Zdaniem Rzecznika Finansowego, każde z roszczeń przedawnia się oddzielnie, wraz z upływem trzech lat, liczonych od dnia następującego po dniu, w którym powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową.
– Prowadząc prace nad skargami nadzwyczajnymi, zaobserwowaliśmy istotną rozbieżność w orzecznictwie w zakresie ustalenia terminu wymagalności roszczeń banku o świadczenia wynikające z umowy kredytu. To istotne dla określenia momentu, od którego należy liczyć bieg terminu przedawnienia roszczeń banku – wyjaśnia dr hab. Mariusz Golecki, prof. ucz., Rzecznik Finansowy.
Zdaniem RF terminu wymagalności świadczeń z umowy kredytu spłacanego w ratach nie należy wiązać z datą ostatecznej spłaty zadłużenia wskazaną w umowie bądź wynikającą z wypowiedzenia umowy. Jeżeli z umowy kredytu wynika, że ma on być spłacany ratalnie i każda rata ma ustalony inny termin płatności, to oznacza, że z nadejściem tego terminu staje się wymagalna. W związku z tym każda z nich przedawnia się oddzielnie z upływem 3-letniego terminu, licząc od następnego dnia, w którym powinna zostać zapłacona. Zatem, w sytuacji skorzystania przez bank z uprawnienia do wypowiedzenia umowy i postawienia całego kredytu w stan wymagalności, wypowiedzenie umowy nie może zmieniać terminów wymagalności, które już zapadły.
– Obecnie w orzecznictwie znaleźć można poglądy prowadzące do niedopuszczalnej sytuacji, w której wymagalność roszczenia zależy wyłącznie od woli wierzyciela, a dłużnika może pozostawiać w stanie niepewności co do swojej sytuacji prawnej np. przez 20 lat. W praktyce prowadzi to do sytuacji, w której podmioty udzielające kredytów, mogłyby dochodzić zapłaty poszczególnych rat nawet po upływie kilkudziesięciu lat od wyznaczonego terminu ich płatności. To w sposób oczywisty naruszało wartości chronione przez przepisy przewidujące trzyletni termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z tego względu zdecydowałem o złożeniu wniosku – tłumaczy Mariusz Golecki.
RF uważa, że kwalifikacja spłaty kredytu w ratach jako świadczenia jednorazowego, nie ma wpływu na ustalenie trzyletniego terminu przedawnienia określonych w harmonogramie umowy rat kredytu, ponieważ termin ten jest determinowany okolicznością, że roszczenie o zapłatę wymagalnych rat związane jest z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą, zaś kwalifikacja udzielonego kredytu jako świadczenia jednorazowego nie wyklucza odrębnych terminów wymagalności spłaty poszczególnych rat.
