesowi Izby Pracy Józefowi Iwulskiemu, który zastępował już prezes Gersdorf w czasie jej kilkumiesięcznego „zawieszenia". Ze strony rządowej i sympatyzujących z nią mediów już wtedy pojawiały się zarzuty, że sędzia orzekał w sądzie wojskowym w czasie stanu wojennego. Mało zatem prawdopodobne, że prezydent do tego dopuści.

W czwartek odejdzie w stan spoczynku również trzech sędziów SN ze starego rozdania.

Prezes Gersdorf przypisywano część winy w sporze na szczytach Temidy. Dość powiedzieć, że prokurator krajowy w ostatnich dniach zażądał od niej wyjaśnień, dlaczego przekierowała sprawy z nowej Izby Dyscyplinarnej do Izby Karnej, a w jej ocenie nakazał to Luksemburg.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów