Kandydatami, spośród których prezydent RP mianuje prezesa kierującego Izbą Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, zostali sędziowie SN Joanna Lemańska, Leszek Bosek i Oktawian Nawrot.

Są to pierwsze wybory władz w SN po burzliwych zmianach.

Wszyscy kandydaci są profesorami prawa, wybitnymi prawnikami: Joanna Lemańska na Uniwersytecie Jagiellońskim; Leszek Bosek na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2016–2018 prezes Prokuratorii Generalnej RP. Z kolei Oktawian Nawrot to były prodziekan ds. studenckich i nauki Wydziału Prawa Uniwersytetu Gdańskiego.

Jak się nieoficjalnie dowiadujemy, najwięcej głosów na zgromadzeniu, w którym uczestniczyło wszystkich 18 sędziów, dostała sędzia Lemańska, ale prezydent nie jest związany liczbą głosów, jakie uzyskał kandydat.

Kadencja prezesa izby (a jest ich obecnie w SN pięć) trwa trzy lata, a może być dwukrotnie powtórzona w tym samym wyborczym trybie.

Chociaż kluczowe zmiany w SN i nowe dwie izby (druga to Izba Dyscyplinarna) formalnie funkcjonują od 3 kwietnia 2018 r., to sędziów do nich, na skutek znanych perturbacji z wprowadzanymi zmianami, prezydent powołał dopiero niedawno – 8 października. Przejściowo Izbą Kontroli Nadzwyczajnej kierował Dariusz Czajkowski, który nie startował w wyborach na prezesa. Do tej pory do izby wpłynęło 314 spraw, w tym cztery skargi nadzwyczajne. A ich rozpatrywanie ma być jednym z głównych jej zadań, dzięki czemu mają być weryfikowanie poważne nieprawidłowości w prawomocnych wyrokach, także tych zapadłych nawet przed 20 laty.

Do tej pory skupiła się ona na sprawach wyborczych i o przewlekłość w sądach.

Dodajmy, że wybory kandydatów na prezesa Izby Dyscyplinarnej wyznaczono na 29 stycznia i chociaż ona też ma na razie przejściowego szefa – prof. Jana Majchrowskiego – intensywnie przystąpiła do rozpatrywania spraw.

W obu tych izbach orzekają wyłącznie sędziowie wybrani według nowych zasad, natomiast w starych: Cywilnej, Karnej i Pracy, dominują dotychczasowi sędziowie łącznie z 20, którzy wrócili do orzekania po przymusowym, jak się okazało – przejściowym, stanie spoczynku.

W izbach tych jest też ośmiu nowych sędziów, którzy byli przejściowo niedopuszczani do orzekania. Na przykład prof. Kamil Zaradkiewicz z Izby Cywilnej dopiero po wniosku do Izby Dyscyplinarnej jest wyznaczany do spraw.

Wraz z sędziami wrócili prezesi dwóch Izb (trzeci nie podlegał tym turbulencjom) i przestano kwestionować status pierwszej prezes SN Małgorzaty Gersdorf, której kadencja upływa z końcem kwietnia 2020 r.