Jan Kapela ukarany grzywną za przerobienie Mazurka Dąbrowskiego

Jan Kapela został skazany na 500 zł grzywny za przerobienie hymnu narodowego i demonstracyjne okazanie lekceważenia narodowi polskiemu.

Aktualizacja: 11.10.2016 17:54 Publikacja: 11.10.2016 17:33

Jan Kapela ukarany grzywną za przerobienie Mazurka Dąbrowskiego

Foto: 123RF

Poeta, pisarz i felietonista „Krytyki Politycznej" Jan Kapela umieścił na YouTubie film „Mazurek Kapeli". Jest to piosenka oparta na melodii „Mazurka Dąbrowskiego" ze zmienionymi słowami. Refren brzmi: „Marsz marsz uchodźcy, z ziemi włoskiej do Polski, za naszym przewodem złączcie się z narodem". Przerobione były też fragmenty zwrotek, np.: „Nasza bieda już minęła, migrantów przyjmiemy", „Przejdźcie Wisłę, przejdźcie Wartę, bądźcie Polakami".

Wiele osób poczuło się urażonych i składało do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Sąd Rejonowy w Wołominie uznał, że wokalista tym czynem „demonstracyjnie okazał lekceważenie Narodowi Polskiemu, Rzeczpospolitej Polskiej".

Na mocy art. 49 § 2 kodeksu wykroczeń wymierzył on Kapeli karę grzywny w wysokości 500 zł. Wykroczenie opisane w tym przepisie odwołuje się do ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.

W art. 12 ust. 4 tej ustawy wskazano, że minister kultury zatwierdza tekst muzyczny hymnu państwowego w układach: na zespoły chóralne, instrumentalne i instrumentalno-wokalne.

– W doktrynie uznaje się, że wykroczenie z art. 49 ust. 2 k.w. może być popełnione, gdy ktoś świadomie zmienia tekst lub linię melodyczną hymnu – mówi dr Krzysztof Szczucki z Uniwersytetu Warszawskiego. – Do poniesienia odpowiedzialności wystarczy jakakolwiek świadoma modyfikacja melodii lub tekstu hymnu. W przypadku Jana Kapeli – na ile pozwalają stwierdzić informacje medialne – trudno mówić o demonstracyjnym okazywaniu lekceważenia Narodowi Polskiemu, Rzeczypospolitej Polskiej lub jej konstytucyjnym organom, dlatego zrozumiałe jest, że nie został on obwiniony z art. 49 § 1 k.w.

Wyrok jest nieprawomocny, a skazany zapowiedział już złożenie odwołania. Podkreśla też, że swoją adaptacją chciał ożywić i uaktualnić tekst hymnu, który powstał w czasach, gdy wielu Polaków było uchodźcami.

– Uznanie tego za lekceważenie Narodu Polskiego jest tak głupie, że nie ma sensu tego komentować – mówi Kapela. Na swoim profilu na Facebooku określa wyrok jako represje polityczne i prześladowania poetów oraz porównuje go do cenzury z czasów PRL.

Adam Ploszka z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zwraca uwagę, że sąd, który ponownie będzie rozpatrywał sprawę, powinien wziąć pod uwagę szerszy kontekst.

– Granica między znieważeniem symboli narodowych a ich artystycznym wykorzystaniem nie jest bowiem wyraźna – mówi. – Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Paw Człowieka można wyprowadzić nakaz starannej oceny ingerencji w wolność ekspresji. Ocena dokonana przez sąd powinna w szczególności uwzględniać stopień naruszenia dobra chronionego, jego społeczną szkodliwość, kontekst, w jakim doszło do naruszenia, a także fakt, że wypowiedź artystyczna cieszy się co do zasady znaczną swobodą. Dopiero taka ocena umożliwia wydanie wyroku, który może zostać uznany ze spełniający standard konstytucyjnie chronionej wolności ekspresji – mówi Ploszka.

Prawo dla Ciebie
Kiedy policja może zaglądać do telefonu obywatela? Trzeba skończyć z oględzinami
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w maju 2025. Zmiany w harmonogramie
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Aplikacje i egzaminy
Egzaminy prawnicze 2025 - znamy większość wyników. Zdający nie zawiedli
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne