Nagroda w samorządzie to nie dodatek do pensji

Jesteśmy małą jednostką samorządową. Raz lub dwa razy w roku przyznajemy pracownikom nagrody. Otrzymują je wszyscy pracownicy, bardzo wyjątkowo ktoś nagrody nie dostaje (osoby ukarane karą porządkową). Czy na gruncie przepisów takie działanie jest prawidłowe? – pyta czytelniczka.

Nie.

Czytaj także: Nagrody od rządzących dla urzędników

Nagrodę w samorządzie można przyznać za szczególne osiągnięcia. W opisanej sytuacji przysługuje raczej za prawidłowe wykonywanie pracy. Nie ma tu realizowania wymogu wyróżnienia się, odniesienia do konkretnych osiągnięć wybijających się poza sumienne i staranne wykonywanie pracy.

Specjalne zasługi

Zgodnie z art. 36 ust. 6 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1260 ze zm.) pracownikowi samorządowemu, zatrudnionemu na podstawie powołania lub umowy o pracę, za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej można przyznać nagrodę.

Wymagana ustawą przesłanka przyznania nagrody to szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Jedyną podstawą przyznania nagrody nie może być sumienne i staranne wykonywanie obowiązków pracowniczych. To stanowi bowiem samo w sobie prawidłową realizację obowiązków wynikających ze stosunku pracy (art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy) – prawidłową, wystarczającą, ale na pewno nie szczególną.

Szczególne osiągnięcia to konkretne efekty pracy, wykraczające – i to raczej znacząco – poza standard. Związane jest z wyróżnianiem się pracownika. Określenie „wyróżniać się" wskazuje na to, że ktoś „okazuje się różny od innych, zwykle lepszy" (internetowy słownik języka polskiego PWN, sjp.pwn.pl). Kryterium to jest stosowane na tle innych pracowników jednostki i wiąże się z brakiem możliwości uznania, że wyróżniają się oni wszyscy.

Wiąże się to z obowiązkiem uzasadnienia przyznania nagrody pracownikowi, poprzez odniesienie w piśmie o jej przyznaniu do jego konkretnych osiągnięć, leżących u podstaw tej decyzji.

Negatywne wyróżnienie

Ustawowy wymóg „szczególnych osiągnięć" wyłącza możliwość przyznawania nagród wszystkim pracownikom jednostki. Nie zmienia nic fakt, że nie otrzymują ich osoby ukarane karą porządkową.

Kary porządkowe nakłada się za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych albo przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności. W samorządzie taką karę nakłada się ponadto obligatoryjnie na pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym lub kierowniczym urzędniczym, który nie złoży w terminie oświadczenia o prowadzeniu działalności gospodarczej (art. 31 ust. 4 ustawy). Kara zawsze jest związana z naruszeniem obowiązków przez pracownika. Mówimy więc o osobach, które wyróżniły się negatywne, nie zrealizowały w 100 proc. średnich wymogów.

Kwoty bez znaczenia

Nie zmieniłoby nic w tym zakresie różnicowanie wysokości nagród. Określenie konkretnej kwoty nagrody stanowi niejako drugi etap jej przyznawania. Pierwszym jest wskazanie „szczególnych osiągnięć" nagradzanej osoby.

Na tego rodzaju błędy popełniane przez jednostki samorządowe wskazała m.in. Najwyższa Izba Kontroli w wystąpieniu pokontrolnym z października 2012 r. (LKR – 4101-13-03/2012 P/12/190): Regulamin wynagradzania pracowników starostwa uwzględnia przyznawanie nagród uznaniowych m.in. z okazji świąt państwowych, kościelnych i innych, podczas gdy zgodnie z art. 36 ust. 6 ustawy o pracownikach samorządowych nagrodę można przyznać za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Także art. 105 kodeksu pracy stanowi, że nagrody i wyróżnienia mogą być przyznawane pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu.

NIK zwrócił uwagę, że w art. 36 ust. 6 ustawy o pracownikach samorządowych wyraźnie określono, że nagrodę można przyznać za szczególne osiągnięcia zawodowe. Uznaniowość polega w tym przypadku na decyzji pracodawcy, czy taką nagrodę przyzna lub nie, ale musi się ona zawsze wiązać ze szczególnymi osiągnięciami zawodowymi. Nagroda pieniężna jest bowiem dodatkowym i szczególnym wyróżnieniem pracownika, a nie stałym dodatkiem do pobieranego wynagrodzenia przyznawanym wszystkim pracownikom bez wyjątku.

Autor jest prawnikiem

Funkcja z wyboru bez profitów

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 stycznia 2015 r. (II SA/Wa 852/14) odniósł się do możliwości przyznania nagrody pracownikom pozostającym w stosunku pracy w związku z wyborem. Wskazał, że: Z przepisu art. 36 ust. 6 ustawy o pracownikach samorządowych wynika, że pracownikowi samorządowemu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, za szczególne osiągnięcia w pracy może być przyznana nagroda. Z treści art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy wynika zaś, że nagrodę za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej mogą otrzymać jedynie pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę oraz których stosunek pracy został nawiązany na podstawie powołania. Podstawą zatrudnienia wójta jest natomiast wybór. Wynika to wprost z treści art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy. Skoro podstawa ta nie została wskazana przez ustawodawcę w art. 36 ust. 6 ustawy, jako uprawniająca do nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej, to pracownicy zatrudnieni z wyboru nie mogą otrzymać takich świadczeń. Również żadne inne przepisy nie dają podstawy do przyznania pracownikom zatrudnionym na podstawie wyboru takich nagród.

Płace Praca w Samorządzie Z Życia Samorządów

Nie.

Pozostało 95% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj