TSUE: zmiana przeznaczenia inwestycji uprawnia samorządy do korekty VAT naliczonego

Jeżeli podmiot prawa publicznego nabywa towar, który ze swojej istoty może być wykorzystywany także w celach gospodarczych, jest on uprawniony do korekty podatku VAT naliczonego – uznał Trybunał Sprawiedliwości.

Publikacja: 07.08.2018 06:30

TSUE: zmiana przeznaczenia inwestycji uprawnia samorządy do korekty VAT naliczonego

Foto: AdobeStock

Przepisy Dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, aby podmiot prawa publicznego korzystał z prawa do korekty odliczenia VAT zapłaconego od dobra inwestycyjnego w sytuacji, gdy w chwili nabycia dobro to mogło być wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i nieopodatkowanych, ale w początkowym okresie było wykorzystywane na cele działalności nieopodatkowanej, a podmiot ten nie wskazał wyraźnie zamiaru wykorzystywania tego dobra do celów działalności opodatkowanej, ale też nie wykluczył, że będzie ono wykorzystywane do takich celów – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 25 lipca 2018 r. w sprawie C-140/17 Gmina Ryjewo.

Czytaj także: Czy fakturę korygującą trzeba wystawić

Wniosek o interpretację

Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w zakresie podatku VAT. We wniosku wskazała, że w latach 2009-2010 zrealizowała inwestycję polegającą na budowie świetlicy wiejskiej. Poniesione wydatki zostały udokumentowane fakturami VAT. Po oddaniu inwestycji do użytkowania świetlica została nieodpłatnie przekazana w zarząd gminnego ośrodka kultury, w związku z czym gmina nie odliczyła podatku VAT naliczonego od wydatków na inwestycję.

W 2014 r. jednak zaczęła rozważać zmianę sposobu wykorzystania świetlicy. Planowane rozwiązanie zakładało wycofanie świetlicy z zarządu GOK z powrotem do majątku gminy, a następnie rozpoczęcie jej wykorzystywania w dwojaki sposób:

? nieodpłatnie – na cele gminnej społeczności (przy organizacji zebrań wiejskich, do realizacji zadań własnych z zakresu kultury, itp.) oraz

? odpłatnie – w ramach wynajmu na rzecz osób trzecich (przykładowo na imprezy okolicznościowe).

Zakładano, że faktyczny sposób wykorzystywania świetlicy (zarówno komercyjnie, jak i nieodpłatnie) będzie uzależniony od zapotrzebowania na obie formy udostępnienia, przy czym gmina nie jest w stanie z góry określić zakresu, w jakim świetlica będzie udostępniana odpłatnie, a w jakim nieodpłatnie. Będzie to uzależnione od popytu na tego typu świadczenia w danym okresie. Gmina wskazała, że z tytułu odpłatnego wynajmu świetlicy zamierza wystawiać najemcom faktury VAT i odprowadzać wynikający stąd podatek należny, a we wniosku o interpretację zapytała czy w związku z rozpoczęciem wykorzystywania inwestycji do czynności opodatkowanych VAT będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego w trybie tzw. korekty wieloletniej. Sama stanęła na stanowisku, że takie prawo będzie jej przysługiwało.

Czytaj także: Nabywca na fakturze nie może być zmieniony notą korygującą

Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. Powołując się na dotychczasowe orzecznictwo TSUE wskazał, że warunkiem odliczenia VAT naliczonego jest to, aby podmiot w chwili ponoszenia wydatków działał w charakterze podatnika VAT, tzn. aby dokonywał zakupów dla potrzeb prowadzonej lub planowanej działalności gospodarczej. Tymczasem nabywając towary i usługi celem wytworzenia inwestycji – budowy świetlicy z zamiarem jej nieodpłatnego przekazania gminnemu ośrodkowi kultury – gmina nie nabywała ich do działalności gospodarczej. Nie działała więc w charakterze podatnika VAT. W ocenie organu podatkowego późniejsze wykorzystanie dobra inwestycyjnego do celów działalności gospodarczej niczego tu nie zmienia, nie skutkuje bowiem uznaniem, że gmina w chwili jego nabycia działała w charakterze podatnika VAT.

Wyrok WSA

Odmienne stanowisko zajął sąd pierwszej instancji, zdaniem którego początkowe przeznaczenie przez podatnika nabytych towarów i usług do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu nie pozbawia go do dokonania późniejszego odliczenia VAT naliczonego w razie zmiany przeznaczenia tych towarów lub usług i wykorzystywania ich do wykonywania czynności opodatkowanych.

Od powyższego wyroku Minister Finansów złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który postanowił prowadzone postępowanie zawiesić i zwrócić się w tym zakresie z pytaniem do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Wyrok TSUE

25 lipca 2018 r. TSUE wydał wyrok, w którym podzielił stanowisko prezentowane przez gminę i WSA stwierdzając, że jeżeli podmiot prawa publicznego nabywa towar, który ze swojej istoty może być wykorzystywany także w celach gospodarczych, podmiot ten jest uprawniony do korekty podatku VAT naliczonego nawet jeśli w chwili zakupu nie zadeklarował wyraźnie, że nabyte dobro zamierza przeznaczyć do celów działalności opodatkowanej, ale też nie wykluczył, że dobro to będzie w takim celu wykorzystywane. Fakt, że początkowo dane dobro było wykorzystywane do celów działalności nieopodatkowanej nie ma zdaniem TSUE znaczenia. Taka wykładnia przepisów jest konieczna ze względu na cel systemu odliczeń, który polega na zapewnieniu neutralności obciążenia podatkowego wszystkich rodzajów działalności gospodarczej. Z zasady tej wynika bowiem, że każdy podmiot gospodarczy powinien mieć możliwość odliczenia VAT naliczonego bezpośrednio w stosunku do całego podatku obciążającego transakcje opodatkowane, a rzetelność odliczeń w razie potrzeby powinna być zapewniona w drodze korekty.

Agnieszka Bieńkowska doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens

Wyrok niewątpliwie otwiera samorządom drogę do odzyskania kolejnych kwot podatku VAT. Tym razem możliwość taka dotyczy inwestycji w zakresie budowy lub modernizacji obiektów społeczno-kulturalnych – takich jak rozpatrywane w wyroku świetlice wiejskie – ale także wszelkiego rodzaju obiektów kulturalnych i sportowych, stadionów, basenów, hal widowiskowo-sportowych i sal gimnastycznych, a w niektórych przypadkach także inwestycji wodociągowo-kanalizacyjnych. W zależności od daty oddania obiektu do używania oraz momentu rozpoczęcia i zakresu wykorzystywania inwestycji do czynności opodatkowanych, do odzyskania kwalifikować się może VAT z inwestycji zrealizowanych w ciągu ostatnich 10 lat.

Przepisy Dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, aby podmiot prawa publicznego korzystał z prawa do korekty odliczenia VAT zapłaconego od dobra inwestycyjnego w sytuacji, gdy w chwili nabycia dobro to mogło być wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i nieopodatkowanych, ale w początkowym okresie było wykorzystywane na cele działalności nieopodatkowanej, a podmiot ten nie wskazał wyraźnie zamiaru wykorzystywania tego dobra do celów działalności opodatkowanej, ale też nie wykluczył, że będzie ono wykorzystywane do takich celów – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 25 lipca 2018 r. w sprawie C-140/17 Gmina Ryjewo.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona