Airbnb nie dotyczą ograniczenia dla pośredników w obrocie nieruchomościami - opinia rzecznika generalnego TSUE

Czy Airbnb to usługa społeczeństwa informacyjnego korzystająca z obowiązującej w UE swobody świadczenia usług, czy też pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, które unijne państwa mogą poddać ograniczeniom?

Aktualizacja: 30.04.2019 13:46 Publikacja: 30.04.2019 12:41

Airbnb nie dotyczą ograniczenia dla pośredników w obrocie nieruchomościami - opinia rzecznika generalnego TSUE

Foto: Bloomberg

Na to pytanie udzielił dziś odpowiedzi Maciej Szpunar, rzecznik generalny przy Trybunale Sprawiedliwości w Luksemburgu. Jego stanowisko zostanie przedstawione składowi orzekającemu TSUE, który wkrótce orzeknie, czy Francja ma prawo żądać od irlandzkiego operatora Airbnb, by spełnił wymagania, jakie francuskie przepisy stawiają agentom nieruchomości (C-390/18).

Aplikacja czy agent?

Airbnb Ireland, to spółka  z siedzibą w Dublinie, która zarządza platformą internetową  umożliwiającą nawiązanie kontaktu przez wynajmujących (przedsiębiorców i osoby prywatne) z osobami poszukującymi zakwaterowania na krótki pobyt w danym miejscu. Na podobnej zasadzie, wykorzystując tzw. ekonomię współdzielenia, działa np. serwis  BlaBlaCar czy Uber. 

Działalność Airbnb stanie na wokandzie TSUE w następstwie procesu zainicjowanego przez francuskie ztowarzyszenie na rzecz zakwaterowania i turystyki zawodowej przeciwko spółce X i Airbnb. Prokuratura zarzuciła im  naruszenie ustawy regulującej warunki wykonywania działalności w zakresie niektórych transakcji dotyczących budynków i funduszy handlowych (zwanej „ustawą Hoquet'a"). Chodziło o wykonywanie zawodu pośrednika w obrocie nieruchomościami. Airbnb Ireland kwestionuje twierdzenie, że prowadzi działalność pośrednika w obrocie nieruchomościami. Jak twierdzi, ustawa Hoguet'a nie ma do niej zastosowania jako niezgodna z dyrektywą w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego.

Sąd Okręgowy w Paryżu postanowił zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

1. czy usługi świadczone we Francji przez spółkę Airbnb Ireland UC za pośrednictwem platformy elektronicznej prowadzonej z Irlandii korzystają ze swobody świadczenia usług, o której mowa w art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/31/WE z dnia 8 czerwca 2000 r.1 ?

2. czy wprowadzające ograniczenia normy prawne odnoszące się do wykonywania zawodu agenta nieruchomości we Francji wprowadzone przez ustawę nr 70–9 z dnia 2 stycznia 1970 r. dotyczącą pośredników w dziedzinie obrotu nieruchomościami, zwaną „ustawą Hoguet" są skuteczne wobec spółki Airbnb Ireland UC?

Swoboda dla usług społeczeństwa informacyjnego

Rzecznik generalny, którego TSUE poprosił o przedstawienie stanowiska, stwierdził, że najpierw trzeba ustalić, czy usługa świadczona przez Airbnb Ireland może zostać uznana za usługę społeczeństwa informacyjnego. Trzeba w tym celu zbadać, czy jest to usługa świadczona na odległość, bez jednoczesnej obecności stron, czy jest w całości świadczona za pomocą sprzętu elektronicznego i nie odnosi się do usług, których treść ma charakter materialny, nawet jeśli wiążą się one ze stosowaniem sprzętu elektronicznego.

- Trybunał w swoich orzeczeniach sformułował już pewne kryteria w odniesieniu do usług mieszanych, składających się z elementu świadczonego drogą elektroniczną oraz z elementu nieświadczonego w ten sposób - podkreślił rzecznik generalny.

Po zbadaniu usługi Airbnb Maciej Szpunar zapronował Trybunałowi uznanie, że usługa świadczona na  platformie elektronicznej, polegająca na umożliwieniu nawiązania kontaktu przez potencjalnych najemców z wynajmującymi, w sytuacji gdy podmiot świadczący tę usługę nie ma kontroli nad istotnymi warunkami najmu, jest usługą społeczeństwa informacyjnego.

- Okoliczność, iż  usługodawca  oferuje również inne usługi, których treść jest materialna, nie stoi na przeszkodzie uznaniu usługi świadczonej drogą elektroniczną za usługę społeczeństwa informacyjnego, pod warunkiem że ta ostatnia usługa nie stanowi nierozerwalnej całości z tymi usługami - wyjaśnił rzecznik generalny.

Ograniczenia tylko indywidualnie

W kwestii możliwości powoływania się na ustawę Hoguet'a wobec Airbnb Ireland, rzecznik generalny zauważył, że w przypadku przedstawionym Trybunałowi ustawa ta jest, co do zasady, objęta zakresem stosowania dyrektywy o handlu elektronicznym, ponieważ może  ograniczać usługi społeczeństwa informacyjnego świadczone przez podmiot z innego państwa.Takie ograniczenie jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy  spełnia  ustanowione przez  dyrektywę wymogi materialne i proceduralne. O jakie chodzi?

- Państwo członkowskie może wprowadzić odstępstwo od swobodnego przepływu usług społeczeństwa informacyjnego dla podmiotów z innego państwa UE jedynie poprzez przepisy przyjmowane „indywidualnie w odniesieniu do każdego przypadku branego z osobna" - wyjaśnił Maciej Szpunar. Ustalenie, czy w świetle wszystkich przedstawionych okoliczności krajowe przepisy są niezbędne dla zapewnienia ochrony konsumenta i nie wykraczają poza to, co konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu, należy do krajowego sądu.

Co do wymogów proceduralnych rzecznik generalny przypomniał, że państwo członkowskie, które planuje ograniczenie swobody świadczenia usług społeczeństwa informacyjnego pochodzących z innego państwa członkowskiego, powinno uprzednio zgłosić Komisji swój zamiar, żądając od tego innego państwa członkowskiego podjęcia działań w zakresie usług społeczeństwa informacyjnego.

- Nic nie wskazuje na to, by Francja zwróciła się do Irlandii o podjęcie środków w zakresie usług społeczeństwa informacyjnego. Wydaje się, iż przesłanka dotycząca zgłoszenia Komisji również nie została spełniona, czy to w trakcie czy po upływie okresu na dokonanie transpozycji dyrektywy. Brak zgłoszenia pociąga za sobą sankcję niemożności powołania się na te przepisy wobec usługodawcy świadczącego te usługi - zauważył rzecznik generalny.

Czy zatem państwo członkowskie inne niż państwo pochodzenia może nałożyć, z urzędu i bez badania przesłanek materialnych, na usługodawców pewnej kategorii usług społeczeństwa informacyjnego wymogi dotyczące wykonywania zawodu pośrednika w obrocie nieruchomościami, takie jak sformułowane przez ustawę Hoguet'a? Nie, gdyż ograniczanie w takich okolicznościach i w taki sposób swobody świadczenia usług społeczeństwa informacyjnego podmiotom pochodzących z innego państwa członkowskiego jest niezgodne z dyrektywą - stwierdził Maciej Szpunar.

Na to pytanie udzielił dziś odpowiedzi Maciej Szpunar, rzecznik generalny przy Trybunale Sprawiedliwości w Luksemburgu. Jego stanowisko zostanie przedstawione składowi orzekającemu TSUE, który wkrótce orzeknie, czy Francja ma prawo żądać od irlandzkiego operatora Airbnb, by spełnił wymagania, jakie francuskie przepisy stawiają agentom nieruchomości (C-390/18).

Aplikacja czy agent?

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów