- Pracodawca zatrudniający radnego zwrócił się do rady gminy o wyrażenie zgody na wypowiedzenie tej osobie umowy o pracę. Czy, uzasadniając swoje stanowisko, rada może powołać się m.in. na wyjaśnienia radnego, który miał zostać zwolniony?

Tak. Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej u.p.s.) rozwiązanie stosunku pracy z radnym wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której ta osoba jest członkiem. Rada odmówi takiej zgody, jeżeli podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu przez radnego. W orzecznictwie przyjmuje się, że przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że rada gminy nie może wyrazić zgody, jeżeli podstawą rozwiązania stosunku pracy z radnym są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu.

Natomiast w pozostałych przypadkach rada może albo podjąć uchwałę o udzieleniu zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy albo o odmowie udzielenia tej zgody (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 17 września 2007 r., sygn. III PK 36/07, LEX nr 375679). Podkreśla się jednak, że kompetencja rady gminy do odmowy wyrażenia zgody nie daje jej prawa do odmowy w każdej sytuacji. Wadliwa byłaby taka uchwała, której motywy byłyby nie do pogodzenia z zasadami porządku prawnego i która nie miałaby oparcia w stanie faktycznym dotyczącym zwolnienia danej osoby.

Odmowa wyrażenia zgody na zwolnienie musi być podporządkowana ochronie wartości, które są istotne i chronione przez porządek prawny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 września 2008 r., sygn. II OSK 952/08, LEX nr 511510). Ogólnikowe wskazanie pozytywnej oceny pracy radnego i  potrzeby zapewnienia stabilności jego zatrudnienia nie usprawiedliwiają odmowy zgody na rozwiązanie stosunku pracy (wyrok NSA z 12 września 2017 r., sygn. II OSK 2184/16, LEX nr 2365377). Pracodawca bądź radny niezgadzający się z rozstrzygnięciem rady gminy w tym zakresie ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, który oceni uchwałę pod kątem legalności.

Zwraca się uwagę, że uzasadnienie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym powinno obejmować: elementy prawa, elementy faktu i wnioskowanie. Najważniejszą częścią jest uzasadnienie faktyczne, które w szczególności powinno zawierać wskazanie tych faktów, które rada gminy uznała za decydujące dla wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym albo odmowy zgody, a także przyczyn, dla których inne okoliczności stanu faktycznego nie zostały uznane za istotne dla rozstrzygnięcia przyjętego przez radę (por. np. wyrok NSA z 14 maja 2013 r., sygn. II OSK 788/13, LEX nr 1332688).

Jak zwrócono uwagę m.in. w wyroku NSA z 22 maja 2012 r. (sygn. II OSK 644/12, LEX nr 1252140), z art. 25 ust. 2 u.s.g. nie można wyprowadzić obowiązku rady gminy zbierania danych o rzeczywistych przyczynach zamiaru pracodawcy rozwiązania stosunku pracy z radnym. Nie oznacza to jednak, że dokonując oceny wniosku, rada może pominąć wyjaśnienia radnego i okoliczności powszechnie znane. Jeżeli taka ocena zostanie dokonana przez pryzmat wszystkich znanych radzie okoliczności oraz znajdzie poparcie w zasadach logiki i doświadczenia życiowego, to taka ocena będzie korzystać z przymiotu legalności.

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 25 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1875)