Skarbówka energicznie włączyła się do walki ze smogiem. Tym razem nie stosuje kontroli ani kar, ale podatkowe zachęty dla osób fizycznych inwestujących w rozwiązania ekologiczne. Celem jest wymiana starych instalacji grzewczych oraz stosowanie nowych rozwiązań, które pomogą oszczędzać ciepło, np. kolektorów słonecznych.

– Jeszcze nigdy przepisy podatkowe nie przewidywały tylu istotnych preferencji związanych z ochroną środowiska. Właściciele domów jednorodzinnych skorzystają z dwóch typów rozwiązań. Mogą otrzymać dotacje zwolnione z podatku albo, jeśli zainwestują własne pieniądze, z ulgi termomodernizacyjnej – mówi ekonomista Paweł Lewandowski.

Nowe rozwiązanie

Jak przypomina, ulga jest rozwiązaniem nowym i po raz pierwszy będzie można z niej skorzystać, składając zeznanie za 2019 r. Katalog odliczeń, określony w rozporządzeniu ministra inwestycji i rozwoju, jest dość szeroki. Ulga obejmuje m.in. wydatki na materiały budowlane do dociepleń, kotły kondensacyjne gazowe, olejowe i na paliwo stałe (ale spełniające wymogi UE), pompy ciepła, kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne oraz stolarkę okienną i drzwiową. Ale uwaga, dotyczy tylko domów już wybudowanych, nie w trakcie budowy, co potwierdza interpretacja nr 0112-KDIL3-2.4011.15. 2019.2.JK.

Ulga przysługuje osobom płacącym podatek według skali (18 i 32 proc.), 19-proc. liniowy PIT lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Kwotę wydatków odlicza się od dochodów lub – w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – od przychodów. Należy jednak pamiętać o limicie, który wynosi 53 tys. zł.

Ile można zaoszczędzić? Przedstawmy to na prostym przykładzie. Pan Michał zainwestował w 2019 r. 40 tys. zł w wymianę pieca oraz docieplenie domu. Odliczy całość, ponieważ mieści się w limicie 53 tys. zł. Załóżmy, że jego dochód za 2019 r. wyniesie 80 tys. zł, od czego zapłaciłby (w uproszczeniu) 14,4 tys. zł podatku według stawki 18 proc. Jeśli jednak skorzysta z ulgi, zapłaci 7,2 tys. zł.

To nie koniec preferencji. Skarbówka wychodzi naprzeciw gminom, które w trosce o czyste powietrze przyznają mieszkańcom dotacje na wymianę przestarzałego pieca czy przyłączenie kanalizacji. Najnowsze interpretacje potwierdzają, że mieszkańcy unikną podatku, a samorządy nie muszą im wystawiać PIT-11. Beneficjentom przysługuje zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że wolne od podatku są dotacje w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Dotacje bez podatku

„Udzielane przez gminę osobom fizycznym dotacje celowe na dofinansowanie kosztów wymiany źródeł ciepła stanowić będą dla tych osób przychód z innych źródeł, określony w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, korzystający jednak ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129 tej ustawy" – napisał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji nr 0115-KDIT2-2.4011.272. 2019.1.BK.

Od początku 2019 r. obowiązuje też nowe zwolnienie, o którym mowa w art. 129a tej ustawy. Obejmuje ono dotacje i pożyczki ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy.

Jednak właścicielom domów jednorodzinnych często mylą się te preferencje i konieczne są wyjaśnienia skarbówki. Z pytaniem w tej sprawie (interpretacja nr 0115-KDIT2-2.4011.230. 2019.1.MD) wystąpiła podatniczka, która w 2018 r. otrzymała od gminy 8 tys. zł dofinansowania na wymianę pieca. Urząd gminy poinformował ją, że środki pochodzą z funduszu ochrony środowiska i są dotacją w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. Dyrektor KIS potwierdził, że kobieta nie zapłaci podatku. Skorzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT (nie w art. 21 ust. 1 pkt 129a).

Grzegorz Grochowina, starszy menedżer w KPMG w Polsce

Preferencje podatkowe związane z ochroną środowiska to trend ogólnoświatowy. Osoby korzystające z tych rozwiązań odnoszą podwójne korzyści: dbają nie tylko o swoje zdrowie, ale również o finanse. Z ulgi termomodernizacyjnej można będzie skorzystać po raz pierwszy w rozliczeniu za 2019 r., jednak można przypuszczać, że stanie się ona popularnym rozwiązaniem. Świadczy o tym wysoki limit wynoszący 53 tys. zł oraz szeroki katalog wydatków objętych odliczeniem. Powstaje też pytanie dotyczące łączenia ulgi i dotacji. Ulga co do zasady dotyczy tylko wydatków poniesionych z własnej kieszeni, które nie zostały w żaden sposób dofinansowane. Wydaje się więc, że jeśli podatnik otrzymał np. na wymianę pieca 60 proc. dotacji, to pozostałe 40 proc. odliczy w ramach ulgi. Warto jednak, by osoby zainteresowane takim rozwiązaniem wystąpiły o interpretację potwierdzającą jego prawidłowość.