Bezdomne zwierzęta a obowiązki gminy

Odławianie bezdomnych czworonogów może się odbywać wyłącznie na podstawie uchwały rady. O terminie ich wyłapywania trzeba wcześniej poinformować mieszkańców gminy.

Publikacja: 16.08.2015 07:30

Organ gminy może zawrzeć umowę na wyłapywanie zwierząt bezdomnych z wyspecjalizowanym przedsiębiorcą

Organ gminy może zawrzeć umowę na wyłapywanie zwierząt bezdomnych z wyspecjalizowanym przedsiębiorcą lub podmiotem prowadzącym schronisko

Foto: 123RF

Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin. Ale nie można tego robić bez zapewnienia im miejsca w schronisku (chyba że zwierzę stwarza poważne zagrożenie dla ludzi lub innych zwierząt). Organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, mogą zapewniać bezdomnym zwierzętom opiekę i w tym celu prowadzić dla nich schroniska. Konieczne jest w tej sprawie porozumienie z władzami samorządu terytorialnego.

Co w uchwale

Wyłapywanie zwierząt bezdomnych może mieć charakter stały lub okresowy, w zależności od treści uchwały podjętej przez radę gminy. Gmina musi podać do publicznej wiadomości, w sposób przyjęty zwyczajowo, co najmniej 21 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia wyłapywania zwierząt bezdomnych następujące informacje:

- termin, kiedy to nastąpi,

- granice terenu, na którym zwierzęta będą wyłapywane,

- adres schroniska, z którym uzgodniono ich umieszczenie,

- podmiot wykonujący wyłapywanie.

Organ gminy może zawrzeć umowę na przeprowadzenie wyłapywania zwierząt bezdomnych z wyspecjalizowanym w tym przedsiębiorcą lub podmiotem prowadzącym schronisko. Umowa, o której mowa, powinna zawierać:

- wskazanie urządzeń i środków, za których pomocą zwierzęta będą wyłapywane, które nie mogą stwarzać zagrożenia dla ich życia i zdrowia ani zadawać im cierpienia.

- określenie środków do przewozu zwierząt,

- zapewnienie, w razie potrzeby, pomocy lekarsko-weterynaryjnej,

- wskazanie miejsca przetrzymywania wyłapanych zwierząt jeszcze przed przewiezieniem do schroniska.

Przykład

Rada miejska podjęła uchwałę o przyjęciu programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt na terenie gminy. Prokurator zakwestionował m.in. postanowienie, zgodnie z którym jako podmiot przeprowadzający wyłapywanie zwierząt bezdomnych wskazano straż miejską. Gmina w odpowiedzi na ten zarzut stwierdziła, że nie można mówić o uchybieniu w przypadku określenia w uchwale, że burmistrz może nakazać straży miejskiej udział w wyłapywaniu zwierząt.

Wojewódzki sąd administracyjny uznał, że można wskazać straż miejską jako podmiot wykonujący określone zadania w ramach realizacji programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy. Straż miejska (gminna) jest formacją tworzoną dla ochrony porządku publicznego na terenie gminy i spełnia służebną rolę wobec społeczności lokalnej. Możliwe jest więc wykorzystanie takiej jednostki organizacyjnej gminy do współdziałania w realizacji zadań zmierzających do przeciwdziałania bezdomności zwierząt, gdyż bezdomne zwierzę może stwarzać zagrożenie dla porządku publicznego i członków społeczności lokalnej.

Na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 4 grudnia 2014 r., sygn. II SA/Wr 673/14.

Najpóźniej do końca marca

Rada gminy co roku w drodze uchwały musi przyjąć program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt.

Program trzeba przyjąć do końca marca. Powinien on określać zasady:

- zapewnienia bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku,

- opieki nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmiania,

- odławiania bezdomnych zwierząt,

- obligatoryjnej sterylizacji albo kastracji zwierząt w schroniskach dla zwierząt,

- poszukiwania właścicieli dla bezdomnych zwierząt,

- usypiania ślepych miotów,

- zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt.

W programie powinny być też wskazane gospodarstwa rolne zapewniające miejsca dla zwierząt gospodarskich w przypadku, gdy stwierdzono niewłaściwą nad nim opiekę. Poza tym taki program może obejmować również plan znakowania zwierząt w gminie.

Przykład

Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie miasta i gminy. Postanowienia uchwały zakwestionował wojewoda. Chodziło o następujący zapis: „wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla bezdomnych zwierząt gospodarskich nastąpi na podstawie umowy zawartej przez gminę z właścicielami gospodarstw rolnych. Zakres umowy określać będzie gotowość zapewnienia opieki bezdomnym zwierzętom gospodarskim oraz dotyczyć będzie indywidualnych przypadków przekazania zwierząt". Wojewoda zwrócił uwagę, że z ustawy o ochronie zwierząt wynika wprost, iż wskazanie gospodarstwa rolnego winno nastąpić w programie, a nie w drodze umowy.

Sprawą zajął się ostatecznie Wojewódzki Sąd Administracyjny, który uznał, że uchwała w sprawie programu opieki nad zwierzętami winna zawierać dokładne wskazanie gospodarstwa rolnego oraz podmiotu zobowiązanego do zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadku wystąpienia zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt.

Na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 września 2014 r., sygn. II SA/Po 593/14.

Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt musi określać wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób ich wydatkowania. Koszty realizacji programu ponosi gmina.

Projekt programu przygotowuje wójt (burmistrz, prezydent miasta) i przekazuje go do zaopiniowania:

- właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii,

- organizacjom społecznym, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, działającym na obszarze gminy,

- dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich, działających na obszarze gminy.

Opinie powinny być wydane w ciągu 21 dni od dnia otrzymania projektu programu. Niewydanie opinii w tym terminie uznaje się za akceptację przesłanego programu.

Miejsce dla czworonogów

Schronisko dla zwierząt powinno być zlokalizowane w miejscu oddalonym co najmniej o 150 m od siedzib ludzkich, obiektów użyteczności publicznej, firm wytwarzających produkty pochodzenia zwierzęcego i żywość dla zwierząt oraz zakładów prowadzących działalność w zakresie zbierania, przechowywania, przetwarzania, wykorzystywania lub usuwania ubocznych produktów zwierzęcych, a także rzeźni, targów, spędów, ogrodów zoologicznych oraz innych miejsc gromadzenia zwierząt.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 23 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schronisk dla zwierząt teren, na którym jest ono zlokalizowane, powinien być utwardzony i ogrodzony. Ponadto prowadzący schronisko musi posiadać wykaz zwierząt przebywających w nim, w którym muszą zaleźć takie dane, jak np.:

- opis zwierzęcia, w tym jego gatunek, wiek, płeć, maść i oznakowanie,

- datę przyjęcia do schroniska oraz imię, nazwisko i adres osoby przekazującej zwierzę,

- dane dotyczące kwarantanny.

Ten, kto prowadzi schronisko, do obsługi zwierząt musi zatrudnić osoby, które są przeszkolone w zakresie postępowania z nimi oraz przepisów o ochronie zwierząt.

Przykład

Rada gminy w uchwale przyjęła rozwiązanie, zgodnie z którym bezpańskie psy po wyłapaniu zostaną przewiezione do schroniska, w którym będą przebywały przez minimum 14 dni. Uchwałę zaskarżyło stowarzyszenie, zarzucając, że rada gminy ustaliła, w jaki sposób będzie przeprowadzane wyłapywanie zwierząt bezdomnych, ale nie rozstrzygnęła o ich dalszym losie pomimo istnienia takiego obowiązku.

Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który orzekł, że w uchwale o zapewnieniu opieki bezdomnym zwierzętom i ich wyłapywaniu rada gminy obowiązana jest ustalić postępowanie po umieszczeniu ich w schronisku. Przy czym za niewystarczające należy uznać czasowe określenie sprawowanej opieki nad zwierzętami, gdyż przepisy ustawy o ochronie zwierząt zakładają bezterminową opiekę gminy nad bezdomnymi zwierzętami.

Na podstawie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 marca 2012 r., sygn. II OSK 2622/11.

podstawa prawna: ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 856 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 26 sierpnia 1998 r. w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (DzU z 1998 r., nr 116, poz. 753)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 23 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schronisk dla zwierząt (DzU z 2004 r., nr 158, poz. 1657)

Zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin. Ale nie można tego robić bez zapewnienia im miejsca w schronisku (chyba że zwierzę stwarza poważne zagrożenie dla ludzi lub innych zwierząt). Organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, mogą zapewniać bezdomnym zwierzętom opiekę i w tym celu prowadzić dla nich schroniska. Konieczne jest w tej sprawie porozumienie z władzami samorządu terytorialnego.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a