Jak stosować klauzulę nadużycia prawa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wydał 17 października wyrok (sygn. I SA/Sz 521/18), który ma duże znaczenie dla stosowania klauzuli nadużycia prawa na gruncie ustawy VAT.

Czytaj także: Interpretacje podatkowe a klauzula nadużycia prawa podatkowego

Sprawa dotyczyła spółki, która w grudniu 2016 r. sprzedała na rzecz spółki zależnej wiele turbin wiatrowych wraz z masztami, które zostały przez nią zwrotnie wydzierżawione (chodzi o transakcję typu sale and leaseback). Organ podatkowy zakwestionował prawo spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktury sprzedaży.

Uznał, że transakcja została dokonana w warunkach nadużycia prawa. Jego zdaniem sprzedaż oraz zwrotna dzierżawa farmy wiatrowej nie miała innego uzasadnienia niż uzyskanie przez grupę kapitałową znacznych korzyści w podatku od nieruchomości.

Jednocześnie organ podatkowy stwierdził, że do faktury dokumentującej dzierżawę turbin należy zastosować art. 108 ust. 1 ustawy VAT (dotyczący pustych faktur).

Spółka zaskarżyła decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wskazała zarówno na biznesowe uzasadnienie transakcji, jak i błędną wykładnię przepisów ustawy o VAT dotyczących klauzuli nadużycia prawa. WSA w Szczecinie przyznał jej rację. Orzekł, że nadużycie prawa w świetle art. 5 ust. 5 ustawy o VAT odnosi się do czynności, które – pomimo spełnienia warunków formalnych – miały na celu osiągnięcie korzyści podatkowych w VAT, a nie innych podatkach. Tymczasem w tej sprawie neutralność VAT nie została w żaden sposób zachwiana, gdyż został on rozliczony prawidłowo.

Rozstrzygnięcie WSA w Szczecinie zasługuje na pełną aprobatę. Ograniczenie zastosowania klauzuli nadużycia prawa wyłącznie do korzyści na gruncie VAT znajduje uzasadnienie w rozwiązaniu systemowym. Ustawodawca równolegle wprowadził bowiem klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania do ordynacji podatkowej i to właśnie ona odnosi się do korzyści osiąganych na gruncie podatków innych niż VAT.

Należy także zwrócić uwagę na genezę koncepcji nadużycia prawa, która została wypracowana w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w odniesieniu do korzyści sprzecznych z celem podatku od wartości dodanej (naruszających jego neutralność). Dlatego też odwoływanie się do tej instytucji przy braku uszczuplenia VAT mija się z celem regulacji.

—oprac. mpa

autor jest adwokatem w PwC

Publicystyka VAT Postępowanie Podatkowe WSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wydał 17 października wyrok (sygn. I SA/Sz 521/18), który ma duże znaczenie dla stosowania klauzuli nadużycia prawa na gruncie ustawy VAT.

Czytaj także: Interpretacje podatkowe a klauzula nadużycia prawa podatkowego

Pozostało 89% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj